Το «Εσπεράντο», το πολυαναμενόμενο cd του Δημήτρη Μυστακίδη κυκλοφόρησε εδώ και λίγες ημέρες με 16 - μεταπολεμικά κυρίως - λαϊκά και ρεμπέτικα τραγούδια, διασκευασμένα για λαϊκή κιθάρα από τον Μυστακίδη και τραγουδισμένα από ισάριθμους σημαντικούς ερμηνευτές. Έχουμε λοιπόν (με τη σειρά που ακούγονται): Αλκίνοος Ιωαννίδης, Δήμητρα Γαλάνη, Γιώτα Νέγκα, Ελένη Τσαλιγοπούλου, Ελένη Βιτάλη, Φωτεινή Βελεσιώτου, Χρήστος Θηβαίος, Γιώργος Νταλάρας, Διονύσης Σαββόπουλος, Ελευθερία Αρβανιτάκη, Ματούλα Ζαμάνη, Ελεωνόρα Ζουγανέλη, Κωστής Αβυσσινός, Φώτης Σιώτας, Χρήστος Μαστέλος, Μανώλης Πάππος.
1) To κοριτσάκι μου (Μανώλης Χιώτης – Δημήτρης Σέμσης – Χαράλαμπος Βασιλειάδης) Αλκίνοος Ιωαννίδης, β’ φωνή: Δημήτρης Μυστακίδης
2) Τζεμιλέ (Μανώλης Χιώτης) Δήμητρα Γαλάνη
3) Ο πασατέμπος (Μανώλης Χιώτης – Χρήστος Γιαννακόπουλος) Γιώτα Νέγκα, β’ φωνή: Δημήτρης Μυστακίδης
4) Μακ Πουλέ (Μανώλης Χιώτης – Γιώργος Μητσάκης) Ελένη Τσαλιγοπούλου
5) Ταμπακιέρα (Ιωσήφ Ριτσιάρδης – Μίμης Τραΐφόρος – Γιώργος Γιαννακόπουλος) Ελένη Βιτάλη
6) Σκλάβες του μαχαραγιά (Απόστολος Καλδάρας – Σπύρος Περιστέρης – Μ. Μαργαρίτης) Φωτεινή Βελεσιώτου, β’ φωνή: Δημήτρης Μυστακίδης
7) Σκότωσέ με (Το μαχαίρι) (Μανώλης Χιώτης – Χρήστος Κολοκοτρώνης) Χρήστος Θηβαίος
8) Την πόρτα μη μου κλείνεις (Γιώργος Λαύκας – Νίκος Μουρκάκος) Γιώργος Νταλάρας, β’ φωνές: Eλένη Τσαλιγοπούλου – Δημήτρης Μυστακίδης
9) Αδύνατον να κοιμηθώ (Μιχάλης Σουγιούλ – Τάκης Μωράκης – Χρήστος Γιαννακόπουλος) Διονύσης Σαββόπουλος
10) Να γλυτώσουμε κι οι δυο (Μανώλης Χιώτης – Χρήστος Κολοκοτρώνης) Ελευθερία Αρβανιτάκη
11) Σάμπα μου ξηγιέσαι (Μανώλης Χιώτης – Κώστας Κοφινιώτης) Ματούλα Ζαμάνη, β’ φωνή: Δημήτρης Μυστακίδης, σόλο: Δημήτρης Πολίτης.
