Ένας σπάνιος δίσκος του Μίκη με την Φαραντούρη, που ηχογραφήθηκε στη Μόσχα το 1966.
Στις 28 Νοεμβρίου του 1947 γεννήθηκε στην Αθήνα η Μαρία Φαραντούρη. Από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’60 συμμετείχε στη χορωδία του Συλλόγου Φίλων Ελληνικής Μουσικής (ΣΦΕΜ), μέλη του οποίου ήταν προσωπικότητες όπως ο Μάνος Λοΐζος, ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Μάνος Ελευθερίου, ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Χρήστος Λεοντής, οι Ζάκης και Παναγιώτης Κουνάδης και άλλοι. Από μέλος της χορωδίας έγινε γρήγορα σολίστ, ώσπου το 1963 ο Μίκης Θεοδωράκης, ακούγοντάς την να τραγουδά σε κάποια εκδήλωση τον «Καημό», της είπε εντυπωσιασμένος στα παρασκήνια:
- «Το ξέρεις ότι έχεις γεννηθεί για να τραγουδάς τα τραγούδια μου;»
- «Το ξέρω» του απαντά εκείνη με περίσσιο «θράσος»….
Η πρώτη δισκογραφική της εμφάνιση έγινε το 1964 με τη «Μπαλάντα του Αντρίκου» του Μίκη Θεοδωράκη και του Κώστα Βάρναλη, όπου σιγοντάρησε, μαζί με τον Αντώνη Κλειδωνιάρη, τον Γρηγόρη Μπιθικώτση.
Η πρώτη της σόλο ηχογράφηση έγινε το 1965 με το τραγούδι «Κάποιος γιορτάζει» των Σπύρου Παπά και Γιάννη Αργύρη - με ενορχήστρωση του Σταύρου Ξαρχάκου - που έχει ήδη ακουστεί στο 4ο Φεστιβάλ Ελαφρού Τραγουδιού, αλλά και στη δισκογραφία από την Κλειώ Δενάρδου.
Λίγο μετά, μπήκε στο στούντιο με τον Μίκη Θεοδωράκη για να ηχογραφήσει το «Ματωμένο φεγγάρι» σε στίχους Νίκου Γκάτσου, για το soundtrack της ταινίας «Το Νησί της Αφροδίτης». Ακολούθησαν τα έξη τραγούδια που ηχογραφήθηκαν την ίδια χρονιά και κυκλοφόρησαν σε δίσκους 45 στροφών ενώ το 1966 αποτέλεσαν τον «Κύκλο Φαραντούρη», που ήταν η δεύτερη πλευρά του μεγάλου δίσκου με τα 4 τραγούδια από το «Μαουτχάουζεν» σε ποίηση Ιάκωβου Καμπανέλλη.
Το 1966 ο Μίκης Θεοδωράκης με το συγκρότημά του πραγματοποίησαν μια σειρά συναυλιών σε πόλεις της Σοβιετικής Ένωσης, όπως η Μόσχα, το Λένινγκραντ, η Τασκένδη, η Τιφλίδα και η Ρίγα. Τραγούδησαν η Μαρία Φαραντούρη και ο Αντώνης Καλογιάννης, που την τελευταία στιγμή αντικατέστησε τον Γιάννη Πουλόπουλο, ο οποίος επρόκειτο να ταξιδέψει μαζί με το συγκρότημα, αλλά την τελευταία στιγμή ακύρωσε τη συμμετοχή του. Σε μια από τις συναυλίες αυτές ο Ρώσος μουσουργός Αράμ Χατσατουριάν, ακούγοντας την Μαρία Φαραντούρη, της ζήτησε να μείνει στη Μόσχα για μουσικές σπουδές, κάτι που φυσικά η ερμηνεύτρια αρνήθηκε…
Κατά τη διάρκεια της περιοδείας αυτής ο Μίκης με το συγκρότημα μπήκαν σε κάποιο studio της Μόσχας και ηχογράφησαν 22 τραγούδια. 14 από αυτά με τη φωνή της Μαρίας Φαραντούρη, κυκλοφόρησαν από την σοβιετική δισκογραφική εταιρεία «Μελωδία» («МЕΛΟΔИЯ») σε ένα δίσκο με τίτλο «Μουσική του Μίκη Θεοδωράκη» («ИЕСНИ МИКИСА ТЕОДОРАКИСА») και γερμανικό υπότιτλο «Lieder von Mikis Theodorakis» («τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη»). (Υπάρχει κι άλλος ένας δίσκος στον οποίο τραγουδούν η Φαραντούρη με τον Καλογιάννη, που ηχογραφήθηκε στη Ρωσία, στον οποίο θα αναφερθούμε σε επόμενο άρθρο μας).
