Ήταν το βράδυ της 4ης Δεκεμβρίου του 2001, λίγο πριν την έναρξη της τελευταίας γενικής πρόβας για τη συναυλία-αφιέρωμα στον Κουγιουμτζή, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, που διοργάνωνε ο Δήμος Καλαμαριάς. Τραγουδούσαν ο Μανώλης Χατζημανώλης, ο Παντελής Θεοχαρίδης και η Μαρία Κουγιουμτζή, ενώ συμμετείχαν η Ορχήστρα Σύγχρονης Ελληνικής Μουσικής, η Μικτή Χορωδία και η Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Καλαμαριάς, υπό τη διεύθυνση του Άκη Γεροντάκη. Είχα τη χαρά να συμμετέχω στην ορχήστρα παίζοντας κιθάρα….. Στην πρόβα λοιπόν -που έγινε στο μικρό θεατράκι του Δήμου Καλαμαριάς, στην οδό Χηλής- παραβρέθηκε και ο ίδιος ο συνθέτης. Λίγο πριν, είχα περάσει από τον «Ηχοχώρο», το δισκάδικο της γειτονιάς μου (ακόμα υπήρχαν τέτοια εκείνη την εποχή) και είχα πάρει το cd «Λόγια της καρδιάς-18 τραγούδια του Σταύρου Κουγιουμτζή» -που μόλις είχε φθάσει στο μαγαζί- με την Πολυφωνική Χορωδία του Δήμου Βόλου υπό τη διεύθυνση του Γιάννη Καρκάλα. Όταν ήρθε λοιπόν ο Κουγιουμτζής, του έδειξα με χαρά κι υπερηφάνεια το νέο μου απόκτημά κι εκείνος έκπληκτος μου είπε:
Κυκλοφόρησε αυτό; Δεν μου το έστειλαν ακόμα...Θα πάω αύριο να το πάρω...Μπορείς να μου το δανείσεις σε παρακαλώ για λίγο να το δω;
Του το έδωσα φυσικά, το επεξεργάστηκε για λίγη ώρα και αφού με ευχαρίστησε, μου το επέστρεψε…
Η δουλειά αυτή περιείχε 18 τραγούδια:
1)Nτύλαν Τόμας (Τρελοί και άγγελοι) (Στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής)
2)Μικραίνει ο κόσμος (Τάσος Κόρφης)
3)Ήταν πέντε ήταν έξι (Σταύρος Κουγιουμτζής)
4)Όταν ανθίζουν πασχαλιές (Σταύρος Κουγιουμτζής)
5)Στα χρόνια της υπομονής (Μάνος Ελευθερίου)
6)Κάπου νυχτώνει (Σταύρος Κουγιουμτζής)
7)Ένας κόμπος η χαρά μου (Σταύρος Κουγιουμτζής) Solist: Φανή Καρκάλα
8)Άδειοι οι δρόμοι (Μαρία Κουγιουμτζή)
9)Οι ελεύθεροι κι ωραίοι (Μάνος Ελευθερίου)
10)Μη μου θυμώνεις μάτια μου (Σταύρος Κουγιουμτζής)
11)Σ' αγαπώ (Άκος Δασκαλόπουλος)
12)Σ' αυτή την πόλη (Σταύρος Κουγιουμτζής)
13)Ήσουν ωραία (Άκος Δασκαλόπουλος)
14)Παράπονό μου (Λάκης Τεάζης)
15)Δίψασα στην πόρτα σου (Μάνος Ελευθερίου)
16)Αγάπη βουρκωμένη (Λάκης Τεάζης)
17)Μάτια μου, μάτια μου (Λευτέρης Παπαδόπουλος) solist: Κατερίνα Αποστολοπούλου
18)Τώρα που θα φύγεις (Μάνος Ελευθερίου)
Τη χορωδία συνοδεύει στο πιάνο η Ελένη Τσαρδακά-Ντόνα. Οι ηχογραφήσεις έγιναν στις 23 Σεπτεμβρίου στο Εργαστήριο Επικοινωνίας και Οπτικοακουστικής Τεκμηρίωσης (ΕΠΕΟΤ) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με διευθυντή τον καθηγητή κ. Παντελή Λαζαρίδη. Ηχοληψία έκανε ο Γιάννης Βογιατζής. Τα τραγούδια 13, 15, 17, 18 ηχογραφήθηκαν στις 14 Οκτωβρίου 2001 στην Αίθουσα Συναυλιών του Δήμου Βόλου «Σπήρερ» παρουσία του συνθέτη από το «Πολύτροπον Studio» του Γιώργου Καζαντζή με ηχολήπτη τον Αργύρη Παπαγεωργίου. Η επιμέλεια παραγωγής ήταν του Νότη Μαυρουδή, ενώ το cd εκδόθηκε από την «Eros music» με το label «Corifeo».
