Η στιγμή που ο Θέμης Καραμουρατίδης συνθέτει μουσική για τον κινηματογράφο συμπίπτει χρονικά με την απόφαση του Μανούσου Μανουσάκη να μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη το βιβλίο του Γιώργου Σκαμπαρδώνη «Ουζερί Τσιτσάνης».
Το «Ουζερί Τσιτσάνης» διηγείται τον έρωτα του Γιώργου και της Εστρέας, ενός Χριστιανού και μιας Εβραίας, που βρίσκει καταφύγιο στο θρυλικό ουζερί στην υπό γερμανική κατοχή Θεσσαλονίκη του ’42-’43. Αυτή η περίοδος θεωρείται από τις πιο δημιουργικές του νεαρού Τσιτσάνη (26 χρονών), που μέσα από το ουζερί χαρτογραφεί τα συναισθήματα μιας ολόκληρης γενιάς συνθέτοντας ορισμένα από τα αριστουργήματά του όπως το «Μπαχτσέ Τσιφλίκι», τις «Νύχτες Μαγικές» και την εμβληματική «Συννεφιασμένη Κυριακή».
Ο Θέμης Καραμουρατίδης ανέλαβε να αναπαραστήσει μουσικά την εποχή και να επενδύσει δραματουργικά με πρωτότυπες δημιουργίες την ιστορία του Μανούσου Μανουσάκη. «Κινήθηκα πάνω σε δύο άξονες: από τη μία προσπάθησα να αναπαραστήσω την ατμόσφαιρα του ουζερί και των τραγουδιών του Βασίλη Τσιτσάνη και από την άλλη να συνθέσω μια πρωτότυπη μουσική που να ανταποκρίνεται στις δραματουργικές ανάγκες μιας μεγάλης κινηματογραφικής παραγωγής», λέει ο Θέμης Καραμουρατίδης.
Με 27 κομμάτια να συμπληρώνουν το soundtrack της ταινίας που ερμηνεύουν έναν σκληρά συναισθηματικά κόσμο, ο Θέμης Καραμουρατίδης υπογράφει πρωτότυπες μελωδίες, διασκευές και επανεκτελέσεις τραγουδιών του Βασίλη Τσιτσάνη, που λειτουργούν μέσα στην ταινία του Μανούσου Μανουσάκη σαν μια δεύτερη αφήγηση.
«Έπρεπε να συγκροτήσω μία ορχήστρα, να βρω έναν ήχο, που να ικανοποιεί και την ανάγκη της μεγάλης παραγωγής υψηλών προδιαγραφών αλλά ταυτόχρονα να φέρει και τη λαϊκότητα και την ελληνικότητα που απαιτείται προκειμένου να έρθει κοντά στην εποχή, και φυσικά κοντά στον Βασίλη Τσιτσάνη. Έτσι δημιουργήθηκε μια ορχήστρα που αποτελείται από Ελληνικά λαϊκά όργανα, όπως μπουζούκια, μπαγλαμάδες και τζουράδες, αλλά και δυτικά όπως κουαρτέτο εγχόρδων και συμφωνικά τύμπανα. Φυσικά σε όλο το έργο έπρεπε να εμπεριέχεται και η ισραηλιτική μουσική παράδοση. Γι’ αυτό χρησιμοποιήθηκε ένα παραδοσιακό σεφαραδίτικο τραγούδι, σαν μοτίβο σε πολλές στιγμές της ταινίας», λέει ο Καραμουρατίδης.
Ο γνωστός συνθέτης έγραψε τις μελωδίες πατώντας πάνω στα συναισθήματα που διαπερνούν την ταινία: τον έρωτα, τη διστακτικότητα, τον πόλεμο, την ένταση, τον φόβο, τη δειλία, το θυμό, την αποφασιστικότητα, το ξέσπασμα, και όλα αυτά στη Θεσσαλονίκη του ’42. Ο ερωτισμός, η τρυφεράδα, η γλύκα των δύο ερωτευμένων νέων συγκρούονται μουσικά με τη μελαγχολία και τη σκληρότητα της εποχής. Η μουσική του Καραμουρατίδη «μιλάει» και σε μας σήμερα.
«Η σκηνή που με παίδεψε περισσότερο είναι η σκηνή της Πλατείας Ελευθερίας γιατί έπρεπε έκδηλα να πούμε ότι θα συμβεί κάτι τραγικό, αλλά ταυτόχρονα να μην προδοθεί η εξέλιξη της ταινίας. Δουλέψαμε πολλές φορές αυτή τη σκηνή γιατί έπρεπε να βρεθεί αυτή η σωστή ισορροπία», λέει χαρακτηριστικά ο συνθέτης. «Θέλαμε σε πολλές στιγμές της πρωτότυπης μουσικής να ενυπάρχει πιο έντονα ο Βασίλης Τσιτσάνης, γι’ αυτό πολλά μοτίβα είναι στηριγμένα σε γνωστά και αγαπημένα τραγούδια ενώ σε πολλές σκηνές, όπως αυτή της Πλατείας Ελευθερίας, υπάρχουν αυτούσια μελωδικά δάνεια από τον μεγάλο συνθέτη».
