Στις 10 Μαρτίου 1992 έφυγε από τη ζωή ο Γιώργος Ζαμπέτας σε ηλικία 67 ετών… Δε νομίζω πως χρειάζεται να γράψω περισσότερα για την περίπτωσή του… Εκτός από το ότι ένα μεγάλο και άγνωστο κομμάτι του έργου του, περιμένει μια δεύτερη ευκαιρία για να βγει στην επιφάνεια…. Να ξανακουστεί…
Με αυτή την αφορμή λοιπόν, σήμερα ανέσυρα από τη δισκοθήκη ένα δίσκο που κυκλοφόρησε το 1972 και κατά κάποιο τρόπο, επισφράγισε τη σχέση του Ζαμπέτα με την Βίκυ Μοσχολιού που ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του ’60, αφήνοντας τα «Δειλινά», τα «Ξημερώματα», το «Πάει, πάει», τον «Αλήτη» και πολλά ακόμα σπουδαία τραγούδια.
Το 1972 κυκλοφόρησαν από την Polygram, με το σήμα της Olympic, οι «Περιπέτειες», ένας δίσκος με βασική ερμηνεύτρια την Βίκυ Μοσχολιού και τη ερμηνευτική συμμετοχή του Ζαμπέτα σε τέσσερα τραγούδια…
1) O Κρητικός κι η κοπελιά (Στίχοι Διονύσης Τζεφρώνης) Βίκυ Μοσχολιού
2) Ο Λουκάς (Θεοδόσης Άθας) Γιώργος Ζαμπέτας
3) Παιδί της νύχτας (Νίκος Μπακογιάννης) Βίκυ Μοσχολιού
4) Δεκαεννιάρι μου (Διονύσης Τζεφρώνης) Βίκυ Μοσχολιού
5) Με το χρήμα με το χρήμα (Ναπολέων Ελευθερίου) Γιώργος Ζαμπέτας
6) Όταν δείτε (Ξενοφών Φιλέρης) Βίκυ Μοσχολιού
7) Ο πενηντάρης (Ναπολέων Ελευθερίου) Γιώργος Ζαμπέτας
8) Να 'τανε τα πράγματα αλλιώς (Αλέξανδρος Καγιάντας) Βίκυ Μοσχολιού
9) Το γραμμόφωνο (Αλέξανδρος Καγιάντας) Βίκυ Μοσχολιού
10) Ο Τζακ (Θεοδόσης Άθας) Γιώργος Ζαμπέτας
11) Εγωιστής και πεισματάρης (Διονύσης Τζεφρώνης) Βίκυ Μοσχολιού
12) Ποιος τα θυμάται (Δημήτρης Χριστοδούλου) Βίκυ Μοσχολιού
H παραγωγή έγινε από τον Γιώργο Μακράκη. Στην επανέκδοση του δίσκου σε cd το 1996, από λάθος, ο στιχουργός Θεοδόσης Άθας, έγινε Θανάσης Άθας…
Στο σημείωμα στο εσώφυλλο του βινυλίου αναγράφονται τα εξής:
«“Περιπέτειες”. Ένας τίτλος που κρύβει μέσα του μια ολόκληρη ζωή. Περιστατικά, γεγονότα, αγωνίες, έρωτες, χωρισμούς, χαρακτήρες ανθρώπων και τόσα άλλα. Ο Γιώργος Ζαμπέτας με τον τόσο γνωστό και δημοφιλή του τρόπο, μας δίνει μέσα σε κάθε μουσικό του κομμάτι και μία περιπέτεια. Στην φωνή της αγαπημένης μας Βίκυς Μοσχολιού και του συνθέτου, οι περιπέτειες γίναν τραγούδια που βρήκαν τον ιδανικό ερμηνευτή τους. Εδώ και 8 χρόνια δεν είχαμε απολαύσει μια τέτοιου είδους συνεργασία. Ανανεωμένοι σήμερα και οι δυο μας δίνουν ότι καλύτερο έχουν κάνει σ’ αυτό τον δίσκο. Έτσι λοιπόν η Βίκυ Μοσχολιού μας τραγουδά τις περιπέτειες του Γιώργου Ζαμπέτα».