12) Έχασα τα μάτια τα ωραία (Μανώλης Χιώτης – Κώστας Κοφινιώτης) Ελεωνόρα Ζουγανέλη
13) Μοίρα με καταδίκασες (Ιωάννης Δερμιτζάκης – στίχοι Παραδοσιακοί) Κωστής Αβυσσινός
14) Θα φύγω, θα με χάσεις (Γιώργος Μητσάκης) Φώτης Σιώτας, β’ φωνή: Δημήτρης Μυστακίδης
15) Θα χαθώ μικρή μου (Κώστας Σκαρβέλης) Χρήστος Μαστέλος
16) Παράξενη κοπέλα (Μανώλης Χιώτης) Μανώλης Πάππος, β’ φωνή: Δημήτρης Μυστακίδης
Η Ελευθερία Αρβανιτάκη, η Φωτεινή Βελεσιώτου, ο Μανώλης Πάππος, η Ελένη Τσαλιγοπούλου και ο Χρήστος Θηβαίος ηχογραφήθηκαν στο Studio συνΕΝΑ με ηχολήπτη τον Νίκο Λαγό. Η Δήμητρα Γαλάνη και η Γιώτα Νέγκα στο Studio AntArt με ηχολήπτη τον Γιάννη Μπαξεβάνη. Ο Χρήστος Μαστέλος και ο Φώτης Σιώτας στο Studio Λυρικόν με ηχολήπτη τον Μπάμπη Χαλκίδη. Η Ματούλα Ζαμάνη στο Studio Cue με ηχολήπτη τον Γιάννη Μαυρίδη. Στο Studio Sierra, o Διονύσης Σαββόπουλος με ηχολήπτη τον Αλέξανδρο Χρυσίδη και βοηθό την Φαρινίτα Γιοβανίδη, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, με ηχολήπτη τον Βαγγέλη Λάππα και η Ελεωνόρα Ζουγανέλη με ηχολήπτη τον Δημήτρη Μουρλά. Ο Γιώργος Νταλάρας στο Studio Odeon με ηχολήπτη τον Ηλία Λάκκα. Ο Κωστής Αβυσσινός στο Studio του Μιχάλη Μπουτσάκη στο Ηράκλειο Κρήτης με ηχολήπτη τον ίδιο. Η μίξη και το mastering έγιναν από τον Γιάννη Μαυρίδη και τον Δημήτρη Μυστακίδη. Η ιστορική τεκμηρίωση έγινε από τον Άρη Νικολαΐδη. Η παραγωγή είναι του Δημήτρη Μυστακίδη και της Fishbowl.
Το καλαίσθητο δίγλωσσο ένθετο περιέχει στοιχεία για τις πρώτες εκτελέσεις (πράγμα σπάνιο για την εποχή μας), ένα εκτενές κείμενο του Γιώργου Κοκκώνη (μουσικολόγου - επίκουρου καθηγητή στο Τμήμα Λαϊκής & Παραδοσιακής Μουσικής ΤΕΙ Ηπείρου) με θέμα «Η νέα όψη μιας παλιάς τέχνης», ένα κείμενο του Χρήστου Διάφα για τα «Εσπεράντο».
Οκτώ χρόνια μετά τα «16 ρεμπέτικα με κιθάρα», επιστρέφω δισκογραφικά με μια σειρά από μεταπολεμικά κυρίως τραγούδια. Οι διασκευές αυτές, αξιοποιώντας τις τεχνικές της λαϊκής κιθάρας, φιλοδοξούν να αναδείξουν τη δυναμική της και την εκφραστική αυτονομία της – στοιχεία που ίσως γίνονται ακόμη πιο εμφανή σε όσα κομμάτια είχαν αρχικά γραφτεί για μπουζούκι.
Η μεγάλη τέχνη που κρύβουν τα τραγούδια αυτής της συλλογής, συχνά θολώνεται από την οικειότητα και τη συναισθηματική φόρτιση που διαχρονικά τα συνοδεύει. Η αναζήτηση του αρχέγονου πυρήνα της μεγάλης τους αξίας, ήταν για μένα ένα πολύχρονο πνευματικό ταξίδι, που παράλληλα, χάραξε νέα όρια στον τόπο της λαϊκής μουσικής που υπηρετώ.
Δεκαέξι εκλεκτοί ερμηνευτές, ο καθένας με την δική του ξεχωριστή πορεία στην ελληνική μουσική, φώτισαν με την τέχνη τους αυτόν τον κοινό μας τόπο, μιλώντας με μια κοινή γλώσσα. Ένα είδος μελωδικής Εσπεράντο, όπου τη θέση των λέξεων πήραν οι νότες.
Εκτός από το σημείωμα του δίσκου, σε συνέντευξη που μας παραχώρησε ο Δημήτρης Μυστακίδης τον περασμένο Ιούνιο, αναφέρθηκε αναλυτικά στα «πώς» και τα «γιατί» αυτής της έκδοσης.
