Ψάχνοντας ανάμεσα στους δίσκους του ξεχωριστού δημιουργού, θυμήθηκα την ιστορία μιας δουλειάς ενός άλλου συνθέτη, που σχετίζεται όμως άμεσα και με τον Βαρδή… Το 1970 κυκλοφόρησε από την Columbia ένας «περίεργος» δίσκος με έξι ναυτικά εμβατήρια και έξι τραγούδια σε μουσική του Βαγγέλη Πιτσιλαδή, με τίτλο «Το ναυτικό μας».
Τραγουδούσαν ο Σταμάτης Κόκοτας, ο Γιώργος Βάρσος και η Δήμητρα Γαλάνη, που, σε αυτοβιογραφική της διήγηση, θυμάται για την εποχή:
«...Tα τραγούδια που έλεγα, ακούστηκαν επανειλημμένα σε πολιτικές εκδηλώσεις της εποχής, χωρίς να είναι φωναχτά πολιτικά. Έχοντας μεγαλώσει σ' ένα εξαιρετικά πολιτικοποιημένο περιβάλλον, δεν χρειαζόταν να ποιούμαι την αριστερή ούτε να το κραυγάζω. Eίχα κάθε λόγο δε, να πολεμάω με μένος την πολιτική καπηλεία που γινόταν με αφορμή τη χούντα στην Eλλάδα. Όλα τα πράγματα δεν είναι άσπρο-μαύρο. Αλλά έτσι κι αλλιώς, δεν είναι καθόλου εύκολο να ξεκινάς τη ζωή σου μέσα σε δικτατορία. Eκείνη την εποχή μέχρι και σε δίσκο συμμετείχα, προκειμένου να δίνουν άδειες στον Aντώνη Bαρδή που έκανε τη θητεία του - ήταν ναύτης- και παράλληλα έπαιζε κιθάρα στο ZOOM. O Δήμος Mούτσης τού είχε μεγάλη αδυναμία και μας ήταν απολύτως απαραίτητος, γιατί ήταν ένας πολύ καλός μουσικός - κι αυτό αποδείχτηκε άλλωστε και στην πορεία. O Bαρδής δεν ήταν ένα παιδί που μπορούσε να'χει συμβατική σχέση με το στρατό για να περάσει πιο άνετα και τον είχαν τσακίσει. Ήταν τότε στου Παλάσκα... Tο ναυτικό, απ 'ότι ξέρουμε όλοι, ήταν κάπως έξω από τη χούντα, εθεωρείτο έως και αντικαθεστωτικό, δεν μπορούσαν να βρουν άνθρωπο να βάλουν αρχηγό... Θυμάμαι έναν πολύ ευγενικό άνθρωπο με τον οποίο η συναλλαγή μας ήταν άψογη. Tο ναύαρχο Mαργαρίτη. Θαυμάσιος κύριος. Έτσι έγινε ο δίσκος ΤΟ ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΑΣ του Πιτσιλαδή που τραγουδούσε ο Kόκοτας κι είχα κι εγώ μια συμμετοχή. Έγινε ο δίσκος, πήγα και κάνα δυο φορές σε κάτι χορούς της Λέσχης Aξιωματικών κι έτσι εξασφαλίστηκε η άδεια του Aντώνη. Aπ'τη μία ήταν στην ορχήστρα μας ο Aντώνης Bαρδής, που τότε ερχόταν από γκρουπάκι με τ'όνομα Vikings, κι από την άλλη ο Kώστας Παπαδόπουλος και ο Λάκης Kαρνέζης...». (1)
Εκείνη την εποχή, ήταν της «μόδας» οι κυκλοφορίες των δίσκων που διαπραγματεύονταν εθνικά θέματα... Αναφέρω ενδεικτικά την «Αλβανία» των Κατσαρού - Πυθαγόρα, τη «Μικρά Ασία» των Καλδάρα - Πυθαγόρα, το δίσκο «Παύλος Μελάς» του Γιάννη Σπανού, με στίχους, σε ένα τραγούδι, του Κωστή Παλαμά ή μεμονωμένα τραγούδια όπως «Ο Σταμούλης ο λοχίας» των Κατσαρού - Πυθαγόρα με τον Γιάννη Καλατζή, «Μακρυγιάννης - Παλαμάς» των ίδιων δημιουργών, με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση κλπ…
Όσον αφορά «Το ναυτικό μας», η πρώτη πλευρά του δίσκου περιλαμβάνει έξι ναυτικά εμβατήρια παιγμένα από τη Μπάντα του πολεμικού ναυτικού υπό τη διεύθυνση του Αρχιμουσικού Π.Ν. Δημ. Σελλάκη.