Για τις ανάγκες της μουσικής αναπαράστασης του «Ουζερί Τσιτσάνης» χρησιμοποιήθηκαν ορισμένα από τα πολύ γνωστά τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη όπως το «Μπαχτσέ Τσιφλίκι», «Για τα Μάτια που Αγαπώ», οι «Νύχτες Μαγικές», αλλά και κάποια λιγότερο γνωστά αλλά εξίσου εξαιρετικά.
«Είναι πολύ σημαντικό για μένα, και καλλιτεχνικά και συναισθηματικά, που συνέθεσα τη μουσική για αυτή την ταινία γιατί επιμελούμαι ένα σκηνικό που αφορά έναν πολύ σπουδαίο συνθέτη. Αυτό από μόνο του κουβαλάει μια μεγάλη ευθύνη, ένα μεγάλο βάρος, αλλά ταυτόχρονα υποβάλλει και μια μεγάλη ανάγκη δημιουργικότητας. Είναι μια ευρηματική και απαιτητική δουλειά γιατί έχεις να διαχειριστείς αυτόν τον μεγάλο συνθέτη και να προσπαθήσεις να φτιάξεις ένα υλικό που θα σταθεί δίπλα του με αξιοπρέπεια και ταυτόχρονα να αποτελεί και μια νέα πρόταση».
Σε ότι αφορά τις νέες ενορχηστρώσεις των τραγουδιών που ακούγονται στο ουζερί έγινε προσπάθεια να αναπαρασταθεί η μουσική των πρώτων ηχογραφήσεων των τραγουδιών.
«Θελήσαμε να αναδείξουμε την αίσθηση που έβγαζαν οι μουσικές τότε: την απλότητα και τη δωρικότητα. Έχει πολύ ενδιαφέρον αυτό γιατί στην ταινία ακούγονται τραγούδια πολύ κοντά στις πρώτες τους εκτελέσεις, τραγούδια από τα οποία έχουν αφαιρεθεί οι διάφορες ενορχηστρωτικές απόψεις που πέρασαν από πάνω τους όλα αυτά τα χρόνια», καταλήγει ο Θέμης Καραμουρατίδης.
Στο soundtrack της ταινίας περιλαμβάνεται μια σπάνια εκτέλεση του εμβληματικού τραγουδιού «Συννεφιασμένη Κυριακή» από το προσωπικό αρχείο της οικογένειας Τσιτσάνη, ερμηνευμένο από τον Βασίλη Τσιτσάνη και την Ελένη Γεράνη.
Κυκλοφορεί στις 7 Δεκεμβρίου.
Το «Ουζερί Τσιτσάνης» διηγείται τον έρωτα του Γιώργου και της Εστρέας, ενός Χριστιανού και μιας Εβραίας, που βρίσκει καταφύγιο στο θρυλικό ουζερί στην υπό γερμανική κατοχή Θεσσαλονίκη του ’42-’43. Αυτή η περίοδος θεωρείται από τις πιο δημιουργικές του νεαρού Τσιτσάνη (26 χρονών), που μέσα από το ουζερί χαρτογραφεί τα συναισθήματα μιας ολόκληρης γενιάς συνθέτοντας ορισμένα από τα αριστουργήματά του όπως το «Μπαχτσέ Τσιφλίκι», τις «Νύχτες Μαγικές» και την εμβληματική «Συννεφιασμένη Κυριακή».
Η μουσική της ταινίας
Ο Θέμης Καραμουρατίδης ανέλαβε να αναπαραστήσει μουσικά την εποχή και να επενδύσει δραματουργικά με πρωτότυπες δημιουργίες την ιστορία του Μανούσου Μανουσάκη. «Κινήθηκα πάνω σε δύο άξονες: από τη μία προσπάθησα να αναπαραστήσω την ατμόσφαιρα του ουζερί και των τραγουδιών του Βασίλη Τσιτσάνη και από την άλλη να συνθέσω μια πρωτότυπη μουσική που να ανταποκρίνεται στις δραματουργικές ανάγκες μιας μεγάλης κινηματογραφικής παραγωγής», λέει ο Θέμης Καραμουρατίδης.
Με 27 κομμάτια να συμπληρώνουν το soundtrack της ταινίας που ερμηνεύουν έναν σκληρά συναισθηματικά κόσμο, ο Θέμης Καραμουρατίδης υπογράφει πρωτότυπες μελωδίες, διασκευές και επανεκτελέσεις τραγουδιών του Βασίλη Τσιτσάνη, που λειτουργούν μέσα στην ταινία του Μανούσου Μανουσάκη σαν μια δεύτερη αφήγηση.