Η διεύθυνση της ορχήστρας ήταν του Μίκη Θεοδωράκη. Μπουζούκια έπαιξαν ο Κώστας Παπαδόπουλος με τον Λάκη Καρνέζη. Το περίεργο είναι πως ενώ η παραγωγή και η κυκλοφορία έγινε στη Ρωσία, από Ρώσικη εταιρεία , οι τίτλοι των τραγουδιών στο οπισθόφυλλο είναι γραμμένοι στα Γερμανικά.
Το 1976 ο δίσκος αυτός κυκλοφόρησε από την εταιρεία Delta του Δημοσθένη Βεργή στον Καναδά με άλλο εξώφυλλο και τίτλο «Τheodorakis / Mauthauzen – Epiphania». (Στις φωτογραφίες, στο τέλος του κειμένου, μπορείτε να «περιηγηθείτε» στα εξώφυλλα των δίσκων).
«Μαουτχάουζεν» (ποίηση Ιάκωβου Καμπανέλλη)
1) Άσμα ασμάτων
2) Ο Αντώνης
3) Ο δραπέτης
4) Όταν τελειώσει ο πόλεμος
Δυο τραγούδια σε στίχους Νίκου Γκάτσου
5) Ροδόσταμο
6) Μυρτιά
«Επιφάνια» (ποίηση Γιώργου Σεφέρη)
7) Στο περιγιάλι το κρυφό
8) Κράτησα τη ζωή μου
9) Άνθη της πέτρας
10) Μέσα στις θαλασσινές σπηλιές
Από τον «Επιτάφιο» (ποίηση Γιάννη Ρίτσου)
11) Μέρα Μαγιού μου μίσεψες
12) Βασίλεψες αστέρι μου
13) Ήσουν καλός κι ήσουν γλυκός
14) Στο παραθύρι στέκοσουν
Y.Γ: Η φωτογραφία της Μαρίας Φαραντούρη είναι του Τάκη Πανανίδη.
Σαν σήμερα…
Στις 28 Νοεμβρίου του 1947 γεννήθηκε στην Αθήνα η Μαρία Φαραντούρη. Από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’60 συμμετείχε στη χορωδία του Συλλόγου Φίλων Ελληνικής Μουσικής (ΣΦΕΜ), μέλη του οποίου ήταν προσωπικότητες όπως ο Μάνος Λοΐζος, ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Μάνος Ελευθερίου, ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Χρήστος Λεοντής, οι Ζάκης και Παναγιώτης Κουνάδης και άλλοι. Από μέλος της χορωδίας έγινε γρήγορα σολίστ, ώσπου το 1963 ο Μίκης Θεοδωράκης, ακούγοντάς την να τραγουδά σε κάποια εκδήλωση τον «Καημό», της είπε εντυπωσιασμένος στα παρασκήνια:
- «Το ξέρεις ότι έχεις γεννηθεί για να τραγουδάς τα τραγούδια μου;»
- «Το ξέρω» του απαντά εκείνη με περίσσιο «θράσος»….
Η πρώτη δισκογραφική της εμφάνιση έγινε το 1964 με τη «Μπαλάντα του Αντρίκου» του Μίκη Θεοδωράκη και του Κώστα Βάρναλη, όπου σιγοντάρησε, μαζί με τον Αντώνη Κλειδωνιάρη, τον Γρηγόρη Μπιθικώτση.
Η πρώτη της σόλο ηχογράφηση έγινε το 1965 με το τραγούδι «Κάποιος γιορτάζει» των Σπύρου Παπά και Γιάννη Αργύρη - με ενορχήστρωση του Σταύρου Ξαρχάκου - που έχει ήδη ακουστεί στο 4ο Φεστιβάλ Ελαφρού Τραγουδιού, αλλά και στη δισκογραφία από την Κλειώ Δενάρδου.
