Το «Ρεμπέτικο προσκλητήριο» του Νίκου Μαμαγκάκη

(ΑΚΟΥΣΤΕ ΟΛΟ ΤΟ ΔΙΣΚΟ) Τραγουδούν: Κοντογιάννης, Καρακότας, Καλημέρη, Παπάζογλου, Καρούνης, Κουρούση, Παπαϊωάννου, Δακανάλη.
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
03/03/2019

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

Θανάσης Γιώγλου
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
Καμία εκδήλωση
Σαν σήμερα…

Στις 3 Μαρτίου 1929 γεννήθηκε στο Ρέθυμνο ο Νίκος Μαμαγκάκης. Έφυγε από τη ζωή στις 24 Ιουλίου 2013 στην Αθήνα…

«Ρεμπέτικο προσκλητήριο»

Από τα μικρά του χρόνια ο Νίκος Μαμαγκάκης ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το ρεμπέτικο και το παλιό λαϊκό τραγούδι. Σύμφωνα μάλιστα με μαρτυρίες του συνθέτη, το 1951, σε ηλικία 22 ετών, έγραψε δυο τραγούδια που ηχογραφήθηκαν με την Σωτηρία Μπέλλου, τα «Βαριά χτυπάει η καμπάνα» και «Μας ζηλεύουνε», αλλά κυκλοφόρησαν στο όνομα του Κώστα Καπλάνη. Σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Ogdoo.gr λίγο μετά τη «φυγή» του, αναφερθήκαμε εκτενώς στις λεπτομέρειες της ενασχόλησης του Νίκου Μαμαγκάκη με το ρεμπέτικο τραγούδι.

Το 2002 κυκλοφόρησε ο δίσκος του Νίκου Μαμαγκάκη «Δρόμοι της νύχτας» με ερμηνευτές τον Δημήτρη Κοντογιάννη και την Ειρήνη Δερέμπεη. Ο δίσκος ξεκινούσε με το «Ρεμπέτικο προσκλητήριο» σε στίχους Δημήτρη Ιατρόπουλου, που δεν ήταν άλλο από μια επίκληση στους παλιούς ρεμπέτες.

Το «Ρεμπέτικο προσκλητήριο» ηχογραφημένο σε μια νέα εκτέλεση από την Λιζέτα Καλημέρη, ήταν το εναρκτήριο κομμάτι κι έδωσε τον τίτλο στο cd που κυκλοφόρησε από την εταιρία του Νίκου Μαμαγκάκη, την «Ιδαία», το καλοκαίρι του 2008, με μια επιλογή από ρεμπέτικα και παλιά λαϊκά τραγούδια, διασκευασμένα από τον Μαμαγκάκη, αλλά και πέντε δικά του τραγούδια, ερμηνευμένα από τους Δημήτρη Κοντογιάννη, Σοφία Παπάζογλου, Λιζέτα Καλημέρη, Ζαχαρία Καρούνη, Ανδρέα Καρακότα, Ντένια Κουρούση, Παναγιώτη Παπαϊωάννου και Μαρίνα Δακανάλη.

Έπαιξαν οι μουσικοί: Δημήτρης Λίβανος (μπουζούκι), Κυριάκος Γκουβέντας (βιολί), Αντώνης Φασάρτ (πιάνο). Η ηχοληψία και το mastering έγιναν από τον Μίνωα Μαμαγκάκη και τον Δημήτρη Δερμάνη.
53013879 2039496802835135 7330715120718315520 n
Τα τραγούδια του δίσκου