Όπως ανακοινώθηκε πριν από λίγες ημέρες, το Σεπτέμβρη θα κυκλοφορήσει η νέα σου δισκογραφική δουλειά με τίτλο «Εσπεράντο» και πολλές ξεχωριστές συμμετοχές. Ακούσαμε ήδη ένα πρώτο δείγμα με τον Χρήστο Θηβαίο να τραγουδά Μανώλη Χιώτη. Τι θα περιέχει αυτός ο δίσκος και ποιοι συμμετέχουν;
Είναι ένας δίσκος που ετοιμάζω πολύ καιρό. Λόγω και της «πολυσυμμετοχικότητας» ήταν πολύ δύσκολο να μπει σε χρονικά πλαίσια, γιατί για το κάθε τραγούδι έπρεπε να υπάρξουν πολλές συγκυρίες. Να μπορώ να μεταβώ εγώ στον τόπο ηχογράφησης, να είναι διαθέσιμος ο καθένας από τους τραγουδιστές που συμμετέχουν, να υπάρχει διαθέσιμο στούντιο εκείνη την ημέρα και πολλά άλλα. Οι συμμετέχοντες είναι η Ελευθερία Αρβανιτάκη, ο Διονύσης Σαββόπουλος, η Ελένη Βιτάλη, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, η Γιώτα Νέγκα, η Ματούλα Ζαμάνη, η Δήμητρα Γαλάνη, ο Μανώλης Πάππος, ο Φώτης Σιώτας, ο Κωστής Αβυσσινός, ο Χρήστος Μαστέλος, η Ελένη Τσαλιγοπούλου, η Φωτεινή Βελεσιώτου, ο Χρήστος Θηβαίος και μια ακόμη συμμετοχή πού δεν είναι ανακοινώσιμη, γιατί δεν ξέρω αν θα τα καταφέρουμε να ηχογραφήσουμε μέσα στο καλοκαίρι. Επίσης σε ένα τραγούδι συμμετέχει παίζοντας ένα καταπληκτικό manouche style σόλο, ο κιθαρίστας Δημήτρης Πολίτης.
Ήταν εύκολο να συγκεντρώσεις τόσους πολλούς καλλιτέχνες; Δέχθηκαν αμέσως;
Ήταν πιο εύκολο από ότι περίμενα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι ήταν εύκολο. Με αρκετούς απ’ αυτούς είχα συνεργαστεί και γνωριζόμασταν, οπότε και η επικοινωνία ήταν πιο εύκολη. Με άλλους δεν γνωριζόμασταν καθόλου, αλλά ανταποκρίθηκαν με θέρμη στο κάλεσμα και φυσικά υπήρξαν και κάποιοι που ευγενικά αρνήθηκαν για τους δικούς του λόγους ο καθένας. Σε γενικές γραμμές πάντως η ανταπόκριση με ξάφνιασε ευχάριστα.
Πώς προέκυψε η ανάγκη της δημιουργίας μιας δουλειάς με τόσους συντελεστές, που προέρχονται μάλιστα από διαφορετικούς μουσικούς «χώρους»;
Με την λαϊκή κιθάρα ασχολούμαι πολλά χρόνια. Από την πρώτη μου δουλειά τα «16 ρεμπέτικα με κιθάρα», πριν 8 χρόνια, αλλά και με τις επόμενες, τις «Αψιλίες» και το «Ψιθυρίζοντας το ρεμπέτικο» η ανάγκη να αποτυπώσω όσο το δυνατόν περισσότερες τεχνικές της λαϊκής κιθάρας είναι εμφανής.
