Η δουλειά αυτή έρχεται μετά από πολύ καιρό, αφού η έντονη και γνωστή δραστηριότητά του στο χώρο των ρεμπέτικων τοποθέτησε τις προσωπικές του δημιουργίες σε δεύτερη μοίρα. Τα δέκα επτά τραγούδια του δίσκου αποδίδουν οι Νάντια Καραγιάννη, Χριστιάνα Γαλιάτσου, Δώρα Πετρίδη, Αγάθωνας Ιακωβίδης Βαγγέλης Γερμανός, Θοδωρής Κοτονιάς από τα «Μακρινά Ξαδέρφια», Ελεωνόρα Ζαχαριά και ο ίδιος ο Πάνος Σαββόπουλος.
1) Σέμα Φρασικλείας – Οργανικό
2) Κάλλας και Νίνου – Νάντια Καραγιάννη
3) Εγκαύματα ερωτικά – Νάντια Καραγιάννη
4) Άτυχο ρόδο αμάραντο – Χριστιάνα Γαλιάτσου - χορός
5) Η λιπόθυμη «γλάστρα» - Χριστιάνα Γαλιάτσου
6) Η ομορφιά που λοξοκοιτάζει – Νάντια Καραγιάννη – χορός
7) Τα πλοκάμια της μνήμης – Νάντια Καραγιάννη
8) Σχήματα κυκλαδικά – Χριστιάνα Γαλιάτσου
9) Η θερινή σελήνη που πείθει – Χριστιάνα Γαλιάτσου
10) Ο αυθάδης χρόνος – Πάνος Σαββόπουλος – Ελεωνόρα Ζαχαριά
11) Τα τερτίπια των χρησμών- Βαγγέλης Γερμανός
12) Η πληγωμένη Καρυάτιδα- Δώρα Πετρίδη
13) Της Σφίγγας η σταυροβελονιά – Δώρα Πετρίδη
14) Λαθρέμποροι ιδεών – Θοδωρής Κοτονιάς
15) Μεταμόσχευση ψυχής – Αγάθων
16) Η αιώνια κλεψύδρα - Πάνος Σαββόπουλος
17) Det snoar pa Gunillas ensmhet - Οργανικό
Φοίβος Οικονομίδης (κλαρίνο) - Πάνος Σαββόπουλος (κιθάρα, φωνή). Εκτός από τους στίχους και τη μουσική ο Πάνος Σαββόπουλος είναι υπεύθυνος και για τις ενορχηστρώσεις. Έπαιξαν οι μουσικοί: Λευτέρης Τσικουρίδης (τρίχορδα), Σωτήρης Καστάνης (κιθάρες), Τάσος Ξηράκης (τσέμπαλο, ηλεκτρικό μπάσο), Οδυσσέας Κορέλλης (βιολί), Άγγελος Τζαμαρίας (τρομπόνι), Μαρίνος Γαλατσινός (κλαρίνα, φλάουτα), Βαγγέλης Νίνα (βιολοντσέλο), Φάνης Βερνίκος (τρομπέτα), Αλέξανδρος Καψοκαβάδης (λάφτα), Σοφία Μουλακάκη (μπαγιάν), Μιχάλης Νικολούδης (κιθάρα στα 7,16 και συμμετοχή στα 5,11,15), Θέμης Νικολούδης (βιολί στο 16), Δημήτρης Ρέππας (μπουζούκι, μπαγλαμάς στο 2), Έκτωρ Κοσμάς (βιολί στο 2), Βασίλης Σμάνης (θυμιάζει στο 4), Πάνος Σαββόπουλος (τζουράς στο 1), Η.Υ.Ασιλαράδμβιος (κρουστά). Η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο ΑΙΟΛΙΑ από το Μιχάλη και το Θέμη Νικολούδη.
Ο Πάνος Σαββόπουλος σημειώνει στο ένθετο: «Η παρούσα εργασία αφιερώνεται με ευγνωμοσύνη στην πρώτη μου ουσιαστική δασκάλα της μουσικής, στη θεία Μπιμπή, η οποία τώρα πια, «εκπροσωπεί» και όλα τα αγαπημένα πρόσωπα της οικογένειάς μου. Ευχαριστίες θερμές εκφράζω σ’ όλους αυτούς, που με οποιοδήποτε τρόπο βοήθησαν να πραγματοποιηθεί αυτή η έκδοση. Ιδιαίτερες είναι οι ευχαριστίες στον Νίκο Δασκαλάκη, τον Μιχάλη Νικολούδη, τον Φώντα Τρούσα και τον αδελφό μου Σάββα». Π.Σ.