1) Ο ναύτης του Αιγαίου
2) Αβέρωφ
3) Η γαλανή μας θάλασσα
4) Ναυαρίνο
5) Περνάει το ναυτικό μας
6) Εις τάξιν απάρσεως
Το ενδιαφέρον του δίσκου βρίσκεται στη δεύτερη πλευρά στην οποία υπάρχουν πέντε τραγούδια σε μουσική του Βαγγέλη Πιτσιλαδή και στίχους των Γιάννη Κιούρκα και Νίκου Μαστοράκη.
Από δυο τραγούδια ερμηνεύουν η Δήμητρα Γαλάνη και ο Σταμάτης Κόκοτας κι ένα ο Γιώργος Βάρσος, ένας τραγουδιστής με μικρή σχετικά δισκογραφική πορεία.
1) Γυρισμός (στίχοι: Νίκου Μαστοράκη) Σταμάτης Κόκοτας
2) Βάρκα δεμένη (Γιάννη Κιούρκα) Δήμητρα Γαλάνη
3) Ναύτης (Νίκου Μαστοράκη) Γιώργος Βάρσος
4) Πόσο τη θάλασσα αγαπάμε (Γιάννη Κιούρκα) Δήμητρα Γαλάνη
5) Αγάπη ξένη (Νίκου Μαστοράκη) Σταμάτης Κόκοτας
Η διεύθυνση ορχήστρας είναι του Βαγγέλη Πιτσιλαδή.
Πρόκειται για πέντε όμορφα μελωδικά τραγούδια, με θέμα τη θάλασσα. Το πρώτο, ο «Γυρισμός», ίσως και το πιο ενδιαφέρον του δίσκου, είναι ένα χασάπικο που στο ρεφραίν καταλήγει σε ζεϊμπέκικο…
Το δεύτερο και το τρίτο είναι δυο χασάπικα, το τέταρτο είναι ένα slow rock που καταλήγει σε τσάμικο και το τελευταίο είναι και πάλι slow rock, με όλα τα χαρακτηριστικά των τραγουδιών του Πιτσιλαδή, με στοιχεία στις ενορχηστρώσεις και τη ρυθμική αγωγή από το μοντέρνο τραγούδι, αλλά και από τη λαϊκή μουσική.
Όπως αναφέρεται στο εσώφυλλο: «Τον δίσκο αυτό που είναι γεμάτος θάλασσα και καράβια, πραγματοποίησε η Columbia με την βοήθεια του Αρχηγείου Ναυτικού. Το Ναυτικό μας με πραγματικό πάθος και αγάπη έδωσε όλα τα απαραίτητα στοιχεία για την πραγματοποίηση του άλμπουμ: Μουσική, στίχους, φωτογραφίες, επιμέλεια εξωφύλλου. Ο Νίκος Μαστοράκης - στιχουργός των τριών τραγουδιών- είναι επίκουρος σημαιοφόρος στο 7ο Επιτελικό Γραφείο του Αρχηγείου Ναυτικού. Ο Βαγγέλης Πιτσιλαδής, που συνέθεσε, διασκεύασε και διηύθυνε τα μουσικά μέρη, ναύτης. Και, μαζί τους, στον δίσκο, ολόκληρο το ναυτικό έδωσε ένα υπερήφανο άγγιγμα ιστορίας, παραδόσεως και σύγχρονης πραγματικότητας»
Ενώ λίγο πιο πάνω αναγράφεται με μεγάλα γράμματα: «Τραγουδήστε και σεις τα εμβατήρια του Ναυτικού μας. Με τους ήχους αυτούς που έρχονται σαν ηχώ του παιάνος των Σαλαμινομάχων πολεμούν οι Έλληνες ναύτες. Με τους ήχους αυτούς νικούν και δοξάζονται. Τιμή και υπερηφάνεια για τον ένδοξο στόλο μας, δια την αιώνια ναυτική ψυχή του έθνους».