Όλα αυτά τα χρόνια δημιουργήθηκε ένα ρεύμα μουσικών που ασχολούνται με την λαϊκή κιθάρα αλλά και ένα ακροατήριο που του αρέσει αυτή η πρόταση. Παρ όλα αυτά θεωρώ ότι ακόμη υπάρχει ένας φόβος χρήσης του όρου «λαϊκή», «λαϊκός» και άλλων παραγώγων, όπως επίσης και ένας άτυπος «πόλεμος χαρακωμάτων» ανάμεσα σε υπερασπιστές των διαφόρων ειδών, στον οποίο αδιακρίτως οι «υπερασπιστές» του κάθε χώρου αφορίζουν την μουσική των άλλων και προασπίζουν όλα τα στερεότυπα του είδους που ο καθένας αγαπά.
Εγώ λόγω επαγγελματικής ενασχόλησης έχω βρεθεί σχεδόν σε όλα τα «στρατόπεδα» και είμαι σίγουρος ότι η λαϊκή μας μουσική είναι ο κοινός τόπος όλων μας. Ότι το λαϊκό τραγούδι είναι η κοινή γλώσσα μας. Οι στόχοι λοιπόν που θέλω να πετύχω μ’ αυτόν τον δίσκο είναι πολλοί. Κατ’ αρχήν μια επικαιροποίηση του ρεπερτορίου στο τεχνικό κομμάτι παρουσιάζοντας αυτά που έχω εμπεδώσει σαν σύγχρονος λαϊκός κιθαρίστας, αλλά και η κατάθεση μιας καινούργιας πρότασης, ύφους εκτέλεσης. Ταυτόχρονα με την συμμετοχή όλων αυτών των τραγουδιστών-μουσικών, προσπαθώ να δείξω ότι αυτά τα «χαρακώματα» που προανέφερα δεν υπάρχουν και να κάνω ένα άνοιγμα σε ένα νέο κοινό που δεν έχει έρθει σε επαφή με το λαϊκό τραγούδι. Αυτοί είναι οι βασικοί στόχοι.
Όταν διασκευάζεις ένα παλιό τραγούδι, το κάνεις έχοντας σαν «οδηγό» μια συγκεκριμένη φωνή που σκέφτεσαι να τραγουδήσει το κομμάτι;
Οι λόγοι που με οδηγούν στο να επιλέξω ένα τραγούδι είναι κατ’ αρχήν τεχνικοί. Επιλέγω τραγούδια μέσα από τα οποία να μπορώ να αναδείξω τα πολλά πρόσωπα της λαϊκής κιθάρας και τις τεχνικές της δυνατότητες. Όσες απ αυτές κατέχω φυσικά. Το δεύτερο φίλτρο είναι αισθητικό. Θα πρέπει να μ’ αρέσει. Μετά απ’ αυτά σκέφτομαι σε ποιόν τραγουδιστή θα πήγαινε, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να έχει τις δυνατότητες να πετύχει τους παραπάνω στόχους.
Να αναφέρουμε για την ιστορία, πως η λαϊκή κιθάρα προηγείται χρονολογικά του μπουζουκιού στις ηχογραφήσεις των ρεμπέτικων, αφού εμφανίσθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, αρχικά σαν συνοδευτικό και στη συνέχεια σαν σολιστικό όργανο. Αντιθέτως, το μπουζούκι εμφανίσθηκε πολύ αργότερα και τελικά επικράτησε σαν σολιστικό όργανο.