Ζήτησα από τον Νίκο Αβαγιανό, ηθοποιό, τραγουδιστή, μα πάνω απ’ όλα συνεργάτη και φίλο της Βίκυς Μοσχολιού, να θυμηθεί κάποιες στιγμές από την ηχογράφηση του δίσκου. Απλόχερα, όπως πάντα, ο Νίκος «ξεκλείδωσε» το «συρτάρι» των αναμνήσεων και τον ευχαριστώ ιδιαιτέρως:
«Στο στούντιο τότε, κάναμε πολύ γέλιο γιατί και οι δυο μιλούσαν και συνεννοούνταν σε μια δική τους γλώσσα. Θυμάμαι ένα περιστατικό με μια κοπέλα από τη χορωδία, που έκανε κάποια φωνητικά στο δίσκο και αργότερα – η χορωδία – ήταν και στην παρουσίαση της “Τετραλογίας” του Δήμου Μούτση στον “Ζυγό”. Κάνοντας λοιπόν πρόβα, πριν την ηχογράφηση, η κοπέλα έκανε ένα σχόλιο κουτσομπολίστικο για την Βίκυ, τα μικρόφωνα ήταν ανοιχτά και την άκουσε ο Ζαμπέτας αλλά και η Βίκυ. Ο Ζαμπέτας έγινε έξαλλος και ετοιμαζόταν να τη βρίσει, ενώ η Βίκυ γελούσε και του έλεγε: “Έλα ρε πατέρα, άσε το κοριτσάκι τώρα, ξέρεις πόσα τέτοια ακούω καθημερινά;” Ωστόσο ο Ζαμπέτας το “φύλαξε” και όταν τελειώσανε το τραγούδι της λέει μπροστά σε όλους της κοπελιάς (δεν θυμάμαι το όνομά της αυτή τη στιγμή): “Να σου πω μωρή! Ξέρεις ποια είναι αυτή για την οποία μίλησες έτσι;” Κόκκαλο αυτή και ο Ζαμπέτας συνεχίζει: “Αυτή είναι η Α’ Εθνική του λαϊκού τραγουδιού μαμζέλ, κι επειδή είσαι και του κλασικού ρεπερτορίου, για να καταλάβεις, είναι σαν να λέμε η Μαρία Κάλλας του λαϊκού τραγουδιού”. Και πέσανε όλοι “ξεροί” από τα γέλια, με πρώτη και καλύτερη την Βίκυ…»
Aυτός ο δίσκος είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού που σημείωσα στην αρχή του κειμένου, για τα τραγούδια του Ζαμπέτα που περιμένουν μια δεύτερη ευκαιρία… Εκτός από τον «Πενηντάρη», τον «Τζακ» και 1-2 γνωστά τραγούδια ακόμα, υπάρχουν κάποια σπουδαία κομμάτια που δεν ακούγονται ποτέ ή σχεδόν ποτέ… «Ο Λουκάς», το «Γραμμόφωνο», το «Ποιος τα θυμάται», το «Όταν δείτε» και το ζεϊμπέκικο «Να’ τανε τα πράγματα αλλιώς» στο οποίο, αν δεν απατώμαι κι επειδή δεν αναγράφεται στο δίσκο, ο Ζαμπέτας σιγοντάρει την Βίκυ Μοσχολιού…
«Ο Κρητικός κι η κοπελιά» ακούστηκε το 1971 από τον Γιώργο Παπαζήση στην ταινία «Ο Μανωλιός στην Ευρώπη» σε σενάριο Λάκη Μιχαηλίδη και σκηνοθεσία Κώστα Καραγιάννη, ενώ «Ο πενηντάρης» και το «Με το χρήμα με το χρήμα» στην ταινία «Εφοπλιστής με το ζόρι» σε σενάριο Ναπολέοντα Ελευθερίου και σκηνοθεσία Γιώργου Παπακώστα.