Φαντάζομαι, αλλά δεν μπορώ να ξέρω ακριβώς, ποιους σκοπούς μπορεί να εξυπηρετούσε τότε μια τέτοια έκδοση... Μετά από τόσα χρόνια, μάλλον, δεν έχει και μεγάλη σημασία... Άλλωστε τα λόγια της Δήμητρας Γαλάνη, λίγο πιο πάνω, τα λένε όλα... «Το ναυτικό μας» αποσύρθηκε από την κυκλοφορία σχετικά γρήγορα. Μέχρι σήμερα δεν έχει επανεκδοθεί σε cd και παραμένει αρκετά δυσεύρετο.
Σε συνέντευξη που μου παραχώρησε το καλοκαίρι του 2011 ο Αντώνης Βαρδής για το ogdoo.gr, αναφερθήκαμε και στο συγκεκριμένο δίσκο.
Σαν, μουσικός πότε ξεκίνησες να παίζεις με γνωστούς καλλιτέχνες;
Η αρχή έγινε με το Δήμο Μούτση το 1970, όταν ακόμα υπηρετούσα στο ναυτικό, στου Παλάσκα. Ήταν η εποχή που όταν έβλεπες κάποιον άγνωστο στο δρόμο, του έλεγες «Σε παρακαλώ μήπως έχεις κανένα τσιγάρο να μου δώσεις;» Ήμουν πολύ άσχημα οικονομικά και πήγα ν’ ακούσω ένα φίλο μου, τον μπασίστα Νίκο Μητσόπουλο (που έπαιζε μπάσο και στους Vikings) στις πρόβες που έκανε με το Μούτση, το Μητσιά και τη Γαλάνη. Εκεί κάνανε ακρόαση σε κιθαρίστες. Είχα κάτσει 5-6 ώρες στην πρόβα και περάσανε 20 κιθαρίστες. Είχαν μια παρτιτούρα μπροστά τους, παίζανε και τους έλεγε ο Μούτσης πως θα τους ειδοποιήσει. Εν τω μεταξύ εμένα μου φαινόταν πάρα πολύ εύκολο το τραγούδι που παίζανε κι ακούγοντας, το ‘χα βγάλει, το ‘χα περάσει μέσα μου. Λέει λοιπόν ο Μούτσης, ενώ ήταν να κάνουν σε τρεις μέρες εγκαίνια, γιατί ήταν και «τρελός»: «Παιδιά δεν θα κάνουμε εγκαίνια, δεν μπορώ να βρω κιθαρίστα....» Και λέει ο φίλος μου: «Ο Αντώνης παίζει κιθάρα κι είναι καλός, μήπως θέλετε να τον ακούσετε;»
Εσύ είχες λαϊκά ακούσματα από πιο παλιά;
Εγώ έπαιζα λαϊκά τραγούδια πριν βγει ο Μούτσης, που λέει ο λόγος, παρόλο που είναι πιο μεγάλος από μένα. Τσιτσάνη, Παπαϊωάννου, Καζαντζίδη, τα ‘παιζα και τα τραγούδαγα. Ήμουνα πολύ πιο λαϊκός απ ’το Μούτση εκείνη την εποχή. Οπότε λοιπόν λέει ο Μητσιάς «ρε συ Δήμο, πριν φύγουμε ας δοκιμάσουμε κι αυτό το παιδί». «Πριν με δοκιμάσετε υπάρχει ένα πρόβλημα, εγώ υπηρετώ και δεν μπορώ να βγαίνω κάθε μέρα έξω» τους είπα. Τότε παίζανε έξι φορές τη βδομάδα. «Παίξε και αν είσαι καλός, αυτό είναι το λιγότερο, θα τα βρούμε αυτά» απάντησε ο Μούτσης. Μόλις μου ‘πε έτσι μου βάζει την παρτιτούρα και μου λέει «παίξε αυτό το κομμάτι». «Δεν χρειάζεται» του απαντώ εγώ.