Αν και στην εποχή μας, τα πολύ καλά λόγια μπορεί να θεωρηθούν έως και «ύποπτα», δεν θα διστάσω να σημειώσω πως ο Δημήτρης Μυστακίδης μαζί με τους συνοδοιπόρους τραγουδιστές κατάφεραν να φτιάξουν ένα χειροποίητο δίσκο, «κόσμημα» για την ελληνική μουσική. Μια δουλειά που αποτελεί ήδη σημείο αναφοράς και λίγες μόνο μέρες μετά την έκδοσή της, έχει κερδίσει τις εντυπώσεις και έχει αποσπάσει τα θετικότερα σχόλια, τουλάχιστον σε διαδικτυακό επίπεδο. Δεν θέλω να ξεχωρίσω κανένα από τα τραγούδια και να αδικήσω κάποιο άλλο. Ο δίσκος ακούγεται «απνευστί» από το πρώτο μέχρι το τελευταίο τραγούδι, χωρίς να «πετάγεται» τίποτα…
Δεν ξέρω αν υπάρχει στη σκέψη του Δημήτρη Μυστακίδη και πόσο εφικτό είναι, αλλά ακούγοντας αυτό τον δίσκο, συλλογίστηκα πόσο ωραίο θα ήταν να είχαμε και μια συλλεκτική έκδοση βινυλίου (μάλλον διπλού). Αν μη τι άλλο, το υλικό είναι το πλέον ταιριαστό…
Τα τραγούδια του cd
1) To κοριτσάκι μου (Μανώλης Χιώτης – Δημήτρης Σέμσης – Χαράλαμπος Βασιλειάδης) Αλκίνοος Ιωαννίδης, β’ φωνή: Δημήτρης Μυστακίδης
2) Τζεμιλέ (Μανώλης Χιώτης) Δήμητρα Γαλάνη
3) Ο πασατέμπος (Μανώλης Χιώτης – Χρήστος Γιαννακόπουλος) Γιώτα Νέγκα, β’ φωνή: Δημήτρης Μυστακίδης
4) Μακ Πουλέ (Μανώλης Χιώτης – Γιώργος Μητσάκης) Ελένη Τσαλιγοπούλου
5) Ταμπακιέρα (Ιωσήφ Ριτσιάρδης – Μίμης Τραΐφόρος – Γιώργος Γιαννακόπουλος) Ελένη Βιτάλη
6) Σκλάβες του μαχαραγιά (Απόστολος Καλδάρας – Σπύρος Περιστέρης – Μ. Μαργαρίτης) Φωτεινή Βελεσιώτου, β’ φωνή: Δημήτρης Μυστακίδης
7) Σκότωσέ με (Το μαχαίρι) (Μανώλης Χιώτης – Χρήστος Κολοκοτρώνης) Χρήστος Θηβαίος
8) Την πόρτα μη μου κλείνεις (Γιώργος Λαύκας – Νίκος Μουρκάκος) Γιώργος Νταλάρας, β’ φωνές: Eλένη Τσαλιγοπούλου – Δημήτρης Μυστακίδης
9) Αδύνατον να κοιμηθώ (Μιχάλης Σουγιούλ – Τάκης Μωράκης – Χρήστος Γιαννακόπουλος) Διονύσης Σαββόπουλος
10) Να γλυτώσουμε κι οι δυο (Μανώλης Χιώτης – Χρήστος Κολοκοτρώνης) Ελευθερία Αρβανιτάκη
11) Σάμπα μου ξηγιέσαι (Μανώλης Χιώτης – Κώστας Κοφινιώτης) Ματούλα Ζαμάνη, β’ φωνή: Δημήτρης Μυστακίδης, σόλο: Δημήτρης Πολίτης.
12) Έχασα τα μάτια τα ωραία (Μανώλης Χιώτης – Κώστας Κοφινιώτης) Ελεωνόρα Ζουγανέλη
13) Μοίρα με καταδίκασες (Ιωάννης Δερμιτζάκης – στίχοι Παραδοσιακοί) Κωστής Αβυσσινός
14) Θα φύγω, θα με χάσεις (Γιώργος Μητσάκης) Φώτης Σιώτας, β’ φωνή: Δημήτρης Μυστακίδης
15) Θα χαθώ μικρή μου (Κώστας Σκαρβέλης) Χρήστος Μαστέλος
16) Παράξενη κοπέλα (Μανώλης Χιώτης) Μανώλης Πάππος, β’ φωνή: Δημήτρης Μυστακίδης
Τα studio ηχογραφήσεων