Τα δέκα πέντε τραγούδια και τα δυο οργανικά του δίσκου είναι ανέκδοτα, παρουσιάζονται δηλαδή για πρώτη φορά ηχογραφημένα, και αποτελούν μέρος της εργασίας των οκτώ τελευταίων ετών. Κάποια απ’ αυτά έχουν τις «ρίζες» τους στην περίοδο που ο Πάνος Σαββόπουλος ζούσε στη Σουηδία. Το τελευταίο οργανικό μάλιστα, «Det snöar på Gunillas ensamhet» («Χιονίζει στη μοναξιά της Γκουνίλας»), συμπεριλήφθηκε στο δίσκο όπως ακριβώς ηχογραφήθηκε στη Στοκχόλμη το 1978.
Ο αινιγματικός τίτλος του δίσκου, «Τα ετερόκλητα», προκύπτει κυρίως, από τους στίχους και τις μελωδίες αλλά και το μουσικό ύφος στις ενορχηστρώσεις του Πάνου Σαββόπουλου. Το «ετερόκλητον» του πράγματος εξηγείται πολύ εύστοχα στο δελτίο τύπου: Οι στίχοι των τραγουδιών έχουν, πρωτίστως, σα θέματα τα πάθη αλλά και τα παθήματα των ανθρώπων, συχνά δε φαντάζουν σαν το «πεπρωμένο» τους, χωρίς βέβαια ποτέ να είναι έτσι. Μερικές φορές, ο Πάνος Σαββόπουλος κρύβει καλά το «μυστικό» των στίχων του, ενώ κάποιες άλλες το βγάζει κρεμασμένο με ...μανταλάκια. Οι περισσότερες μελωδίες ακολουθούν (πότε πιστά και πότε ...άπιστα), ανατολίτικα μακάμια, ανάλογα με την έμπνευση αλλά και την αισθητική άποψη για το κάθε τραγούδι και κυρίως τους στίχους. Δύο από τα τραγούδια έχουν «μεσαιωνική» μουσική αύρα, ένα έχει (...κάπως) λατινοαμερικάνικη, δύο έχουν παραδοσιακή - δημοτική, δύο «ροκάδικη» κι έτσι πάει λέγοντας το «ετερόκλητον» και σ’ αυτόν τον τομέα. Στις ηχογραφήσεις τα όργανα προέρχονται από διαφορετικά είδη μουσικής, αλλά και χρονικές περιόδους, και συγκεκριμένα από το μπαρόκ, την κλασική, το ρεμπέτικο και το ροκ. Ωστόσο στις ενορχηστρώσεις, «περιπλέκονται» κατάλληλα, ακόμα και σε κάθε στροφή, κυρίως για να αναδείξουν τον κάθε στίχο ξεχωριστά. Γι’ αυτό άλλωστε και απουσιάζουν «κλισέ» επαναλήψεις. Οι τραγουδιστές που συμμετείχαν έκαναν τη «δουλειά» τους όσο καλύτερα μπορούσαν. Έδωσαν όλη την ψυχή τους, έβαλαν όλη την τέχνη τους κι έτσι βοήθησαν τα μέγιστα στην τελική παρουσίαση των τραγουδιών.
1) Σέμα Φρασικλείας – Οργανικό
2) Κάλλας και Νίνου – Νάντια Καραγιάννη
3) Εγκαύματα ερωτικά – Νάντια Καραγιάννη
4) Άτυχο ρόδο αμάραντο – Χριστιάνα Γαλιάτσου - χορός
5) Η λιπόθυμη «γλάστρα» - Χριστιάνα Γαλιάτσου
6) Η ομορφιά που λοξοκοιτάζει – Νάντια Καραγιάννη – χορός
7) Τα πλοκάμια της μνήμης – Νάντια Καραγιάννη
8) Σχήματα κυκλαδικά – Χριστιάνα Γαλιάτσου
9) Η θερινή σελήνη που πείθει – Χριστιάνα Γαλιάτσου
10) Ο αυθάδης χρόνος – Πάνος Σαββόπουλος – Ελεωνόρα Ζαχαριά
11) Τα τερτίπια των χρησμών- Βαγγέλης Γερμανός
12) Η πληγωμένη Καρυάτιδα- Δώρα Πετρίδη
13) Της Σφίγγας η σταυροβελονιά – Δώρα Πετρίδη
14) Λαθρέμποροι ιδεών – Θοδωρής Κοτονιάς
15) Μεταμόσχευση ψυχής – Αγάθων
16) Η αιώνια κλεψύδρα - Πάνος Σαββόπουλος
17) Det snoar pa Gunillas ensmhet - Οργανικό
Φοίβος Οικονομίδης (κλαρίνο) - Πάνος Σαββόπουλος (κιθάρα, φωνή). Εκτός από τους στίχους και τη μουσική ο Πάνος Σαββόπουλος είναι υπεύθυνος και για τις ενορχηστρώσεις. Έπαιξαν οι μουσικοί: Λευτέρης Τσικουρίδης (τρίχορδα), Σωτήρης Καστάνης (κιθάρες), Τάσος Ξηράκης (τσέμπαλο, ηλεκτρικό μπάσο), Οδυσσέας Κορέλλης (βιολί), Άγγελος Τζαμαρίας (τρομπόνι), Μαρίνος Γαλατσινός (κλαρίνα, φλάουτα), Βαγγέλης Νίνα (βιολοντσέλο), Φάνης Βερνίκος (τρομπέτα), Αλέξανδρος Καψοκαβάδης (λάφτα), Σοφία Μουλακάκη (μπαγιάν), Μιχάλης Νικολούδης (κιθάρα στα 7,16 και συμμετοχή στα 5,11,15), Θέμης Νικολούδης (βιολί στο 16), Δημήτρης Ρέππας (μπουζούκι, μπαγλαμάς στο 2), Έκτωρ Κοσμάς (βιολί στο 2), Βασίλης Σμάνης (θυμιάζει στο 4), Πάνος Σαββόπουλος (τζουράς στο 1), Η.Υ.Ασιλαράδμβιος (κρουστά). Η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο ΑΙΟΛΙΑ από το Μιχάλη και το Θέμη Νικολούδη.