Θυμάσαι ποιο τραγούδι σου έδωσε;
Νομίζω πως ήταν το «Κάποιο τρένο» που λέει η Γαλάνη, που ξεκινάει κάπως έτσι: (τραγουδάει) «Χθες το βράδυ κάποιο τρένο….» Ξεκινάμε και ο Μούτσης μένει άφωνος, ο Μητσιάς βάζει τα γέλια… Όποτε είναι χαρούμενος ο Μητσιάς βάζει τα γέλια. Η Γαλάνη ήταν ευτυχισμένη… Οπότε μου λέει ο Μούτσης: «Πώς είναι δυνατόν να το παίζεις έτσι το κομμάτι; Ούτε στο δίσκο δεν το παίζουν έτσι. Για πάμε ένα άλλο». Αυτό δεν το ‘ξερα, δεν θυμάμαι ποιο ήτανε, το παίζω επιτόπου και λέει ο Μούτσης «Αυτός δεν χρειάζεται πρόβα, πού τον είχες κρυμμένο;» «Υπηρετεί, γι’ αυτό δεν είπα τίποτα» απαντά ο φίλος μου.«Θα το κανονίσουμε» είπε ο Μούτσης. Και με κάποια μέσα που είχαν, μου πήραν καθημερινή άδεια, κάναμε προβίτσες, μου δώσανε 360 δραχμές μεροκάματο, παίζαμε έξι φορές τη βδομάδα και αισθάνθηκα για πρώτη φορά στη ζωή μου, στα 22 μου, ότι είμαι πλούσιος. Μια BMW τότε έκανε 160.000 δραχμές. Ήτανε καλό μεροκάματο 360 δραχμές. Ο Μητσιάς έπαιρνε 1.000 δραχμές. Ήταν πολλά λεφτά κι εγώ τότε δεν είχα τσιγάρα να καπνίσω ή να πληρώσω το νοίκι μου…. Αργότερα ο Μούτσης σε μια αφιέρωση σε μια φωτογραφία, μου είχε γράψει «Θεωρώ τον εαυτό μου, τον πιο τυχερό άνθρωπο, που γνώρισα έναν τόσο καλό μουσικό». Ο Μούτσης έπαιζε πιάνο και βιολί και η απορία του ήταν πάντα, πώς είναι δυνατόν να μη διαβάζεις μουσική και να παίζεις τα κομμάτια απ’ έξω… Εγώ βέβαια είχα εξασκηθεί πολύ με «το αυτί» μου. Με το γκρουπ βγάζαμε τραγούδια δύσκολα, Βeatles κλπ, με δύσκολα ακόρντα, αλλά δεν τα βγάζαμε ολοκληρωμένα, με «έκτες» συγχορδίες κλπ… Ήτανε μεγάλη τιμή, έμαθα πολλά πράγματα από το Μούτση, δούλεψα από το ’70 μέχρι το 73 για έξι σεζόν, με Μητσιά, Γαλάνη, Μοσχολιού, Δημήτρη Ψαριανό, Αντώνη Καλογιάννη και μετά με το Νταλάρα, τη Χαρούλα, τη Βίσση…
Έχει δημοσιευθεί στη βιογραφία της Δήμητρας Γαλάνη, πως για να παίρνεις τότε άδειες από το στρατό, αναγκάστηκε να τραγουδήσει και σ’ ένα δίσκο με τίτλο «Το ναυτικό μας», που από τη μια πλευρά τραγουδούσε εκείνη κι ο Κόκοτας κάποια τραγούδια του Βαγγέλη Πιτσιλαδή, ενώ από την άλλη είχε εμβατήρια του ναυτικού.