Ένα από τα χαρακτηριστικά αυτής της δουλειάς είναι ότι, εκτός από τα πολύ γνωστά τραγούδια, ακούγονται κάποια λιγότερο ακουσμένα, όπως τα «Άδειοι οι δρόμοι» και «Σ' αυτή την πόλη» από το «Τρελοί και άγγελοι» (α’ εκτέλεση: Γιώργος Νταλάρας) και το «Αγάπη βουρκωμένη» από «Τα νυχτέρια μας» (α’ εκτέλεση: Δημήτρης Μητροπάνος)
Είναι επίσης χαρακτηριστικό πως απουσιάζουν τελείως κάποια από τα σπουδαία ζεϊμπέκικα του Κουγιουμτζή. Αυτό είναι ένα φαινόμενο που έχει παρατηρηθεί και σε άλλες συναυλίες με τραγούδια του συνθέτη, από χορωδιακά σχήματα. Λείπουν τα ζεϊμπέκικα και γενικότερα τα τραγούδια που έχουν έντονο το λαϊκό «χρώμα»… Ίσως επειδή τα 9/8 του ζεϊμπέκικου, συνεχίζουν να παιδεύουν μαέστρους και χορωδούς στην εκμάθησή τους.
Για έναν ακροατή που έχει στα αυτιά του τις πρώτες εκτελέσεις των τραγουδιών, ενδεχομένως να είναι δύσκολο να εξοικειωθεί με τον ήχο μιας χορωδίας και ενός πιάνου. Από την άλλη, έχω την πεποίθηση πως τα, εγνωσμένης αξίας, τραγούδια του Κουγιουμτζή, όπως και να παρουσιαστούν, προκαλούν πάντα το ενδιαφέρον αλλά και τη συγκίνηση στον ακροατή… Πολύ περισσότερο όταν τραγουδιούνται από χορωδίες όπως αυτή του Βόλου και με εναρμονίσεις όπως του Γιάννη Καρκάλα, που χρησιμοποιούνται από δεκάδες χορωδιακά σχήματα πανελληνίως.
Το cd συνοδεύεται από ένα ιδιαίτερα καλαίσθητο ένθετο με τους στίχους των τραγουδιών, στοιχεία για τις πρώτες εκτελέσεις, ένα εκτενέστατο σημείωμα του Γιώργου Τσάμπρα για το Σταύρο Κουγιουμτζή κι ένα σημείωμα του Νότη Μαυρουδή που λέει τα εξής:
Η συνθετική παρουσία του Σταύρου Κουγιουμτζή στο ελληνικό τραγούδι υπήρξε ουσιώδης από την πρώτη στιγμή. Ανάμεσα στον Θεοδωράκη και τον Χατζιδάκι, γεφύρωσε (μαζί με τον Μαρκόπουλο, τον Ξαρχάκο, τον Λοΐζο κ.α.) τις μελωδικές γραμμές και την ανάγκη για ελληνικό λυρισμό. Ένας από τους πιο μελωδικούς δημιουργούς με την βαλίτσα αναμνήσεων του '60, πορεύτηκε ως τις μέρες μας , απτόητος και ακαταπόνητος απέναντι στον εμπορευματικό μουσικό καταιγισμό της σύγχρονης ζωής. Όμως, προς πείσμα των καιρών, ο Κουγιουμτζής, είναι από τους πιο εμπορικούς συνθέτες, προσδίδοντας στην έννοια «επιτυχία» διαφορετικό νόημα.