1) Ρεμπέτικο προσκλητήριο (Νίκος Μαμαγκάκης – Δημήτρης Ιατρόπουλος) Λιζέτα Καλημέρη
2) Μπουφετζής (Γιώργος Μπάτης) Ζαχαρίας Καρούνης
3) Κάντονε Σταύρο κάντονε (Μάρκος Βαμβακάρης) Ανδρέας Καρακότας
4) Ένας μάγκας στο Βοτανικό (Σπύρος Περιστέρης, Χαράλαμπος Βασιλειάδης, Στελλάκης Περπινιάδης, Στέλιος Χρυσίνης) Ανδρέας Καρακότας
5) Παλτουδιά (Ήρθ’ ο χειμώνας) (Παναγιώτης Τούντας – Κώστας Κοφινιώτης) Ζαχαρίας Καρούνης – Ντένια Κουρούση
6) Φαληριώτισσα (Γιάννης Παπαϊωάννου – Ευάγγελος Γρυπάρης) Ανδρέας Καρακότας – Ντένια Κουρούση
7) Χατζηκυριάκειο (Δημήτρης Γκόγκος ή Μπαγιαντέρας) Ζαχαρίας Καρούνης – Σοφία Παπάζογλου – Ντένια Κουρούση
8) Μπαξέ Τσιφλίκι (Βασίλης Τσιτσάνης) Ανδρέας Καρακότας – Ντένια Κουρούση
9) Μινόρε της αυγής (Σπύρος Περιστέρης – Μίνως Μάτσας) Παναγιώτης Παπαϊωάννου – Ντένια Κουρούση
10) Πασατέμπος (Μανώλης Χιώτης – Γιώργος Γιαννακόπουλος) Ντένια Κουρούση
11) Το χαρέμι στο χαμάμ (Ανέστος Δελιάς) Δημήτρης Κοντογιάννης
12) Το ραδίκι (παραδοσιακό, διασκευή Γιώργος Ζαμπέτας) Ανδρέας Καρακότας
13) Ψιλή βροχούλα έπιασε (Γιώργος Μητσάκης) Ανδρέας Καρακότας – Ντένια Κουρούση
14) Τα ματόκλαδά σου λάμπουν (Μάρκος Βαμβακάρης) Ζαχαρίας Καρούνης
15) Σ’ ένα βράχο φαγωμένο (Απόστολος Καλδάρας) Ανδρέας Καρακότας
16) Συννεφιασμένη Κυριακή (Βασίλης Τσιτσάνης) Ζαχαρίας Καρούνης – Ντένια Κουρούση
17) Ζούσα μοναχός χωρίς αγάπη (Δημήτρης Γκόγκος ή Μπαγιαντέρας) Ανδρέας Καρακότας – Σοφία Παπάζογλου
18) Ο τρελός τσιγγάνος (Βασίλης Τσιτσάνης – Ιωάννα Γεωργακοπούλου) Ντένια Κουρούση
19) Κάτω στα λεμονάδικα (Βαγγέλης Παπάζογλου) Ανδρέας Καρακότας – Ντένια Κουρούση
20) Η άμαξα μες στη βροχή (Απόστολος Χατζηχρήστος – Χαράλαμπος Βασιλειάδης) Σοφία Παπάζογλου
21) Βαριά καρδιά (Νίκος Μαμαγκάκης – Αθηνά Καραταράκη) Ντένια Κουρούση
22) Πουκάμισο (Νίκος Μαμαγκάκης – Γιάννης Ρίτσος) Δημήτρης Κοντογιάννης – Μαρίνα Δακανάλη
23) Γη των προγόνων μου (Νίκος Μαμαγκάκης – Σοφία Βουδούρη – Δογάνη) Ντένια Κουρούση
24) Το γράμμα (Νίκος Μαμαγκάκης – Γιώργος Ιωάννου) Ντένια Κουρούση

«Μπολιάστηκα αγιάτρευτα…»

Σχεδόν παράλληλα, κυκλοφόρησε από την «Ιδαία» κι ένα διπλό cd με τίτλο «Τα τραγούδια της Παράδεισος», με δεκαοκτώ διασκευασμένα ρεμπέτικα, αλλά και έξι συνθέσεις του Μαμαγκάκη, για μεγάλη ορχήστρα, πιάνο, τρομπέτα και μπουζούκι.

Στο ένθετο του «Ρεμπέτικου προσκλητήριου» ο Νίκος Μαμαγκάκης έγραφε σχετικά:

Το '48 που ήρθα στην Αθήνα, ήταν ο Τσιτσάνης 33 χρονών, ο Χιώτης 27, ο Καλδάρας 28, ο Τατασόπουλος 19, ο Μάρκος Βαμβακάρης 43 και το νεοαστικό ελληνικό τραγούδι ή ρεμπέτικο η λαϊκό ή όπως το θέλεις, ήταν στην πιο εκρηκτική ακμή του κι εγώ μόλις 18 χρονών. Ο Χατζιδάκις κι ο Θεοδωράκης 22 χρονών.

Είχα την τύχη λοιπόν να βρεθώ μέσα στην καρδιά της άνθισης του νεοελληνικού αστικού-τραγουδιστικού γίγνεσθαι, να γνωρίσω και να σχετιστώ με όλους τους αρχάγγελους βάρδους αυτού του πρωτοφανούς μουσικού θαύματος, να γράψω κι εγώ πολλά τραγούδια τα οποία διοχέτευσα μέσω των φίλων μου και να μπολιαστώ αγιάτρευτα από αυτή την τραγουδιστική καταιγίδα.

Από τότε είχα αρχίσει να σκέφτομαι μια επεξεργασία των αριστουργημάτων αυτών για ένα μεγάλο ορχηστρικό σύνολο που θα 'δινε την ευκαιρία στο υλικό αυτό σε μια πιο πλατιά απήχηση, ακόμα και σε διεθνές επίπεδο. Είχα δε σαν πρότυπο, αυτό το πολύ σπουδαίο έργο του Νίκου Σκαλκώτα: «Ενορχήστρωση και παραλλαγές πάνω σε ελληνικούς χορούς» που έγινε διεθνής επιτυχία και που τόσο έχει βοηθήσει το μουσικό πολιτισμό της χώρας μας.