Λίγο μετά, μπήκε στο στούντιο με τον Μίκη Θεοδωράκη για να ηχογραφήσει το «Ματωμένο φεγγάρι» σε στίχους Νίκου Γκάτσου, για το soundtrack της ταινίας «Το Νησί της Αφροδίτης». Ακολούθησαν τα έξη τραγούδια που ηχογραφήθηκαν την ίδια χρονιά και κυκλοφόρησαν σε δίσκους 45 στροφών ενώ το 1966 αποτέλεσαν τον «Κύκλο Φαραντούρη», που ήταν η δεύτερη πλευρά του μεγάλου δίσκου με τα 4 τραγούδια από το «Μαουτχάουζεν» σε ποίηση Ιάκωβου Καμπανέλλη.
Η περιοδεία και ο δίσκος στη Ρωσία
Το 1966 ο Μίκης Θεοδωράκης με το συγκρότημά του πραγματοποίησαν μια σειρά συναυλιών σε πόλεις της Σοβιετικής Ένωσης, όπως η Μόσχα, το Λένινγκραντ, η Τασκένδη, η Τιφλίδα και η Ρίγα. Τραγούδησαν η Μαρία Φαραντούρη και ο Αντώνης Καλογιάννης, που την τελευταία στιγμή αντικατέστησε τον Γιάννη Πουλόπουλο, ο οποίος επρόκειτο να ταξιδέψει μαζί με το συγκρότημα, αλλά την τελευταία στιγμή ακύρωσε τη συμμετοχή του. Σε μια από τις συναυλίες αυτές ο Ρώσος μουσουργός Αράμ Χατσατουριάν, ακούγοντας την Μαρία Φαραντούρη, της ζήτησε να μείνει στη Μόσχα για μουσικές σπουδές, κάτι που φυσικά η ερμηνεύτρια αρνήθηκε…
Κατά τη διάρκεια της περιοδείας αυτής ο Μίκης με το συγκρότημα μπήκαν σε κάποιο studio της Μόσχας και ηχογράφησαν 22 τραγούδια. 14 από αυτά με τη φωνή της Μαρίας Φαραντούρη, κυκλοφόρησαν από την σοβιετική δισκογραφική εταιρεία «Μελωδία» («МЕΛΟΔИЯ») σε ένα δίσκο με τίτλο «Μουσική του Μίκη Θεοδωράκη» («ИЕСНИ МИКИСА ТЕОДОРАКИСА») και γερμανικό υπότιτλο «Lieder von Mikis Theodorakis» («τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη»). (Υπάρχει κι άλλος ένας δίσκος στον οποίο τραγουδούν η Φαραντούρη με τον Καλογιάννη, που ηχογραφήθηκε στη Ρωσία, στον οποίο θα αναφερθούμε σε επόμενο άρθρο μας).
Η διεύθυνση της ορχήστρας ήταν του Μίκη Θεοδωράκη. Μπουζούκια έπαιξαν ο Κώστας Παπαδόπουλος με τον Λάκη Καρνέζη. Το περίεργο είναι πως ενώ η παραγωγή και η κυκλοφορία έγινε στη Ρωσία, από Ρώσικη εταιρεία , οι τίτλοι των τραγουδιών στο οπισθόφυλλο είναι γραμμένοι στα Γερμανικά.
Το 1976 ο δίσκος αυτός κυκλοφόρησε από την εταιρεία Delta του Δημοσθένη Βεργή στον Καναδά με άλλο εξώφυλλο και τίτλο «Τheodorakis / Mauthauzen – Epiphania». (Στις φωτογραφίες, στο τέλος του κειμένου, μπορείτε να «περιηγηθείτε» στα εξώφυλλα των δίσκων).
Τα τραγούδια του δίσκου
«Μαουτχάουζεν» (ποίηση Ιάκωβου Καμπανέλλη)
1) Άσμα ασμάτων
2) Ο Αντώνης
3) Ο δραπέτης
4) Όταν τελειώσει ο πόλεμος
Δυο τραγούδια σε στίχους Νίκου Γκάτσου
5) Ροδόσταμο
6) Μυρτιά
«Επιφάνια» (ποίηση Γιώργου Σεφέρη)
7) Στο περιγιάλι το κρυφό
8) Κράτησα τη ζωή μου
9) Άνθη της πέτρας
10) Μέσα στις θαλασσινές σπηλιές
Από τον «Επιτάφιο» (ποίηση Γιάννη Ρίτσου)
11) Μέρα Μαγιού μου μίσεψες
12) Βασίλεψες αστέρι μου
13) Ήσουν καλός κι ήσουν γλυκός
14) Στο παραθύρι στέκοσουν
Y.Γ: Η φωτογραφία της Μαρίας Φαραντούρη είναι του Τάκη Πανανίδη.