Η Ελευθερία Αρβανιτάκη, η Φωτεινή Βελεσιώτου, ο Μανώλης Πάππος, η Ελένη Τσαλιγοπούλου και ο Χρήστος Θηβαίος ηχογραφήθηκαν στο Studio συνΕΝΑ με ηχολήπτη τον Νίκο Λαγό. Η Δήμητρα Γαλάνη και η Γιώτα Νέγκα στο Studio AntArt με ηχολήπτη τον Γιάννη Μπαξεβάνη. Ο Χρήστος Μαστέλος και ο Φώτης Σιώτας στο Studio Λυρικόν με ηχολήπτη τον Μπάμπη Χαλκίδη. Η Ματούλα Ζαμάνη στο Studio Cue με ηχολήπτη τον Γιάννη Μαυρίδη. Στο Studio Sierra, o Διονύσης Σαββόπουλος με ηχολήπτη τον Αλέξανδρο Χρυσίδη και βοηθό την Φαρινίτα Γιοβανίδη, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, με ηχολήπτη τον Βαγγέλη Λάππα και η Ελεωνόρα Ζουγανέλη με ηχολήπτη τον Δημήτρη Μουρλά. Ο Γιώργος Νταλάρας στο Studio Odeon με ηχολήπτη τον Ηλία Λάκκα. Ο Κωστής Αβυσσινός στο Studio του Μιχάλη Μπουτσάκη στο Ηράκλειο Κρήτης με ηχολήπτη τον ίδιο. Η μίξη και το mastering έγιναν από τον Γιάννη Μαυρίδη και τον Δημήτρη Μυστακίδη. Η ιστορική τεκμηρίωση έγινε από τον Άρη Νικολαΐδη. Η παραγωγή είναι του Δημήτρη Μυστακίδη και της Fishbowl.
Το καλαίσθητο δίγλωσσο ένθετο περιέχει στοιχεία για τις πρώτες εκτελέσεις (πράγμα σπάνιο για την εποχή μας), ένα εκτενές κείμενο του Γιώργου Κοκκώνη (μουσικολόγου - επίκουρου καθηγητή στο Τμήμα Λαϊκής & Παραδοσιακής Μουσικής ΤΕΙ Ηπείρου) με θέμα «Η νέα όψη μιας παλιάς τέχνης», ένα κείμενο του Χρήστου Διάφα για τα «Εσπεράντο».
Το σημείωμα του Δημήτρη Μυστακίδη
Οκτώ χρόνια μετά τα «16 ρεμπέτικα με κιθάρα», επιστρέφω δισκογραφικά με μια σειρά από μεταπολεμικά κυρίως τραγούδια. Οι διασκευές αυτές, αξιοποιώντας τις τεχνικές της λαϊκής κιθάρας, φιλοδοξούν να αναδείξουν τη δυναμική της και την εκφραστική αυτονομία της – στοιχεία που ίσως γίνονται ακόμη πιο εμφανή σε όσα κομμάτια είχαν αρχικά γραφτεί για μπουζούκι.
Η μεγάλη τέχνη που κρύβουν τα τραγούδια αυτής της συλλογής, συχνά θολώνεται από την οικειότητα και τη συναισθηματική φόρτιση που διαχρονικά τα συνοδεύει. Η αναζήτηση του αρχέγονου πυρήνα της μεγάλης τους αξίας, ήταν για μένα ένα πολύχρονο πνευματικό ταξίδι, που παράλληλα, χάραξε νέα όρια στον τόπο της λαϊκής μουσικής που υπηρετώ.
Δεκαέξι εκλεκτοί ερμηνευτές, ο καθένας με την δική του ξεχωριστή πορεία στην ελληνική μουσική, φώτισαν με την τέχνη τους αυτόν τον κοινό μας τόπο, μιλώντας με μια κοινή γλώσσα. Ένα είδος μελωδικής Εσπεράντο, όπου τη θέση των λέξεων πήραν οι νότες.
Τα «πώς» και τα «γιατί» της έκδοσης
Εκτός από το σημείωμα του δίσκου, σε συνέντευξη που μας παραχώρησε ο Δημήτρης Μυστακίδης τον περασμένο Ιούνιο, αναφέρθηκε αναλυτικά στα «πώς» και τα «γιατί» αυτής της έκδοσης.
