Οι «Σκλάβοι πολιορκημένοι» του Μαμαγκάκη και του Βάρναλη

(ΑΚΟΥΣΤΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΔΙΣΚΟ) Ένας δίσκος εμπνευσμένος από το έπος του ’21, που γράφτηκε μέσα στη δικτατορία…
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 

«Σκλάβοι πολιορκημένοι»


Το 1974 κυκλοφόρησε από την Lyra ο δίσκος «Σκλάβοι πολιορκημένοι» σε μουσική του Νίκου Μαμαγκάκη και ποίηση του Κώστα Βάρναλη, με ερμηνευτές την Μαρία Δημητριάδη και τον Δημήτρη Ψαριανό. Τα ποιήματα προέρχονταν από την ομώνυμη ποιητική συλλογή, εκτός από το «Η μάνα του Χριστού» το οποίο ανήκει στη συλλογή «Το φως που καίει». Αυτός ήταν ο πρώτος και ένας από τους ελάχιστους ολοκληρωμένους δίσκους με μελοποιημένα ποιήματα του Βάρναλη. Δεν ξέρω αν ο ποιητής πρόλαβε να ακούσει το έργο ολοκληρωμένο, αφού πέθανε στις 16 Δεκέμβρη του 1974 και, όπως λένε τα στοιχεία, ο δίσκος κυκλοφόρησε τον Δεκέμβρη εκείνης της χρονιάς…

Τα τραγούδια του δίσκου


1) Το τραγούδι του τρελού – Μαρία Δημητριάδη
2) Μαντινάδες – Δημήτρης Ψαριανός
3) Ήσουν ωραίος σαν άγγελος – Μαρία Δημητριάδη
4) Το τραγούδι του καλού λαού – Δημήτρης Ψαριανός
5) Πόσο οι άνθρωποι είναι μόνοι – Μαρία Δημητριάδη
6) Γεια σου Κωνσταντή – Δημήτρης Ψαριανός
7) Η μάνα του Χριστού – Μαρία Δημητριάδη
8) Το τραγούδι του Ιούδα – Δημήτρης Ψαριανός
9) Το τραγούδι της ψυχής – Μαρία Δημητριάδη
10) Η χαρά του πολέμου – Δημήτρης Ψαριανός

Η ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας ήταν του Νίκου Μαμαγκάκη. Το εξώφυλλο φιλοτέχνησε ο Αλέκος Φασιανός, ενώ η φωτογραφία του Κώστα Βάρναλη ήταν του Σπύρου Μελέτζη.

Ο συνθέτης για τον ποιητή και το έργο


Στην επανέκδοση του δίσκου σε cd o Νίκος Μαμαγκάκης εξηγεί τα «πώς» και τα «γιατί» της έκδοσης.

“Οι ΣΚΛΑΒΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ είναι ένα από τα έργα μου που γράφτηκαν στην επταετία ύστερα από την ανάγνωση πολλών κειμένων γύρω από την επανάσταση του ’21. Ήταν αυτό ένα είδος εκτόνωσης από το άγος της δικτατορίας. Εγώ ο «κιοτής» και «βολεμένος» έβρισκα τότε παρηγοριά στα νταηλίκια των ηρώων του ’21. Ο Βάρναλης ήταν το «παν», εκείνη την εποχή. Σύμβολο. Αυτά διαβάζαμε και κατά κάποιον τρόπο… εφησυχάζαμε. Πέρα από τη σχέση μου με το έργο του, υπήρχε και μια φιλία με τον ποιητή. Κάναμε παρέα, όσο βέβαια το επέτρεπε η διαφορά ηλικίας. Ήταν κοντά στα 90 τότε… Ο καθένας θέλει να πιστεύει, όταν κάνει παρέα με τέτοιους ανθρώπους, ότι τυγχάνει να ‘ναι από τους εκλεκτούς τους. Καμιά φορά μπορεί να μην είναι και ακριβώς έτσι, αλλά εγώ έτσι ένιωθα. Αυτά που έχω να θυμάμαι από τον άνθρωπο Βάρναλη, βέβαια, δεν έχουν να κάνουν με την ποίησή του και τον αυτοσαρκασμό της γραφής του. Είναι γνωστό ότι, παράλληλα μ’ αυτό το πνεύμα στη γραφή του, ήταν ένας φοβερά ερωτικός άνθρωπος. Μέχρι την ηλικία που ήταν τότε.

