Η ταινία «Λόλα» υπήρξε ένα από τα πιο ατμοσφαιρικά δραματικά, κοινωνικά φιλμ, στα όρια του νουάρ, της δεκαετίας του ’60. Βασισμένο στο σενάριο του Ηλία Λυμπερόπουλου («Η Λόλα της Τρούμπας») και σκηνοθετημένο από τον Ντίνο Δημόπουλο, έγραψε τη δική του ιστορία.
Χαρακτήρες τσακισμένοι, από τη μοίρα του περιθωρίου (ναυάγια της ζωής) πνιγμένοι στην κάπνα των καταγωγίων, των καμπαρέ της νύχτας της Τρούμπας και του Πειραιά, απ’ όπου είχε ξεπηδήσει ως (ανάλογη) φιγούρα, ένα χρόνο πριν, στην ταινία «Κόκκινα φανάρια» του Βασίλη Γεωργιάδη η Τζένη Καρέζη, που μαζί με τον Νίκο Κούρκουλο απέδωσαν και κατέγραψαν ένα από τα θρυλικότερα ζευγάρια στην ιστορία του ελληνικού σινεμά. Εκτός των άλλων, έχουν μείνει ανεξίτηλα τα εξαιρετικά πλάνα του Πειραιά την ώρα που χαράζει, οι μνημειώδεις μουσικές του Σταύρου Ξαρχάκου και οι ιδιαίτερες ερμηνείες της πρωτοεμφανιζόμενης Βίκυς Μοσχολιού στο παραθύρι να ερμηνεύει συγκινητικά το «Χάθηκε το φεγγάρι», καθώς, και του Πάνου Γαβαλά με τις πενιές του Ζαμπέτα στην «ταβέρνα του Φαρέα», με το «Όνειρο δεμένο» και το «Χορό του Σάκαινα».
Οι θαυμάσιες μουσικές της ταινίας κυκλοφόρησαν πρώτη φορά, όλες μαζί, σ’ ένα ψηφιακό δίσκο το 2006. Τα δύο θέματα, όμως, που έχετε τη δυνατότητα να ακούσετε εδώ, στο Όγδοο, παραμένουν ανέκδοτα, σε αυτή τη μορφή τους, μέχρι σήμερα, στην ελληνική δισκογραφία.
Όνειρο δεμένο στο μουράγιο
Ήταν ένα από τα τραγούδια σταθμούς το οποίο, όμως, ο Πάνος Γαβαλάς δεν ήθελε να το πει. Για το τραγούδι αυτό ο γιος του Γιάννης Γαβαλάς θυμάται:
«Η μουσική του τραγουδιού άρεσε πάρα πολύ στον πατέρα μου, ήταν του Σταύρου Ξαρχάκου και οι στίχοι ήταν του Βαγγέλη Γκούφα, ο οποίος ήτανε διανοούμενος, συγγραφέας. Εξαιρετικός. Είχαμε πάει στο στούντιο της Φίνος Φιλμ στα Μελίσσια, Εμείς ήμασταν στην κονσόλα, ο Τάκης Λαμπρόπουλος, ο Φιλοποίμην Φίνος, ο Ξαρχάκος, ο Γκούφας, εγώ και ο Κωνσταντόπουλος που ήταν ο τεχνικός ήχου. Το τραγούδι του το έδειχνε ο Ζαμπέτας. Όταν, λοιπόν, διάβασε το στίχο ο πατέρας μου, γυρίζει και λέει του Ζαμπέτα, νομίζοντας ότι το μικρόφωνο του στούντιο είναι κλειστό και ότι δεν ακούμε εμείς στο κοντρόλ, «δεν το λέω το τραγούδι, τι βλακείες είναι αυτές που έχει γράψει εδώ, ποιος τα χει γράψει αυτά». Ο Ζαμπέτας πανέξυπνος άνθρωπος έχει πάρει χαμπάρι ότι εμείς τον ακούμε και γυρίζει και του λέει: «ρε συ Παναγιώτη, γιατί, μια χαρά είναι το τραγούδι, τι έχει;». Καθότανε στην καρέκλα ο πατέρας μου κι ο Ζαμπέτας ήτανε όρθιος και του ‘παιζε τη μελωδία. «Έλα εδώ ρε Γιώργο» του λέει «Όνειρο δεμένο στο μουράγιο, πόρτα μου κλεισμένη