Όπως ανακοινώθηκε πριν από λίγες ημέρες, το Σεπτέμβρη θα κυκλοφορήσει η νέα σου δισκογραφική δουλειά με τίτλο «Εσπεράντο» και πολλές ξεχωριστές συμμετοχές. Ακούσαμε ήδη ένα πρώτο δείγμα με τον Χρήστο Θηβαίο να τραγουδά Μανώλη Χιώτη. Τι θα περιέχει αυτός ο δίσκος και ποιοι συμμετέχουν;
Είναι ένας δίσκος που ετοιμάζω πολύ καιρό. Λόγω και της «πολυσυμμετοχικότητας» ήταν πολύ δύσκολο να μπει σε χρονικά πλαίσια, γιατί για το κάθε τραγούδι έπρεπε να υπάρξουν πολλές συγκυρίες. Να μπορώ να μεταβώ εγώ στον τόπο ηχογράφησης, να είναι διαθέσιμος ο καθένας από τους τραγουδιστές που συμμετέχουν, να υπάρχει διαθέσιμο στούντιο εκείνη την ημέρα και πολλά άλλα. Οι συμμετέχοντες είναι η Ελευθερία Αρβανιτάκη, ο Διονύσης Σαββόπουλος, η Ελένη Βιτάλη, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, η Γιώτα Νέγκα, η Ματούλα Ζαμάνη, η Δήμητρα Γαλάνη, ο Μανώλης Πάππος, ο Φώτης Σιώτας, ο Κωστής Αβυσσινός, ο Χρήστος Μαστέλος, η Ελένη Τσαλιγοπούλου, η Φωτεινή Βελεσιώτου, ο Χρήστος Θηβαίος και μια ακόμη συμμετοχή πού δεν είναι ανακοινώσιμη, γιατί δεν ξέρω αν θα τα καταφέρουμε να ηχογραφήσουμε μέσα στο καλοκαίρι. Επίσης σε ένα τραγούδι συμμετέχει παίζοντας ένα καταπληκτικό manouche style σόλο, ο κιθαρίστας Δημήτρης Πολίτης.
Ήταν εύκολο να συγκεντρώσεις τόσους πολλούς καλλιτέχνες; Δέχθηκαν αμέσως;
Ήταν πιο εύκολο από ότι περίμενα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι ήταν εύκολο. Με αρκετούς απ’ αυτούς είχα συνεργαστεί και γνωριζόμασταν, οπότε και η επικοινωνία ήταν πιο εύκολη. Με άλλους δεν γνωριζόμασταν καθόλου, αλλά ανταποκρίθηκαν με θέρμη στο κάλεσμα και φυσικά υπήρξαν και κάποιοι που ευγενικά αρνήθηκαν για τους δικούς του λόγους ο καθένας. Σε γενικές γραμμές πάντως η ανταπόκριση με ξάφνιασε ευχάριστα.
Πώς προέκυψε η ανάγκη της δημιουργίας μιας δουλειάς με τόσους συντελεστές, που προέρχονται μάλιστα από διαφορετικούς μουσικούς «χώρους»;
Με την λαϊκή κιθάρα ασχολούμαι πολλά χρόνια. Από την πρώτη μου δουλειά τα «16 ρεμπέτικα με κιθάρα», πριν 8 χρόνια, αλλά και με τις επόμενες, τις «Αψιλίες» και το «Ψιθυρίζοντας το ρεμπέτικο» η ανάγκη να αποτυπώσω όσο το δυνατόν περισσότερες τεχνικές της λαϊκής κιθάρας είναι εμφανής.
Όλα αυτά τα χρόνια δημιουργήθηκε ένα ρεύμα μουσικών που ασχολούνται με την λαϊκή κιθάρα αλλά και ένα ακροατήριο που του αρέσει αυτή η πρόταση. Παρ όλα αυτά θεωρώ ότι ακόμη υπάρχει ένας φόβος χρήσης του όρου «λαϊκή», «λαϊκός» και άλλων παραγώγων, όπως επίσης και ένας άτυπος «πόλεμος χαρακωμάτων» ανάμεσα σε υπερασπιστές των διαφόρων ειδών, στον οποίο αδιακρίτως οι «υπερασπιστές» του κάθε χώρου αφορίζουν την μουσική των άλλων και προασπίζουν όλα τα στερεότυπα του είδους που ο καθένας αγαπά.