Για το φινάλε ο λόγος ανήκει δικαιωματικά στον Γιώργο Ζαμπέτα, που μέσα από τη βιογραφία του, που επιμελήθηκε η Ιωάννα Κλειάσιου, θυμάται σχετικά με την εποχή εκείνη που βρισκόταν στην Αμερική:
«…Εκεί πάνω, μου έρχεται ο Καραβίτης να με πάει στο Σικάγο. Δεν ήθελα να πάω και δεν πήγα. Προς τα τέλια εκεί έρχεται κι ο Βαγγέλης ο Παυλόγιαννης να με πάει αλλού. Τίποτα, δεν ήθελα, συμφωνήσαμε και δώσαμε τα χέρια όμως, για αργότερα. Ήθελα να γυρίσω πίσω γιατί, ωραία, εντάξει η Αμερική, αλλά η Ελλάδα, η Ελλάδα ήταν η πρωταγωνίστρια. Είχα ανοίξει παρτίδες για δίσκους εκείνη την εποχή, που όλα εκκρεμούσαν, έπρεπε να γυρίσω. Γιατί με είχε πάρει τότε τηλέφωνο στην Αμερική, ο Ναπολέων ο Ελευθερίου και μου είχε δώσει δυο στίχους να τους κάνω τραγούδια για μια ταινία που γυρίζανε, τον “Πενηντάρη” και το “Με το χρήμα” και μου είχαν κλείσει στούντιο μέσα στον Αύγουστο. Τα φτιάχνω τα τραγούδια στην Αμερική κι έρχομαι έτοιμος και φίνος και τα ηχογραφώ εδώ και τα λέω στην ταινία. Είχα δώσει υπόσχεση και την τήρησα. Ήμουν πάντα τυπικός στις υποχρεώσεις μου. Όχι λέω και ξελέω. Φίνος σε όλα μου. Ωραίες εποχές, αναπολήσεις μεγάλες. Καλά πέρασα, πολύ καλά, δεν παραπονιέμαι».
Πηγή: Ιωάννα Κλειάσιου «Γιώργος Ζαμπέτας-Βίος και πολιτεία» (εκδόσεις «Ντέφι» 1997)
Οι «Περιπέτειες» με την Βίκυ Μοσχολιού
Με αυτή την αφορμή λοιπόν, σήμερα ανέσυρα από τη δισκοθήκη ένα δίσκο που κυκλοφόρησε το 1972 και κατά κάποιο τρόπο, επισφράγισε τη σχέση του Ζαμπέτα με την Βίκυ Μοσχολιού που ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του ’60, αφήνοντας τα «Δειλινά», τα «Ξημερώματα», το «Πάει, πάει», τον «Αλήτη» και πολλά ακόμα σπουδαία τραγούδια.
Το 1972 κυκλοφόρησαν από την Polygram, με το σήμα της Olympic, οι «Περιπέτειες», ένας δίσκος με βασική ερμηνεύτρια την Βίκυ Μοσχολιού και τη ερμηνευτική συμμετοχή του Ζαμπέτα σε τέσσερα τραγούδια…
Τα τραγούδια του cd
1) O Κρητικός κι η κοπελιά (Στίχοι Διονύσης Τζεφρώνης) Βίκυ Μοσχολιού
2) Ο Λουκάς (Θεοδόσης Άθας) Γιώργος Ζαμπέτας
3) Παιδί της νύχτας (Νίκος Μπακογιάννης) Βίκυ Μοσχολιού
4) Δεκαεννιάρι μου (Διονύσης Τζεφρώνης) Βίκυ Μοσχολιού
5) Με το χρήμα με το χρήμα (Ναπολέων Ελευθερίου) Γιώργος Ζαμπέτας
6) Όταν δείτε (Ξενοφών Φιλέρης) Βίκυ Μοσχολιού
7) Ο πενηντάρης (Ναπολέων Ελευθερίου) Γιώργος Ζαμπέτας
8) Να 'τανε τα πράγματα αλλιώς (Αλέξανδρος Καγιάντας) Βίκυ Μοσχολιού
