Οι «Συντομογραφίες» του Βασίλη Δημητρίου και του Γιάννη Κακουλίδη

(ΑΚΟΥΣΕ) Ένας κλασικός «δίσκος δημιουργών»
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
Τον Απρίλη του 2011 ο Βασίλης Δημητρίου παρουσίασε έναν από τους ωραιότερους δίσκους που ακούσαμε τα τελευταία χρόνια… Τις «Συντομογραφίες» σε στίχους Γιάννη Κακουλίδη, με ερμηνευτή τον Μανώλη Μητσιά και την ουσιαστική συμβολή της Γιώτας Νέγκα σε δυο μπαλάντες. Ένας κλασικός «δίσκος δημιουργών», που κυκλοφόρησε από τη Lyra. Ήταν από τις λίγες περιπτώσεις στην σαραντάχρονη και πλέον πορεία του συνθέτη, που παρουσίασε μια σειρά «αυτόνομων» τραγουδιών, που δεν είχαν σχέση με κάποια τηλεοπτική σειρά ή ένα θεατρικό έργο.

Οι παλαιότερες συνεργασίες

Δεν ήταν αυτή η πρώτη φορά που ο Βασίλης Δημητρίου συνεργάστηκε με τον Γιάννη Κακουλίδη. Το 1976 η Ελένη Βιτάλη τραγούδησε στον προσωπικό της δίσκο «Τσαντιράκι» τα «Η λεμονιά» και «Σαράντο». Αλλά και ο Μανώλης Μητσιάς είχε τραγουδήσει δημιουργίες του συνθέτη. Το 1972 ηχογράφησε δυο τραγούδια με στίχους Γιάννη Λογοθέτη, τα «Καπετάνισσα κυρά μου» και «Ένα δύο» - με το σεγόντο της Αφροδίτης Μάνου - που κυκλοφόρησαν σε δίσκο 45 στροφών. Λίγο πριν, το 1971, είχαν ηχογραφήσει άλλα τέσσερα, τα «Ζήσαμε και δεν ζήσαμε», «Νύχτα και μέρα με καημό», «Τα τέρμινα» - και τα τρία σε στίχους Μάνου Ελευθερίου -και το «Τώρα σβήσανε τ’ αστέρια» σε στίχους Γιώργου Λεβεντογιάννη. Οι ηχογραφήσεις αυτές μπήκαν τότε στο «συρτάρι», αλλά εκδόθηκαν πολύ αργότερα, το 1998, στη συλλογή τραγουδιών του Μανώλη Μητσιά «Τραγούδια από τις 45 στροφές». Το 2009 ο Μητσιάς τραγούδησε το «Η ψυχή μου» στο cd με τη μουσική και τα τραγούδια από την τηλεοπτική σειρά «Καρυωτάκης».

Σε συνέντευξη που μου παραχώρησε το 2009 ο Βασίλης Δημητρίου, μου είχε πει σχετικά με τη συνεργασία του με τον ερμηνευτή: «Με τον Μητσιά δεν είναι η πρώτη φορά που συνεργαζόμαστε έτυχε να συναντηθούμε από την αρχή της καριέρας μας. Δουλέψαμε και σε Μπουάτ μαζί και  κάποια από τα πρώτα τραγούδια του είναι και από τα πρώτα δικά μου τραγούδια που ηχογράφησα σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου και του Γιάννη Λογοθέτη. Ξέρετε κάθε φορά προσπαθώ να βρω τον κατάλληλο ερμηνευτή για τα δεδομένα τραγούδια και να μην ξεχνάμε ότι συνήθως υπάρχουν και αντικειμενικές δυσκολίες».

Οι 14 «Συντομογραφίες»

1) Άδικα μου κλέψαν τη ζωή
2) Τρία τσιγάρα δρόμος
3) Πρώτη φορά
4) Κι εγώ να λιώνω (Γιώτα Νέγκα)
5) Αυτά που θέλω να σου πω
6) Σαν μπήκα στον παράδεισο
7) Οι φίλοι μου
8) Τώρα είσαι μια φωτογραφία (Γιώτα Νέγκα)
9) Χρόνια που φύγανε
10) Λίγο ας με αγάπαγες
11) Ο μολυβένιος στρατιώτης
12) Κουβέντες για τον Μαρξ
13) Του Μεγαλέξαντρου
14) Συντομογραφίες

Oι μουσικοί του δίσκου

Η ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας έγινε από τον συνθέτη, ενώ στην ηχογράφηση έπαιξαν οι μουσικοί:

Μανώλης Καραντίνης, Ανδρέας Καραντίνης: μπουζούκι, τζουρά, μπαγλαμά
Βασίλης Δρογκάρης: ακορντεόν
Γιώργος Παπαχριστούδης: πιάνο
Βιβή Γκέκα, Μανώλης Καραντίνης: μαντολίνο, μαντόλα
Στάθης Κιόσογλου: κλαρινέτο, σαξόφωνο
Παναγιώτης Δράκος: φλάουτο
Κώστας Νικολόπουλος: ακουστική, δωδεκάχορδη, ηλεκτρική κιθάρα
Μανώλης Ανδρουλιδάκης: κλασική κιθάρα
Νίκος Πολίτης: κοντραμπάσο, ηλεκτρικό μπάσο
Αντώνης Κουλούρης: ντραμς
Νανά Μπινοπούλου: β’ φωνές

Η ηχογράφηση έγινε στο Studio Sierra από τον Γιώργο Καρυώτη και τον Άκη Πασχαλάκη. Η παραγωγή από τον Γιώργο Μακράκη.

Σκέψεις και εντυπώσεις

Δηλώνοντας εξαρχής λάτρης της ελληνικής μουσικής, όπως αυτή καταγράφηκε ιδιαίτερα στις δεκαετίες ’60 & ’70, χαίρομαι όταν ακούω τέτοιες δουλειές που, προσαρμοσμένες στη σημερινή εποχή και τους σημερινούς ήχους, θυμίζουν εκείνους τους ιστορικούς δίσκους που γράφτηκαν τόσα χρόνια πριν. Mια τέτοια δουλειά νομίζω πως είναι και οι «Συντομογραφίες». Ένας ολοκληρωμένος δίσκος με αρχή, μέση και τέλος, με στιβαρά ζεϊμπέκικα, χασάπικα, γρήγορα τραγούδια αλλά και μελωδικές μπαλάντες. Παρόλο που ο Βασίλης Δημητρίου είχε σαρανταπέντε και πλέον χρόνια δημιουργικής πορείας στην πλάτη του, παρέμεινε μέχρι το τέλος ενεργός και εργάτης του τραγουδιού… Όπως άλλωστε και ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Νότης Μαυρουδής, ο Χρήστος Λεοντής, ο Χρήστος Νικολόπουλος, ο Μιχάλης Τερζής, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, ο Μάνος Ελευθερίου και κάποιοι άλλοι, που «παλεύουν» με την εποχή τους, καταθέτοντας σημαντικά έργα…

Αν είχαμε την ευτυχία ν’ ακούμε κάθε χρόνο, όχι πολλούς, αλλά πέντε δίσκους αυτού του επιπέδου, κάτι που στα χρόνια του ’60, του ’70 ή ακόμα και του ’80 ήταν στην «ημερήσια διάταξη», το ελληνικό τραγούδι θα ήταν πολύ διαφορετικό… Νομίζω λοιπόν ανεπιφύλακτα, πως ακόμα κι αν έχουν συμπληρώσει τόσα χρόνια πορείας, η παρουσία και η γραφή αυτών των δημιουργών είναι σήμερα απαραίτητη, ίσως περισσότερο από ποτέ… Σε συνδυασμό πάντα, με την ουσιαστική προσφορά των νεωτέρων ομοτέχνων τους.

Η παρουσίαση του δίσκου και οι δηλώσεις των συντελεστών

Θεωρώ πως για να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα, αξίζει τον κόπο να διαβάσουμε τις δηλώσεις των δημιουργών, που έγιναν στην παρουσίαση του δίσκου στο βιβλιοπωλείο «Ιανός» στις 14 Απριλίου 2011 (όπως αποτυπώθηκαν στο δελτίο τύπου της εταιρείας):

Γιώργος Μακράκης

Ο παραγωγός του δίσκου Γιώργος Μακράκης δήλωσε πως με αυτή τη δουλειά ο Δημητρίου και ο Κακουλίδης τον γύρισαν κάποιες δεκαετίες πίσω, όταν δεν υπήρχε η σημερινή τεχνολογία αλλά υπήρχε μια αλήθεια στο αποτέλεσμα και ο παραγωγός είχε ρόλο ουσιαστικό, συμμετοχικό και όχι διεκπεραίωσης.  Με αυτά τα πιστεύω ξεκίνησαν και μπήκαν στο στούντιο, δίνοντας όλοι τον καλύτερο εαυτό τους, ο Μανώλης Μητσιάς υπάκουος στις υποδείξεις του συνθέτη και η Γιώτα Νέγκα, ναι μεν τραγουδίστρια νεότερης γενιάς αλλά με το σεβασμό παλιάς τραγουδίστριας. Όπως είπε χαρακτηριστικά ο Γιώργος Μακράκης: «Αυτό το άλμπουμ είναι μια πρόταση, κάτι ιδιαίτερο στους σημερινούς καιρούς».