Σήμερα με τον τίτλο: «Τα τραγούδια της Παράδεισος», «Ρεμπέτικο προσκλητήριο» και με την άδεια των δικαιούχων, παρουσιάζω σε δυο διαφορετικές versions αυτό το κορφολόγημα των είκοσι περίπου τραγουδιών.

Πρώτον: «Ρεμπέτικο προσκλητήριο» σε δική μου ενορχήστρωση με το στερεότυπο λαϊκό συγκρότημα με το οποίο είχαν γίνει περίπου οι πρώτες εκτελέσεις χωρίς καμιά απολύτως επέμβαση στη ρυθμική, μελωδική και αρμονική παράμετρο, αλλά μόνο με μια ενδελεχή προσπάθεια για την όσο γίνεται πιο τέλεια εκτέλεση τους, τραγουδισμένα από τους τραγουδιστές Δημήτρη Κοντογιάννη, Λιζέτα Καλημέρη, Ανδρέα Καρακότα, Σοφία Παπάζογλου, Ζαχαρία Καρούνη, Ντένια Κουρούση και Παναγιώτη Παπαϊωάννου, που κατά την γνώμη μου θα τους είχαν επιλέξει και οι αείμνηστοι βάρδοι φίλοι μου.

Δεύτερον: Και πάλι με τον τίτλο «Τα τραγούδια της Παράδεισος» (παραλλαγές concertante), ένα εντελώς νέο έργο βασισμένο εξ’ ολοκλήρου στο πρωταρχικό θέμα ενός εκάστου των τραγουδιών αυτών και επεξεργασμένα βαθιά με βάση την μορφή των παραλλαγών όπως την ξέρουμε στην κλασσική μουσική. Ας μην ξεχνάμε δε, πως οι παραλλαγές σαν φόρμα, προπάντων στη δυτική μουσική, αποτελούν την κορωνίδα της μουσικής δημιουργίας (Μπαχ, Γκόλμπεργκ). Κύριο ρόλο παίζει το πιάνο, η τρομπέτα και το μπουζούκι τα οποία είναι γραμμένα εντελώς δεξιοτεχνικά και τα οποία ερμηνεύει ο πολυμουσικός Αντώνης Φασάρτ στον οποίο και οφείλεται το ό,τι, αποπερατώθηκε αυτό και γι’ αυτό του έχω ευγνωμοσύνη και δηλώνω θαυμαστής του ταλέντου του.

Για την επίμοχθη και υπέρογκη δουλειά αυτή δεν διεκδικώ ποσοστά, (μηχανικά, ούτε εκτελεστικά....). Κάνω όλη αυτή την παραγωγή από το ταπεινό μου βαλάντιον στο μικρό label που έχω δημιουργήσει με την επωνυμία ΙΔΑΙΑ, (παλιά ονομασία της Κρήτης).

Λίγα λόγια για το δίσκο

Αν μου έλειψε κάτι από αυτό το δίσκο, ήταν κάποιες δεύτερες φωνές σε τραγούδια όπως «Ο μπουφετζής», «Ο τρελός τσιγγάνος» και «Η άμαξα μες στη βροχή» (κλασικό πολυφωνικό τραγούδι).

Κατά τ’ άλλα, νομίζω πως στο σημείωμά του ο Νίκος Μαμαγκάκης δίνει εύστοχα το μουσικό «στίγμα» του δίσκου. Τα τραγούδια ηχογραφήθηκαν με βάση τις πρώτες εκτελέσεις, χωρίς επεμβάσεις στο ρυθμό ή στη μελωδία τους και τραγουδισμένα από καταξιωμένους ερμηνευτές όπως ο Δημήτρης Κοντογιάννης, ο Ανδρέας Καρακότας, η Λιζέτα Καλημέρη και η Σοφία Παπάζογλου, που μετρούσαν ήδη - ειδικότερα ο Κοντογιάννης - πολλές ώρες και εμπειρίες πάνω στα λαϊκά πάλκα. Μαζί τους και οι νεότεροι Ντένια Κουρούση, η οποία έχει αφοσιωθεί τα τελευταία χρόνια στο παλιό λαϊκό τραγούδι, ο Ζαχαρίας Καρούνης που ανάμεσα σε τόσα διαφορετικά προγράμματα, δεν είναι τυχαίο πως το 2007 επιλέχθηκε από τον Γιώργο Νταλάρα και τον Παναγιώτη Κουνάδη για να συμμετάσχει στις παραστάσεις «Τραγούδια με ουσίες» και «Σαν τραγούδι μαγεμένο» αλλά και ο Πάνος Παπαϊωάννου, σταθερός συνεργάτης του Νίκου Μαμαγκάκη, που συμπεριλαμβάνει, σχεδόν πάντα, στις εμφανίσεις του στιγμές από το παλιό λαϊκό τραγούδι.

Στο video μπορείτε να ακούσετε ολόκληρο το δίσκο.

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!