Εγώ λόγω επαγγελματικής ενασχόλησης έχω βρεθεί σχεδόν σε όλα τα «στρατόπεδα» και είμαι σίγουρος ότι η λαϊκή μας μουσική είναι ο κοινός τόπος όλων μας. Ότι το λαϊκό τραγούδι είναι η κοινή γλώσσα μας. Οι στόχοι λοιπόν που θέλω να πετύχω μ’ αυτόν τον δίσκο είναι πολλοί. Κατ’ αρχήν μια επικαιροποίηση του ρεπερτορίου στο τεχνικό κομμάτι παρουσιάζοντας αυτά που έχω εμπεδώσει σαν σύγχρονος λαϊκός κιθαρίστας, αλλά και η κατάθεση μιας καινούργιας πρότασης, ύφους εκτέλεσης. Ταυτόχρονα με την συμμετοχή όλων αυτών των τραγουδιστών-μουσικών, προσπαθώ να δείξω ότι αυτά τα «χαρακώματα» που προανέφερα δεν υπάρχουν και να κάνω ένα άνοιγμα σε ένα νέο κοινό που δεν έχει έρθει σε επαφή με το λαϊκό τραγούδι. Αυτοί είναι οι βασικοί στόχοι.
Όταν διασκευάζεις ένα παλιό τραγούδι, το κάνεις έχοντας σαν «οδηγό» μια συγκεκριμένη φωνή που σκέφτεσαι να τραγουδήσει το κομμάτι;
Οι λόγοι που με οδηγούν στο να επιλέξω ένα τραγούδι είναι κατ’ αρχήν τεχνικοί. Επιλέγω τραγούδια μέσα από τα οποία να μπορώ να αναδείξω τα πολλά πρόσωπα της λαϊκής κιθάρας και τις τεχνικές της δυνατότητες. Όσες απ αυτές κατέχω φυσικά. Το δεύτερο φίλτρο είναι αισθητικό. Θα πρέπει να μ’ αρέσει. Μετά απ’ αυτά σκέφτομαι σε ποιόν τραγουδιστή θα πήγαινε, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να έχει τις δυνατότητες να πετύχει τους παραπάνω στόχους.
Εντυπώσεις
Να αναφέρουμε για την ιστορία, πως η λαϊκή κιθάρα προηγείται χρονολογικά του μπουζουκιού στις ηχογραφήσεις των ρεμπέτικων, αφού εμφανίσθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, αρχικά σαν συνοδευτικό και στη συνέχεια σαν σολιστικό όργανο. Αντιθέτως, το μπουζούκι εμφανίσθηκε πολύ αργότερα και τελικά επικράτησε σαν σολιστικό όργανο.
Αν και στην εποχή μας, τα πολύ καλά λόγια μπορεί να θεωρηθούν έως και «ύποπτα», δεν θα διστάσω να σημειώσω πως ο Δημήτρης Μυστακίδης μαζί με τους συνοδοιπόρους τραγουδιστές κατάφεραν να φτιάξουν ένα χειροποίητο δίσκο, «κόσμημα» για την ελληνική μουσική. Μια δουλειά που αποτελεί ήδη σημείο αναφοράς και λίγες μόνο μέρες μετά την έκδοσή της, έχει κερδίσει τις εντυπώσεις και έχει αποσπάσει τα θετικότερα σχόλια, τουλάχιστον σε διαδικτυακό επίπεδο. Δεν θέλω να ξεχωρίσω κανένα από τα τραγούδια και να αδικήσω κάποιο άλλο. Ο δίσκος ακούγεται «απνευστί» από το πρώτο μέχρι το τελευταίο τραγούδι, χωρίς να «πετάγεται» τίποτα…
Δεν ξέρω αν υπάρχει στη σκέψη του Δημήτρη Μυστακίδη και πόσο εφικτό είναι, αλλά ακούγοντας αυτό τον δίσκο, συλλογίστηκα πόσο ωραίο θα ήταν να είχαμε και μια συλλεκτική έκδοση βινυλίου (μάλλον διπλού). Αν μη τι άλλο, το υλικό είναι το πλέον ταιριαστό…