Ερχόταν στο στούντιο που ηχογραφούσαμε, του βάζαμε τα ακουστικά και άκουγε. Ήταν μεν ευχαριστημένος, αλλά συνέχεια μου ‘λέγε: «Βρε Μαμαγκάκη, γιατί μου το ‘κανες αυτό; Επειδή είμαι γέρος τώρα εγώ; Γι’ αυτό;» Είχε κι αυτός την αρρώστια τη δική μου. Δεν του αρέσανε τα παλιά του πράγματα. Κι ίσως πίστευε ότι εγώ έκανα ό,τι έκανα από αγάπη. Αλλά από τι να το ‘κανα; Αυτά τα ποιήματα, όταν δεν τ’αγαπάς, δεν μελοποιούνται με κανέναν τρόπο. Ο Πατσιφάς έκανε αγώνα ο δίσκος να βγει μέσα στην επταετία, αλλά, επειδή ήταν ο Βάρναλης, δεν θέλανε να τον βγάλουνε και τελικά κυκλοφόρησε μετά. Θεωρώ ότι έχει μια συμπαθητική ατμόσφαιρα. Είναι βέβαια αρκετά επικός. Η Δημητριάδη, έτσι κι αλλιώς, ήταν τότε τραγουδίστρια του Θεοδωράκη και είχε εκ των πραγμάτων επηρεαστεί από όλα αυτά τα μεγαλόστομα. Δεν ξέρω κιόλας… Έχω αυτή τη φοβερά κακή «αρρώστια» να μη θέλω τις παλιές μου δουλειές. Μου φαίνεται ότι δεν είναι καλές κι ότι καλά είναι αυτά που κάνω τώρα. Εκτός από ορισμένες εξαιρέσεις που κατά τους άλλους δεν είναι οι καλύτερες. Ας πούμε, εδώ μ’ αρέσει «Η μάνα του Χριστού». Θυμάμαι, όταν έγραφα αυτό το τραγούδι ήρθε στο σπίτι ο Σαββόπουλος, το άκουσε και μου είπε: «Περίεργο είναι. Σαν… ναπολιτάνικη καντσονέτα»
.

Νίκος Μαμαγκάκης - 2 Φεβρουαρίου 1996”.

Λίγα λόγια για το έργο


Οι «Σκλάβοι πολιορκημένοι» ήρθαν τρία χρόνια μετά τους «Αγωνιστές της λευτεριάς» ενός ακόμα έργου εμπνευσμένου από την επανάσταση του ’21. Αλλά όπως και οι «Αγωνιστές» έτσι και οι «Σκλάβοι» είχαν, περίπου, την ίδια τύχη από πλευράς απήχησης στο κοινό. Ήταν κι η εποχή που όλη η Ελλάδα άκουγε Μίκη Θεοδωράκη και οτιδήποτε άλλο κυκλοφόρησε τότε με ανάλογο περιεχόμενο, απέτυχε παταγωδώς… Βέβαια, εκτός από τους «δύσκολους» στίχους, έπαιξαν το ρόλο τους και οι «δύσκολες» και μη «τραγουδίσιμες» μελωδίες του Μαμαγκάκη…

Νέα ηχογράφηση


Στο πλαίσιο της νέας προσέγγισης του συνόλου του έργου του, το 2007 ο Νίκος Μαμαγκάκης ξαναηχογράφησε το έργο, αυτή τη φορά με ερμηνευτές τον Ανδρέα Καρακότα, την Μαρίνα Δακανάλη, την Ναταλί Ρασούλη και τον Πάνο Παπαϊωάννου. Ο δίσκος κυκλοφόρησε από τη «βιοτεχνία μουσικής» του Νίκου Μαμαγκάκη «Ιδαία».

Στο video που ακολουθεί, μπορείτε να ακούσετε ολόκληρο το δίσκο στην εκτέλεση του 1974.

Ημερομηνία πρώτης δημοσίευσης στο ogdoo.gr: 25/03/2016

Video

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!