Βασίλης Δημητρίου

Ο Βασίλης Δημητρίου ανέφερε ότι είχε την τύχη να δουλέψει με τον Γιώργο Μακράκη και στα πρώτα του χρόνια στην Columbia και είναι τιμή του να είναι παραγωγός σε αυτό το άλμπουμ, αφού είναι ο πιο παλιός και έμπειρος παραγωγός, με τεράστια ιστορία:

«Η πρωτοβουλία γι’ αυτό τον δίσκο ξεκίνησε από τον Γιάννη Κακουλίδη που μου έδωσε κάποια στιγμή 6- 7 στίχους του και μου ζήτησε – σχεδόν απαίτησε - να δεσμευτώ ότι θα κάνουμε ένα δίσκο μαζί. Παρ’ ότι δεν το συνηθίζω και δεν ήξερα αν θα μπορούσα να τους μελοποιήσω, την άλλη μέρα είχα ήδη γράψει 4 τραγούδια και αυτό κάτι λέει. Χαίρομαι γι’ αυτόν το δίσκο γιατί μελοποίησα στίχους νεανικούς. Ο Γιάννης είναι ένας ποιητής που δεν έχει χάσει τίποτα από τη φρεσκάδα που είχε στα νιάτα του, με επιπλέον τώρα και το στοιχείο της ωριμότητας. Ήταν επίσης εκεί, στο στούντιο όλες τις ώρες και πρώτη φορά μου συμβαίνει αυτό με στιχουργό».

Για τον Μανώλη Μητσιά ο συνθέτης είπε πως είναι στην ωριμότερη στιγμή της καριέρας του, όπως θα διαπιστώσουν και οι ακροατές, ενώ για τη Γιώτα Νέγκα ότι είναι ευτυχής που συνεργάστηκαν. Τέλος αναφέρθηκε με τα καλύτερα λόγια στους μουσικούς, που είναι πάντα οι αφανείς ήρωες και που έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους. Κάνοντας παράλληλα κι ένα πολιτικό σχόλιο είπε πως:

«Τέτοιες ώρες που η χώρα τεμαχίζεται και χαρίζεται για να κάνουν κάποιοι διεθνή καριέρα, τις πιο άγριες ώρες που περνάει αυτός ο τόπος σύμφωνα με τη δική μου μνήμη και ηλικία, όλοι όσοι ασχολούμαστε με τον πολιτισμό έχουμε υποχρέωση να συντηρήσουμε για να παραδώσουμε στους νέους αυτό που λέγεται παράδοση και μνήμη».

Γιάννης Κακουλίδης

Παίρνοντας το λόγο ο Γιάννης Κακουλίδης εκμυστηρεύθηκε πως υπαίτιος γι’ αυτή τη δουλειά ήταν ο Μανώλης Μητσιάς, με τον οποίον ήταν φίλοι αδελφικοί πάνω από 40 χρόνια. Σε μια συνάντησή τους σε τηλεοπτική εκπομπή ο Κακουλίδης συνειδητοποίησε ότι ενώ έχει γράψει πάνω από 600 τραγούδια, ο Μανώλης Μητσιάς δεν έχει πει ποτέ ένα δικό του. Είχε 16 χρόνια να γράψει στίχους και το έκανε τότε γιατί ένιωσε πάρα πολύ έντονα την ανάγκη, πριν τελειώσει και βιολογικά ο κύκλος της παρουσίας του -και επί της γης και επί της τέχνης- να ακούσει τραγούδια του με τη φωνή του Μητσιά. Με τον Βασίλη Δημητρίου είχαν γράψει μαζί 2-3 τραγούδια τη δεκαετία του 70 ενώ μετά χάθηκαν. Με αφορμή πάλι μία κοινή τηλεοπτική τους εμφάνιση ξαναθυμήθηκε και ξανανακάλυψε το μεγαλείο του μέλους και του ήθους του Βασίλη Δημητρίου.