στο νοτιά, κι ο βοριάς τι έγινε;» του λέει « η ανατολή, η δύση δεν έχει αέρα, μόνο ο νοτιάς είναι; Έκανα τον πόνο μου κουράγιο, το καταλαβαίνω, έσφιξα την καρδιά μου γιατί είμαι στο νησί, γιατί αφήνω τη μάνα μου, την οικογένειά μου ή την αγαπητικιά μου και φεύγω για να ζήσω. Στην αγάπη μου έβαλαν φωτιά, ποιοι έβαλαν φωτιά στην αγάπη μου» εκεί πάνω είπε ότι δεν έβγαζε νόημα και ότι δεν το έλεγε το τραγούδι. Ε! τότε στέγνωσαν όλοι επάνω. Ο Φίνος έλεγε: «δεν μας το λέει ο Γαβαλάς θα καταστραφώ», ο Λαμπρόπουλος δεν μίλαγε καθόλου… Η αιτία, τελικά, που το είπε αυτό το τραγούδι ήταν ο Ζαμπέτας. Γυρίζει, λοιπόν, ο Ζαμπέτας και του λέει: «ρε συ Παναγιώτη, τι ψάχνεις τώρα, ρε αυτά είναι Νόμπελ». Είχε πάρει τότε ο Σεφέρης το Νόμπελ και οι λαϊκοί λέγανε, ξέρω ‘γω, ο Σεφέρης ποιητής, μεγάλος ας πούμε, κοίταξε να δεις πήρε Νομπελ. Του λέει λοιπόν: «αυτά είναι Νόμπελ δεν είναι για μας» Και βάζει τα γέλια ο πατέρας μου και μόλις είδε ο Λαμπρόπουλος, ότι γέλαγε ο Γαβαλάς λέει του Φίνου «μας το είπε, μη στεναχωριέσαι» και όντως, πήγε και το είπε. Έτσι έγινε. Μετά από χρόνια είδα το Γκούφα σ’ ένα ταξίδι, πηγαίναμε εμείς για τη Φολέγανδρο κι εκείνος για τη Σίφνο, είχε πεθάνει ο πατέρας μου και μου λέει: «παιδί μου εγώ τον πατέρα σου, μετά από εκείνο το περιστατικό άμα τον έβλεπα τον έσκιζα κι όπου βρισκόμουνα τον κακολογούσα. Με παίδεψε πολύ, χρόνια ολόκληρα. Τελικά κατέληξα σ’ ένα συμπέρασμα: είχε δίκιο ο πατέρας σου για τον στίχο».
Χαρακτήρες τσακισμένοι, από τη μοίρα του περιθωρίου (ναυάγια της ζωής) πνιγμένοι στην κάπνα των καταγωγίων, των καμπαρέ της νύχτας της Τρούμπας και του Πειραιά, απ’ όπου είχε ξεπηδήσει ως (ανάλογη) φιγούρα, ένα χρόνο πριν, στην ταινία «Κόκκινα φανάρια» του Βασίλη Γεωργιάδη η Τζένη Καρέζη, που μαζί με τον Νίκο Κούρκουλο απέδωσαν και κατέγραψαν ένα από τα θρυλικότερα ζευγάρια στην ιστορία του ελληνικού σινεμά. Εκτός των άλλων, έχουν μείνει ανεξίτηλα τα εξαιρετικά πλάνα του Πειραιά την ώρα που χαράζει, οι μνημειώδεις μουσικές του Σταύρου Ξαρχάκου και οι ιδιαίτερες ερμηνείες της πρωτοεμφανιζόμενης Βίκυς Μοσχολιού στο παραθύρι να ερμηνεύει συγκινητικά το «Χάθηκε το φεγγάρι», καθώς, και του Πάνου Γαβαλά με τις πενιές του Ζαμπέτα στην «ταβέρνα του Φαρέα», με το «Όνειρο δεμένο» και το «Χορό του Σάκαινα».
Οι θαυμάσιες μουσικές της ταινίας κυκλοφόρησαν πρώτη φορά, όλες μαζί, σ’ ένα ψηφιακό δίσκο το 2006. Τα δύο θέματα, όμως, που έχετε τη δυνατότητα να ακούσετε εδώ, στο Όγδοο, παραμένουν ανέκδοτα, σε αυτή τη μορφή τους, μέχρι σήμερα, στην ελληνική δισκογραφία.
