«Στην άκρη του Αιγαίου - ΚΑΣΤΕΛΛΟΡΙΖΟ»
Πριν από λίγες ημέρες πραγματοποιήθηκε στο Πολεμικό Μουσείο της Αθήνας η παρουσίαση του νέου ιστορικού ντοκιμαντέρ «Στην άκρη του Αιγαίου – Καστελλόριζο». Η σκηνοθεσία είναι της Ειρήνης Σαρίογλου και του Άγγελου Κοβότσου, η μουσική του Ανδρέα Κατσιγιάννη, ενώ τα δυο τραγούδια (ένα σε στίχους Ελένης Φωτάκη και ένα παραδοσιακό) ερμηνεύει ο Γιώργος Νταλάρας. Η αφήγηση έγινε από την Νένα Μεντή και τον Γιώργο Κέντρο και η εικαστική επιμέλεια από τον Παύλο Χαμπίδη. Η παραγωγή είναι του Ελληνικού Ιδρύματος Ιστορικών Μελετών (ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ) σε συμπαραγωγή με την ΟΤΕ TV και την ΕΡΤ. Αυτές τις μέρες κυκλοφορούν σε μια καλαίσθητη έκδοση το dvd του ντοκιμαντέρ, μαζί με το cd με τη μουσική και τα τραγούδια του Ανδρέα Κατσιγιάννη.
Το ντοκιμαντέρ βασίζεται στο ημερολόγιο «Ιστορίες του Kαστελλορίζου» της Χριστίνας Ευστρατιάδου, γερόντισσας Καστελλοριζιάς, στο βιβλίο «Στην άκρη του Αιγαίου, Καστελλόριζο 1890 -1948» των Νικολάου Γ. Παπαναστασίου και Νικολάου Κ. Βογιατζή, που παρουσιάστηκε επίσης στην ίδια εκδήλωση, αλλά και σε πλούσιο αρχειακό υλικό του ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ. και της ΕΡΤ. Η συγγραφέας του ημερολογίου Χριστίνα Ευστρατιάδου σημειώνει σχετικά:
«14.000 ψυχές στις αρχές του 20ου αιώνα και παρά τους πολέμους, ξενιτεμούς, κατακτητές… αντέχαμε. Αντέχαμε γιατί ακουμπούσαμε σε κάτι πολύ δυνατό… Στον πολιτισμό μας. Πολιτισμός που ήταν πράξη».
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο δελτίο τύπο: «Το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ.) με το ντοκιμαντέρ “Στην άκρη του Αιγαίου, Καστελλόριζο”, πραγματοποιεί μια αναδρομή στην πολυτάραχη ιστορία της μικρής νησιωτικής κοινότητας του ακριτικού Καστελλόριζου, της αρχαίας Μεγίστης, αποτυπώνοντας τα βασικά ιστορικά γεγονότα από τα τέλη του δεκάτου ενάτου αιώνα, μέχρι την ενσωμάτωσή του στην Ελλάδα, το 1948.
Το αφιέρωμα αυτό αποτελεί φόρο τιμής στην ιστορία του νησιού, καθώς προσπαθεί να αναδείξει τη σπουδαία πολιτισμική, ιστορική και οικονομική κληρονομιά των Καστελλοριζιών. Στο νοερό αυτό ταξίδι σε Αντίφελο, Μάκρη, Λιβίσι, Μύρα, Καστελλόριζο, οι μαρτυρίες των κατοίκων πρωταγωνιστούν, καθώς καταγράφουν το πολυκύμαντο παρελθόν του».
Το soundtrack της ταινίας
Όπως έγραψα παραπάνω, μαζί με το dvd κυκλοφόρησε και το cd με την ξεχωριστή και αναγνωρίσιμη, θα έλεγα, μουσική και τα τραγούδια του Ανδρέα Κατσιγιάννη. Επτά μουσικά θέματα που εναλλάσσονται από την μπαλάντα μέχρι το λαϊκό και παραδοσιακό τραγούδι.