«Έπρεπε να συγκροτήσω μία ορχήστρα, να βρω έναν ήχο, που να ικανοποιεί και την ανάγκη της μεγάλης παραγωγής υψηλών προδιαγραφών αλλά ταυτόχρονα να φέρει και τη λαϊκότητα και την ελληνικότητα που απαιτείται προκειμένου να έρθει κοντά στην εποχή, και φυσικά κοντά στον Βασίλη Τσιτσάνη. Έτσι δημιουργήθηκε μια ορχήστρα που αποτελείται από Ελληνικά λαϊκά όργανα, όπως μπουζούκια, μπαγλαμάδες και τζουράδες, αλλά και δυτικά όπως κουαρτέτο εγχόρδων και συμφωνικά τύμπανα. Φυσικά σε όλο το έργο έπρεπε να εμπεριέχεται και η ισραηλιτική μουσική παράδοση. Γι’ αυτό χρησιμοποιήθηκε ένα παραδοσιακό σεφαραδίτικο τραγούδι, σαν μοτίβο σε πολλές στιγμές της ταινίας», λέει ο Καραμουρατίδης.
Ο γνωστός συνθέτης έγραψε τις μελωδίες πατώντας πάνω στα συναισθήματα που διαπερνούν την ταινία: τον έρωτα, τη διστακτικότητα, τον πόλεμο, την ένταση, τον φόβο, τη δειλία, το θυμό, την αποφασιστικότητα, το ξέσπασμα, και όλα αυτά στη Θεσσαλονίκη του ’42. Ο ερωτισμός, η τρυφεράδα, η γλύκα των δύο ερωτευμένων νέων συγκρούονται μουσικά με τη μελαγχολία και τη σκληρότητα της εποχής. Η μουσική του Καραμουρατίδη «μιλάει» και σε μας σήμερα.
«Η σκηνή που με παίδεψε περισσότερο είναι η σκηνή της Πλατείας Ελευθερίας γιατί έπρεπε έκδηλα να πούμε ότι θα συμβεί κάτι τραγικό, αλλά ταυτόχρονα να μην προδοθεί η εξέλιξη της ταινίας. Δουλέψαμε πολλές φορές αυτή τη σκηνή γιατί έπρεπε να βρεθεί αυτή η σωστή ισορροπία», λέει χαρακτηριστικά ο συνθέτης. «Θέλαμε σε πολλές στιγμές της πρωτότυπης μουσικής να ενυπάρχει πιο έντονα ο Βασίλης Τσιτσάνης, γι’ αυτό πολλά μοτίβα είναι στηριγμένα σε γνωστά και αγαπημένα τραγούδια ενώ σε πολλές σκηνές, όπως αυτή της Πλατείας Ελευθερίας, υπάρχουν αυτούσια μελωδικά δάνεια από τον μεγάλο συνθέτη».
Για τις ανάγκες της μουσικής αναπαράστασης του «Ουζερί Τσιτσάνης» χρησιμοποιήθηκαν ορισμένα από τα πολύ γνωστά τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη όπως το «Μπαχτσέ Τσιφλίκι», «Για τα Μάτια που Αγαπώ», οι «Νύχτες Μαγικές», αλλά και κάποια λιγότερο γνωστά αλλά εξίσου εξαιρετικά.
«Είναι πολύ σημαντικό για μένα, και καλλιτεχνικά και συναισθηματικά, που συνέθεσα τη μουσική για αυτή την ταινία γιατί επιμελούμαι ένα σκηνικό που αφορά έναν πολύ σπουδαίο συνθέτη. Αυτό από μόνο του κουβαλάει μια μεγάλη ευθύνη, ένα μεγάλο βάρος, αλλά ταυτόχρονα υποβάλλει και μια μεγάλη ανάγκη δημιουργικότητας. Είναι μια ευρηματική και απαιτητική δουλειά γιατί έχεις να διαχειριστείς αυτόν τον μεγάλο συνθέτη και να προσπαθήσεις να φτιάξεις ένα υλικό που θα σταθεί δίπλα του με αξιοπρέπεια και ταυτόχρονα να αποτελεί και μια νέα πρόταση».
Σε ότι αφορά τις νέες ενορχηστρώσεις των τραγουδιών που ακούγονται στο ουζερί έγινε προσπάθεια να αναπαρασταθεί η μουσική των πρώτων ηχογραφήσεων των τραγουδιών.
«Θελήσαμε να αναδείξουμε την αίσθηση που έβγαζαν οι μουσικές τότε: την απλότητα και τη δωρικότητα. Έχει πολύ ενδιαφέρον αυτό γιατί στην ταινία ακούγονται τραγούδια πολύ κοντά στις πρώτες τους εκτελέσεις, τραγούδια από τα οποία έχουν αφαιρεθεί οι διάφορες ενορχηστρωτικές απόψεις που πέρασαν από πάνω τους όλα αυτά τα χρόνια», καταλήγει ο Θέμης Καραμουρατίδης.
Στο soundtrack της ταινίας περιλαμβάνεται μια σπάνια εκτέλεση του εμβληματικού τραγουδιού «Συννεφιασμένη Κυριακή» από το προσωπικό αρχείο της οικογένειας Τσιτσάνη, ερμηνευμένο από τον Βασίλη Τσιτσάνη και την Ελένη Γεράνη.
Κυκλοφορεί στις 7 Δεκεμβρίου.