Όνειρο δεμένο στο μουράγιο
Ήταν ένα από τα τραγούδια σταθμούς το οποίο, όμως, ο Πάνος Γαβαλάς δεν ήθελε να το πει. Για το τραγούδι αυτό ο γιος του Γιάννης Γαβαλάς θυμάται:
«Η μουσική του τραγουδιού άρεσε πάρα πολύ στον πατέρα μου, ήταν του Σταύρου Ξαρχάκου και οι στίχοι ήταν του Βαγγέλη Γκούφα, ο οποίος ήτανε διανοούμενος, συγγραφέας. Εξαιρετικός. Είχαμε πάει στο στούντιο της Φίνος Φιλμ στα Μελίσσια, Εμείς ήμασταν στην κονσόλα, ο Τάκης Λαμπρόπουλος, ο Φιλοποίμην Φίνος, ο Ξαρχάκος, ο Γκούφας, εγώ και ο Κωνσταντόπουλος που ήταν ο τεχνικός ήχου. Το τραγούδι του το έδειχνε ο Ζαμπέτας. Όταν, λοιπόν, διάβασε το στίχο ο πατέρας μου, γυρίζει και λέει του Ζαμπέτα, νομίζοντας ότι το μικρόφωνο του στούντιο είναι κλειστό και ότι δεν ακούμε εμείς στο κοντρόλ, «δεν το λέω το τραγούδι, τι βλακείες είναι αυτές που έχει γράψει εδώ, ποιος τα χει γράψει αυτά». Ο Ζαμπέτας πανέξυπνος άνθρωπος έχει πάρει χαμπάρι ότι εμείς τον ακούμε και γυρίζει και του λέει: «ρε συ Παναγιώτη, γιατί, μια χαρά είναι το τραγούδι, τι έχει;». Καθότανε στην καρέκλα ο πατέρας μου κι ο Ζαμπέτας ήτανε όρθιος και του ‘παιζε τη μελωδία. «Έλα εδώ ρε Γιώργο» του λέει «Όνειρο δεμένο στο μουράγιο, πόρτα μου κλεισμένη στο νοτιά, κι ο βοριάς τι έγινε;» του λέει « η ανατολή, η δύση δεν έχει αέρα, μόνο ο νοτιάς είναι; Έκανα τον πόνο μου κουράγιο, το καταλαβαίνω, έσφιξα την καρδιά μου γιατί είμαι στο νησί, γιατί αφήνω τη μάνα μου, την οικογένειά μου ή την αγαπητικιά μου και φεύγω για να ζήσω. Στην αγάπη μου έβαλαν φωτιά, ποιοι έβαλαν φωτιά στην αγάπη μου» εκεί πάνω είπε ότι δεν έβγαζε νόημα και ότι δεν το έλεγε το τραγούδι. Ε! τότε στέγνωσαν όλοι επάνω. Ο Φίνος έλεγε: «δεν μας το λέει ο Γαβαλάς θα καταστραφώ», ο Λαμπρόπουλος δεν μίλαγε καθόλου… Η αιτία, τελικά, που το είπε αυτό το τραγούδι ήταν ο Ζαμπέτας. Γυρίζει, λοιπόν, ο Ζαμπέτας και του λέει: «ρε συ Παναγιώτη, τι ψάχνεις τώρα, ρε αυτά είναι Νόμπελ». Είχε πάρει τότε ο Σεφέρης το Νόμπελ και οι λαϊκοί λέγανε, ξέρω ‘γω, ο Σεφέρης ποιητής, μεγάλος ας πούμε, κοίταξε να δεις πήρε Νομπελ. Του λέει λοιπόν: «αυτά είναι Νόμπελ δεν είναι για μας» Και βάζει τα γέλια ο πατέρας μου και μόλις είδε ο Λαμπρόπουλος, ότι γέλαγε ο Γαβαλάς λέει του Φίνου «μας το είπε, μη στεναχωριέσαι» και όντως, πήγε και το είπε. Έτσι έγινε. Μετά από χρόνια είδα το Γκούφα σ’ ένα ταξίδι, πηγαίναμε εμείς για τη Φολέγανδρο κι εκείνος για τη Σίφνο, είχε πεθάνει ο πατέρας μου και μου λέει: «παιδί μου εγώ τον πατέρα σου, μετά από εκείνο το περιστατικό άμα τον έβλεπα τον έσκιζα κι όπου βρισκόμουνα τον κακολογούσα. Με παίδεψε πολύ, χρόνια ολόκληρα. Τελικά κατέληξα σ’ ένα συμπέρασμα: είχε δίκιο ο πατέρας σου για τον στίχο».