1) Στην άκρη του Αιγαίου (Είδα σκοτάδι είδα φως) (Στίχοι: Ελένη Φωτάκη) Γιώργος Νταλάρας
2) Αρχόντισσα Μεγίστη – Ορχηστρικό
3) Ψυχές – Ορχηστρικό
4) Παλαιόκαστρο – Ορχηστρικό
5) Νότια – Ορχηστρικό
6) Μικρό μου Καστελλόριζο (Παραδοσιακό, διασκευή: Ανδρέας Κατσιγιάννης) Γιώργος Νταλάρας
7) Γαλάζια σπηλιά – Ορχηστρικό
Έπαιξαν οι μουσικοί
Η ενορχήστρωση και η επιμέλεια παραγωγής έγιναν από τον Νίκο Μέρμηγκα. H ηχογράφηση και το mastering στο studio ANTART από τον Γιάννη Μπαξεβάνη. Έπαιξαν οι μουσικοί: Κυριάκος Γκουβέντας (βιολί), Νίκος Μέρμηγκας (λάφτα, λαούτο, laudes, μαντολίνο), Ντίνος Χατζηιορδάνου (ακορντεόν), Απόστολος Βαλαρούτσος (κιθάρα, ακουστική, κλασική, ηλεκτρική), Γιάννης Πλαγιανάκος (μπάσο, ακουστικό, ηλεκτρικό), Γιάννης Τσέρτος (πιάνο), Μιχάλης Μπακάλης (κρουστά), Δημήτρης Νάσιος (κλασική κιθάρα στο «Νότια»), Απόστολος Μόσιος (μαντολίνο στο «Νότια»), Ανδρέας Κατσιγιάννης (σαντούρι, πιάνο).
Η ηχογράφηση της φωνής του Γιώργου Νταλάρα καθώς και οι μίξεις των δυο τραγουδιών στα οποία συμμετέχει έγιναν στο studio Odeon από τον Ηλία Λάκκα. Το ορχηστρικό με τον τίτλο «Νότια», καθώς και το πιάνο που έπαιξε ο Ανδρέας Κατσιγιάννης στο «Γαλάζια σπηλιά», ηχογραφήθηκαν στο studio A440 με ηχολήπτη τον Γιώργο Ζαγόρη. Η επιμέλεια της έκδοσης έγινε από την Έλλη Πολίτη.
Το σημείωμα της Ειρήνης Σαρίογλου
«Δεν είμαι Καστελλοριζιά. Συνδέθηκα με το Καστελλόριζο πριν από περίπου 25 χρόνια όταν το πρωτογνώρισα. Και μαγεύτηκα… Έκτοτε η επιθυμία μου να συμβάλω στην ανάδειξη της σπουδαίας πνευματικής του κληρονομιάς. Αν και σήμερα σε όλους σχεδόν τους γεωγραφικούς και τουριστικούς οδηγούς εικονίζεται σε μια παρένθεση, κατά το παρελθόν το νησί διαδραμάτισε έναν εξαιρετικά σημαντικό πολιτιστικό και εμπορικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή. Σκοπός μας να αναδείξουμε μέρος αυτής της πολιτιστικής κληρονομιάς. Το νοερό αυτό ταξίδι μνήμης δεν θα είχε ολοκληρωθεί χωρίς την πολύτιμη αρωγή φίλων, συνεργατών και χορηγών. Τους ευχαριστούμε όλους από καρδιάς. Με την ευχή και οι νεώτερες γενιές “τις ρίζες να κρατήσουν, το Καστελλόριζο να μην το λησμονήσουν”.
Ειρήνη Σαρίογλου
Γεν. Γραμ ΙΔΙΣΜΕ
Επ. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Κωνσταντινούπολης»
Ακούστε το τραγούδι
Στο video που ακολουθεί μπορείτε να ακούσετε σε πρώτη μετάδοση το ένα από τα δυο τραγούδια του cd, το παραδοσιακό «Μικρό μου Καστελλόριζο» σε διασκευή του Ανδρέα Κατσιγιάννη με ερμηνευτή τον Γιώργο Νταλάρα.
Y.Γ: Οι φωτογραφίες από την παρουσίαση που πραγματοποιήθηκε στις 15 Νοεμβρίου στο Πολεμικό Μουσείο είναι της Κίκας Α. Ρόκα.