9) Το γραμμόφωνο (Αλέξανδρος Καγιάντας) Βίκυ Μοσχολιού
10) Ο Τζακ (Θεοδόσης Άθας) Γιώργος Ζαμπέτας
11) Εγωιστής και πεισματάρης (Διονύσης Τζεφρώνης) Βίκυ Μοσχολιού
12) Ποιος τα θυμάται (Δημήτρης Χριστοδούλου) Βίκυ Μοσχολιού
H παραγωγή έγινε από τον Γιώργο Μακράκη. Στην επανέκδοση του δίσκου σε cd το 1996, από λάθος, ο στιχουργός Θεοδόσης Άθας, έγινε Θανάσης Άθας…
Οι «Περιπέτειες» μιας ζωής
Στο σημείωμα στο εσώφυλλο του βινυλίου αναγράφονται τα εξής:
«“Περιπέτειες”. Ένας τίτλος που κρύβει μέσα του μια ολόκληρη ζωή. Περιστατικά, γεγονότα, αγωνίες, έρωτες, χωρισμούς, χαρακτήρες ανθρώπων και τόσα άλλα. Ο Γιώργος Ζαμπέτας με τον τόσο γνωστό και δημοφιλή του τρόπο, μας δίνει μέσα σε κάθε μουσικό του κομμάτι και μία περιπέτεια. Στην φωνή της αγαπημένης μας Βίκυς Μοσχολιού και του συνθέτου, οι περιπέτειες γίναν τραγούδια που βρήκαν τον ιδανικό ερμηνευτή τους. Εδώ και 8 χρόνια δεν είχαμε απολαύσει μια τέτοιου είδους συνεργασία. Ανανεωμένοι σήμερα και οι δυο μας δίνουν ότι καλύτερο έχουν κάνει σ’ αυτό τον δίσκο. Έτσι λοιπόν η Βίκυ Μοσχολιού μας τραγουδά τις περιπέτειες του Γιώργου Ζαμπέτα».
Μνήμες Νίκου Αβαγιανού
Ζήτησα από τον Νίκο Αβαγιανό, ηθοποιό, τραγουδιστή, μα πάνω απ’ όλα συνεργάτη και φίλο της Βίκυς Μοσχολιού, να θυμηθεί κάποιες στιγμές από την ηχογράφηση του δίσκου. Απλόχερα, όπως πάντα, ο Νίκος «ξεκλείδωσε» το «συρτάρι» των αναμνήσεων και τον ευχαριστώ ιδιαιτέρως:
«Στο στούντιο τότε, κάναμε πολύ γέλιο γιατί και οι δυο μιλούσαν και συνεννοούνταν σε μια δική τους γλώσσα. Θυμάμαι ένα περιστατικό με μια κοπέλα από τη χορωδία, που έκανε κάποια φωνητικά στο δίσκο και αργότερα – η χορωδία – ήταν και στην παρουσίαση της “Τετραλογίας” του Δήμου Μούτση στον “Ζυγό”. Κάνοντας λοιπόν πρόβα, πριν την ηχογράφηση, η κοπέλα έκανε ένα σχόλιο κουτσομπολίστικο για την Βίκυ, τα μικρόφωνα ήταν ανοιχτά και την άκουσε ο Ζαμπέτας αλλά και η Βίκυ. Ο Ζαμπέτας έγινε έξαλλος και ετοιμαζόταν να τη βρίσει, ενώ η Βίκυ γελούσε και του έλεγε: “Έλα ρε πατέρα, άσε το κοριτσάκι τώρα, ξέρεις πόσα τέτοια ακούω καθημερινά;” Ωστόσο ο Ζαμπέτας το “φύλαξε” και όταν τελειώσανε το τραγούδι της λέει μπροστά σε όλους της κοπελιάς (δεν θυμάμαι το όνομά της αυτή τη στιγμή): “Να σου πω μωρή! Ξέρεις ποια είναι αυτή για την οποία μίλησες έτσι;” Κόκκαλο αυτή και ο Ζαμπέτας συνεχίζει: “Αυτή είναι η Α’ Εθνική του λαϊκού τραγουδιού μαμζέλ, κι επειδή είσαι και του κλασικού ρεπερτορίου, για να καταλάβεις, είναι σαν να λέμε η Μαρία Κάλλας του λαϊκού τραγουδιού”. Και πέσανε όλοι “ξεροί” από τα γέλια, με πρώτη και καλύτερη την Βίκυ…»