Ο Πάνος Σαββόπουλος σημειώνει στο ένθετο: «Η παρούσα εργασία αφιερώνεται με ευγνωμοσύνη στην πρώτη μου ουσιαστική δασκάλα της μουσικής, στη θεία Μπιμπή, η οποία τώρα πια, «εκπροσωπεί» και όλα τα αγαπημένα πρόσωπα της οικογένειάς μου. Ευχαριστίες θερμές εκφράζω σ’ όλους αυτούς, που με οποιοδήποτε τρόπο βοήθησαν να πραγματοποιηθεί αυτή η έκδοση. Ιδιαίτερες είναι οι ευχαριστίες στον Νίκο Δασκαλάκη, τον Μιχάλη Νικολούδη, τον Φώντα Τρούσα και τον αδελφό μου Σάββα». Π.Σ.
Τα δέκα πέντε τραγούδια και τα δυο οργανικά του δίσκου είναι ανέκδοτα, παρουσιάζονται δηλαδή για πρώτη φορά ηχογραφημένα, και αποτελούν μέρος της εργασίας των οκτώ τελευταίων ετών. Κάποια απ’ αυτά έχουν τις «ρίζες» τους στην περίοδο που ο Πάνος Σαββόπουλος ζούσε στη Σουηδία. Το τελευταίο οργανικό μάλιστα, «Det snöar på Gunillas ensamhet» («Χιονίζει στη μοναξιά της Γκουνίλας»), συμπεριλήφθηκε στο δίσκο όπως ακριβώς ηχογραφήθηκε στη Στοκχόλμη το 1978.
Ο αινιγματικός τίτλος του δίσκου, «Τα ετερόκλητα», προκύπτει κυρίως, από τους στίχους και τις μελωδίες αλλά και το μουσικό ύφος στις ενορχηστρώσεις του Πάνου Σαββόπουλου. Το «ετερόκλητον» του πράγματος εξηγείται πολύ εύστοχα στο δελτίο τύπου: Οι στίχοι των τραγουδιών έχουν, πρωτίστως, σα θέματα τα πάθη αλλά και τα παθήματα των ανθρώπων, συχνά δε φαντάζουν σαν το «πεπρωμένο» τους, χωρίς βέβαια ποτέ να είναι έτσι. Μερικές φορές, ο Πάνος Σαββόπουλος κρύβει καλά το «μυστικό» των στίχων του, ενώ κάποιες άλλες το βγάζει κρεμασμένο με ...μανταλάκια. Οι περισσότερες μελωδίες ακολουθούν (πότε πιστά και πότε ...άπιστα), ανατολίτικα μακάμια, ανάλογα με την έμπνευση αλλά και την αισθητική άποψη για το κάθε τραγούδι και κυρίως τους στίχους. Δύο από τα τραγούδια έχουν «μεσαιωνική» μουσική αύρα, ένα έχει (...κάπως) λατινοαμερικάνικη, δύο έχουν παραδοσιακή - δημοτική, δύο «ροκάδικη» κι έτσι πάει λέγοντας το «ετερόκλητον» και σ’ αυτόν τον τομέα. Στις ηχογραφήσεις τα όργανα προέρχονται από διαφορετικά είδη μουσικής, αλλά και χρονικές περιόδους, και συγκεκριμένα από το μπαρόκ, την κλασική, το ρεμπέτικο και το ροκ. Ωστόσο στις ενορχηστρώσεις, «περιπλέκονται» κατάλληλα, ακόμα και σε κάθε στροφή, κυρίως για να αναδείξουν τον κάθε στίχο ξεχωριστά. Γι’ αυτό άλλωστε και απουσιάζουν «κλισέ» επαναλήψεις. Οι τραγουδιστές που συμμετείχαν έκαναν τη «δουλειά» τους όσο καλύτερα μπορούσαν. Έδωσαν όλη την ψυχή τους, έβαλαν όλη την τέχνη τους κι έτσι βοήθησαν τα μέγιστα στην τελική παρουσίαση των τραγουδιών.