Η χορωδιακή αντιμετώπιση των γνωστών τραγουδιών του, από τον μαέστρο Γιάννη Καρκάλα ξαφνιάζει και μας βάζει μπροστά στην γοητεία του Lied χορωδιακού τραγουδιού. Τοποθετεί σ' αυτές τις εξαίσιες μελωδίες μια διαφορετική ακουστική «οπτική». Για άλλη μια φορά, επιβεβαιώνεται πως η καλή μουσική είναι σημείο αναφοράς για διασκευές εμπνευσμένες.
Το Corifeo νιώθει πολύ καλά που παρουσιάζει ένα τέτοιο μουσικό υλικό.
Νότης Μαυρουδής- Οκτώβριος 2001.
Κυκλοφόρησε αυτό; Δεν μου το έστειλαν ακόμα...Θα πάω αύριο να το πάρω...Μπορείς να μου το δανείσεις σε παρακαλώ για λίγο να το δω;
Του το έδωσα φυσικά, το επεξεργάστηκε για λίγη ώρα και αφού με ευχαρίστησε, μου το επέστρεψε…
Η δουλειά αυτή περιείχε 18 τραγούδια:
1)Nτύλαν Τόμας (Τρελοί και άγγελοι) (Στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής)
2)Μικραίνει ο κόσμος (Τάσος Κόρφης)
3)Ήταν πέντε ήταν έξι (Σταύρος Κουγιουμτζής)
4)Όταν ανθίζουν πασχαλιές (Σταύρος Κουγιουμτζής)
5)Στα χρόνια της υπομονής (Μάνος Ελευθερίου)
6)Κάπου νυχτώνει (Σταύρος Κουγιουμτζής)
7)Ένας κόμπος η χαρά μου (Σταύρος Κουγιουμτζής) Solist: Φανή Καρκάλα
8)Άδειοι οι δρόμοι (Μαρία Κουγιουμτζή)
9)Οι ελεύθεροι κι ωραίοι (Μάνος Ελευθερίου)
10)Μη μου θυμώνεις μάτια μου (Σταύρος Κουγιουμτζής)
11)Σ' αγαπώ (Άκος Δασκαλόπουλος)
12)Σ' αυτή την πόλη (Σταύρος Κουγιουμτζής)
13)Ήσουν ωραία (Άκος Δασκαλόπουλος)
14)Παράπονό μου (Λάκης Τεάζης)
15)Δίψασα στην πόρτα σου (Μάνος Ελευθερίου)
16)Αγάπη βουρκωμένη (Λάκης Τεάζης)
17)Μάτια μου, μάτια μου (Λευτέρης Παπαδόπουλος) solist: Κατερίνα Αποστολοπούλου
18)Τώρα που θα φύγεις (Μάνος Ελευθερίου)
Τη χορωδία συνοδεύει στο πιάνο η Ελένη Τσαρδακά-Ντόνα. Οι ηχογραφήσεις έγιναν στις 23 Σεπτεμβρίου στο Εργαστήριο Επικοινωνίας και Οπτικοακουστικής Τεκμηρίωσης (ΕΠΕΟΤ) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με διευθυντή τον καθηγητή κ. Παντελή Λαζαρίδη. Ηχοληψία έκανε ο Γιάννης Βογιατζής. Τα τραγούδια 13, 15, 17, 18 ηχογραφήθηκαν στις 14 Οκτωβρίου 2001 στην Αίθουσα Συναυλιών του Δήμου Βόλου «Σπήρερ» παρουσία του συνθέτη από το «Πολύτροπον Studio» του Γιώργου Καζαντζή με ηχολήπτη τον Αργύρη Παπαγεωργίου. Η επιμέλεια παραγωγής ήταν του Νότη Μαυρουδή, ενώ το cd εκδόθηκε από την «Eros music» με το label «Corifeo».