«Περιπέτειες» και… λεπτομέρειες…
Aυτός ο δίσκος είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού που σημείωσα στην αρχή του κειμένου, για τα τραγούδια του Ζαμπέτα που περιμένουν μια δεύτερη ευκαιρία… Εκτός από τον «Πενηντάρη», τον «Τζακ» και 1-2 γνωστά τραγούδια ακόμα, υπάρχουν κάποια σπουδαία κομμάτια που δεν ακούγονται ποτέ ή σχεδόν ποτέ… «Ο Λουκάς», το «Γραμμόφωνο», το «Ποιος τα θυμάται», το «Όταν δείτε» και το ζεϊμπέκικο «Να’ τανε τα πράγματα αλλιώς» στο οποίο, αν δεν απατώμαι κι επειδή δεν αναγράφεται στο δίσκο, ο Ζαμπέτας σιγοντάρει την Βίκυ Μοσχολιού…
«Ο Κρητικός κι η κοπελιά» ακούστηκε το 1971 από τον Γιώργο Παπαζήση στην ταινία «Ο Μανωλιός στην Ευρώπη» σε σενάριο Λάκη Μιχαηλίδη και σκηνοθεσία Κώστα Καραγιάννη, ενώ «Ο πενηντάρης» και το «Με το χρήμα με το χρήμα» στην ταινία «Εφοπλιστής με το ζόρι» σε σενάριο Ναπολέοντα Ελευθερίου και σκηνοθεσία Γιώργου Παπακώστα.
«Ο πενηντάρης» και η εποχή του…
Για το φινάλε ο λόγος ανήκει δικαιωματικά στον Γιώργο Ζαμπέτα, που μέσα από τη βιογραφία του, που επιμελήθηκε η Ιωάννα Κλειάσιου, θυμάται σχετικά με την εποχή εκείνη που βρισκόταν στην Αμερική:
«…Εκεί πάνω, μου έρχεται ο Καραβίτης να με πάει στο Σικάγο. Δεν ήθελα να πάω και δεν πήγα. Προς τα τέλια εκεί έρχεται κι ο Βαγγέλης ο Παυλόγιαννης να με πάει αλλού. Τίποτα, δεν ήθελα, συμφωνήσαμε και δώσαμε τα χέρια όμως, για αργότερα. Ήθελα να γυρίσω πίσω γιατί, ωραία, εντάξει η Αμερική, αλλά η Ελλάδα, η Ελλάδα ήταν η πρωταγωνίστρια. Είχα ανοίξει παρτίδες για δίσκους εκείνη την εποχή, που όλα εκκρεμούσαν, έπρεπε να γυρίσω. Γιατί με είχε πάρει τότε τηλέφωνο στην Αμερική, ο Ναπολέων ο Ελευθερίου και μου είχε δώσει δυο στίχους να τους κάνω τραγούδια για μια ταινία που γυρίζανε, τον “Πενηντάρη” και το “Με το χρήμα” και μου είχαν κλείσει στούντιο μέσα στον Αύγουστο. Τα φτιάχνω τα τραγούδια στην Αμερική κι έρχομαι έτοιμος και φίνος και τα ηχογραφώ εδώ και τα λέω στην ταινία. Είχα δώσει υπόσχεση και την τήρησα. Ήμουν πάντα τυπικός στις υποχρεώσεις μου. Όχι λέω και ξελέω. Φίνος σε όλα μου. Ωραίες εποχές, αναπολήσεις μεγάλες. Καλά πέρασα, πολύ καλά, δεν παραπονιέμαι».
Πηγή: Ιωάννα Κλειάσιου «Γιώργος Ζαμπέτας-Βίος και πολιτεία» (εκδόσεις «Ντέφι» 1997)