«Σκέφτηκα ότι δεν υπήρχε καλύτερος εκφραστής αυτών που ήθελα να γράψω, από τον Βασίλη Δημητρίου. Είχα 16 χρόνια να γράψω και σε μία εβδομάδα έγραψα και τα 14 τραγούδια. Ο λόγος είναι απλός. Ήθελα να τακτοποιήσω εκκρεμότητες. Να αποχαιρετήσω φίλους. Και πάνω απ’ όλα να φέρω μια ισορροπία με τον εαυτό μου, κυρίως γιατί είμαι πολιτικό ζώον και διαπίστωσα ότι η ανάγκη μου να «τραγουδήσω» και όχι να γράψω σε πεζό λόγο τις αγωνίες που μου ξανάρθαν για τα πολιτικώς δρώμενα ή τεκταινόμενα σε τούτη εδώ τη χώρα, ήταν υπερβολικά μεγάλη. Και τούτο γιατί θεωρώ ότι το τραγούδι είναι η κύρια έκφραση ενός λαού- χαρά, πένθος, γιορτή, επανάσταση, αγωνία, απογοήτευση, δάκρυ. Που θα πει ότι από τη μια ήταν συναισθηματικοί οι λόγοι της προσέγγισής μου και από την άλλη πολιτικοί. Συνέπεσε δε και με την πρωτοβουλία του Φώτη Κουβέλη να κάνει την Δημοκρατική Αριστερά στην οποία προσεχώρησα».

Για τους στίχους του ο Γιάννης Κακουλίδης είπε πως τους θεωρεί ώριμους γιατί διακρίνονται από μία ελευθερία ως προς τη θεματολογία και την έκφραση και δεν έχει κανένα ταμπού. Ο δίσκος έχει τραγούδια που δεν εντάσσονται σε μία κατηγορία, έχει ζεϊμπέκικα, χασάπικα, μπαλάντες, ροκ και ο Μανώλης Μητσιάς είναι κυριολεκτικά στα καλύτερά του!

«Είμαι πραγματικά ευτυχισμένος γι’ αυτό το δίσκο και καταθέτω υπευθύνως έναν μουσικό λόγο για τον οποίον δεν ντρέπομαι. Αναλύομαι σε λυγμούς ακούγοντας τον Μανώλη. Όπως είπα και πριν, αυτό τον δίσκο τον έγραψα για μένα, για να ακούω τον Μητσιά να τραγουδάει στίχο μου. Δεν ξέρω αν θα ξαναγράψω στο μέλλον».

Για τον Γιώργο Μακράκη είπε πως υπήρξε παραγωγός στα περισσότερα τραγούδια που έχει γράψει, είναι ιστορική φυσιογνωμία και προσωπικότητα όχι μόνο στο χώρο της παραγωγής δίσκων αλλά και σε αυτόν της προώθησης πολιτιστικών μουσικών αγαθών. Ένιωθε εξαιρετικά τιμημένος για τη συμβολή του στις «Συντομογραφίες» και ευχήθηκε να είναι ατελείωτα τα χρόνια της δημιουργικής του πορείας μέσα στη δισκογραφία.

Σημείωσε επίσης πως σήμερα γράφονται πάρα πολύ ωραία τραγούδια από νέους δημιουργούς.

«Η νεότατη γενιά των συναδέλφων ενδεχομένως τα λέει και καλύτερα. Δεν πιστεύω ότι υπάρχει κρίση στο τραγούδι. Τα ΜΜΕ είναι σε κρίση, που μεταδίδουν αυτά που θα έπρεπε να αποκρύπτονται. Γράφονται σπουδαία τραγούδια από νέους ανθρώπους που όμως συχνά δεν βρίσκουν διέξοδο να ακουστούν».

Μανώλης Μητσιάς

Ο Μανώλης Μητσιάς ανέφερε πως δεν έχει λόγια να ευχαριστήσει τους δημιουργούς που του εμπιστεύθηκαν τα τραγούδια του, ενώ σημείωσε για τον Γιώργο Μακράκη, πως η συμβολή του σαν παραγωγός ήταν τόσο σημαντική που αν σε κάποια ηχογράφηση δεν έρθει, κάτι του λείπει και δεν μπορεί να τραγουδήσει.

«Επί 42 χρόνια δίνω ένα πολιτιστικό ραντεβού με την ιστορία. Όλες μου οι συνεργασίες όλα αυτά τα χρόνια πιστεύω ήταν ιστορικές: από τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Νίκο Γκάτσο, τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Δήμο Μούτση, τον Χρήστο Λεοντή, τον Άκη Πάνου, τον Θάνο Μικρούτσικο και πολλούς ακόμα. Έτσι και αυτός ο δίσκος πιστεύω θα είναι ιστορικός. Σε μια εποχή έκπτωσης ηθικής και ήθους στην κοινωνία μας, αυτά είναι τραγούδια με πολιτική απόχρωση. Οι στίχοι του Γιάννη και η μουσική του Βασίλη παντρεύτηκαν με τρόπο καταπληκτικό αλλά πάνω απ’ όλα έχουν αυτό που ήθελα, αυτό που λείπει σήμερα, την πολιτική χροιά».

Υ.Γ: Ο κύριος κορμός του κειμένου πρωτοδημοσιεύθηκε στο Music Heaven στις 5 Μαΐου 2011.

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!