Ένα από τα χαρακτηριστικά αυτής της δουλειάς είναι ότι, εκτός από τα πολύ γνωστά τραγούδια, ακούγονται κάποια λιγότερο ακουσμένα, όπως τα «Άδειοι οι δρόμοι» και «Σ' αυτή την πόλη» από το «Τρελοί και άγγελοι» (α’ εκτέλεση: Γιώργος Νταλάρας) και το «Αγάπη βουρκωμένη» από «Τα νυχτέρια μας» (α’ εκτέλεση: Δημήτρης Μητροπάνος)
Είναι επίσης χαρακτηριστικό πως απουσιάζουν τελείως κάποια από τα σπουδαία ζεϊμπέκικα του Κουγιουμτζή. Αυτό είναι ένα φαινόμενο που έχει παρατηρηθεί και σε άλλες συναυλίες με τραγούδια του συνθέτη, από χορωδιακά σχήματα. Λείπουν τα ζεϊμπέκικα και γενικότερα τα τραγούδια που έχουν έντονο το λαϊκό «χρώμα»… Ίσως επειδή τα 9/8 του ζεϊμπέκικου, συνεχίζουν να παιδεύουν μαέστρους και χορωδούς στην εκμάθησή τους.
Για έναν ακροατή που έχει στα αυτιά του τις πρώτες εκτελέσεις των τραγουδιών, ενδεχομένως να είναι δύσκολο να εξοικειωθεί με τον ήχο μιας χορωδίας και ενός πιάνου. Από την άλλη, έχω την πεποίθηση πως τα, εγνωσμένης αξίας, τραγούδια του Κουγιουμτζή, όπως και να παρουσιαστούν, προκαλούν πάντα το ενδιαφέρον αλλά και τη συγκίνηση στον ακροατή… Πολύ περισσότερο όταν τραγουδιούνται από χορωδίες όπως αυτή του Βόλου και με εναρμονίσεις όπως του Γιάννη Καρκάλα, που χρησιμοποιούνται από δεκάδες χορωδιακά σχήματα πανελληνίως.
Το cd συνοδεύεται από ένα ιδιαίτερα καλαίσθητο ένθετο με τους στίχους των τραγουδιών, στοιχεία για τις πρώτες εκτελέσεις, ένα εκτενέστατο σημείωμα του Γιώργου Τσάμπρα για το Σταύρο Κουγιουμτζή κι ένα σημείωμα του Νότη Μαυρουδή που λέει τα εξής:
Η συνθετική παρουσία του Σταύρου Κουγιουμτζή στο ελληνικό τραγούδι υπήρξε ουσιώδης από την πρώτη στιγμή. Ανάμεσα στον Θεοδωράκη και τον Χατζιδάκι, γεφύρωσε (μαζί με τον Μαρκόπουλο, τον Ξαρχάκο, τον Λοΐζο κ.α.) τις μελωδικές γραμμές και την ανάγκη για ελληνικό λυρισμό. Ένας από τους πιο μελωδικούς δημιουργούς με την βαλίτσα αναμνήσεων του '60, πορεύτηκε ως τις μέρες μας , απτόητος και ακαταπόνητος απέναντι στον εμπορευματικό μουσικό καταιγισμό της σύγχρονης ζωής. Όμως, προς πείσμα των καιρών, ο Κουγιουμτζής, είναι από τους πιο εμπορικούς συνθέτες, προσδίδοντας στην έννοια «επιτυχία» διαφορετικό νόημα.
Η χορωδιακή αντιμετώπιση των γνωστών τραγουδιών του, από τον μαέστρο Γιάννη Καρκάλα ξαφνιάζει και μας βάζει μπροστά στην γοητεία του Lied χορωδιακού τραγουδιού. Τοποθετεί σ' αυτές τις εξαίσιες μελωδίες μια διαφορετική ακουστική «οπτική». Για άλλη μια φορά, επιβεβαιώνεται πως η καλή μουσική είναι σημείο αναφοράς για διασκευές εμπνευσμένες.
Το Corifeo νιώθει πολύ καλά που παρουσιάζει ένα τέτοιο μουσικό υλικό.
Νότης Μαυρουδής- Οκτώβριος 2001.