Τότε ετοιμάζανε αυτό τον δίσκο. Και μου λένε «Εσύ που ξέρεις το Μητσιά και τη Γαλάνη, δεν μπορείς να τους πεις να συμμετέχουν;» Το είπα στη Γαλάνη, αρχικά δεν ήθελε, «δεν υπάρχει περίπτωση» μου έλεγε. Αλλά τελικά την «έψησα», ήρθε στου Παλάσκα, μίλησε με το διοικητή μου και επισφράγισα την καθημερινή έξοδο. Αυτοί οι άνθρωποι, η Γαλάνη, ο Μητσιάς κι ο Μούτσης με γλυτώσανε κι από ψυχική πτώχευση, γιατί ήμουν τόσο άσχημα οικονομικά. Ζούσα με τη μάνα μου και τον αδερφό μου, που ήταν μικρότερος, δε δούλευε, σπούδαζε και δεν είχαμε να πληρώσουμε το νοίκι μας, που τότε πληρώναμε 250 δραχμές το μήνα. Κι εγώ έπαιρνα 360 μεροκάματο. Με έσωσαν αυτοί οι άνθρωποι με τη βοήθειά τους και χωρίς να το ξέρουν…
Πηγή:
1: www.galani.gr (Το συγκεκριμένο απόσπασμα υπάρχει και στην κασετίνα «Δήμητρα Γαλάνη 1969-1999 Εφ’ Όλης Της Ύλης» (επιμέλεια Δήμητρα Γαλάνη, Γιώργος Τσάμπρας, Πέτρος Παράσχης – Universal 2000)
Τραγουδούσαν ο Σταμάτης Κόκοτας, ο Γιώργος Βάρσος και η Δήμητρα Γαλάνη, που, σε αυτοβιογραφική της διήγηση, θυμάται για την εποχή:
«...Tα τραγούδια που έλεγα, ακούστηκαν επανειλημμένα σε πολιτικές εκδηλώσεις της εποχής, χωρίς να είναι φωναχτά πολιτικά. Έχοντας μεγαλώσει σ' ένα εξαιρετικά πολιτικοποιημένο περιβάλλον, δεν χρειαζόταν να ποιούμαι την αριστερή ούτε να το κραυγάζω. Eίχα κάθε λόγο δε, να πολεμάω με μένος την πολιτική καπηλεία που γινόταν με αφορμή τη χούντα στην Eλλάδα. Όλα τα πράγματα δεν είναι άσπρο-μαύρο. Αλλά έτσι κι αλλιώς, δεν είναι καθόλου εύκολο να ξεκινάς τη ζωή σου μέσα σε δικτατορία. Eκείνη την εποχή μέχρι και σε δίσκο συμμετείχα, προκειμένου να δίνουν άδειες στον Aντώνη Bαρδή που έκανε τη θητεία του - ήταν ναύτης- και παράλληλα έπαιζε κιθάρα στο ZOOM. O Δήμος Mούτσης τού είχε μεγάλη αδυναμία και μας ήταν απολύτως απαραίτητος, γιατί ήταν ένας πολύ καλός μουσικός - κι αυτό αποδείχτηκε άλλωστε και στην πορεία. O Bαρδής δεν ήταν ένα παιδί που μπορούσε να'χει συμβατική σχέση με το στρατό για να περάσει πιο άνετα και τον είχαν τσακίσει. Ήταν τότε στου Παλάσκα... Tο ναυτικό, απ 'ότι ξέρουμε όλοι, ήταν κάπως έξω από τη χούντα, εθεωρείτο έως και αντικαθεστωτικό, δεν μπορούσαν να βρουν άνθρωπο να βάλουν αρχηγό... Θυμάμαι έναν πολύ ευγενικό άνθρωπο με τον οποίο η συναλλαγή μας ήταν άψογη. Tο ναύαρχο Mαργαρίτη. Θαυμάσιος κύριος. Έτσι έγινε ο δίσκος ΤΟ ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΑΣ του Πιτσιλαδή που τραγουδούσε ο Kόκοτας κι είχα κι εγώ μια συμμετοχή. Έγινε ο δίσκος, πήγα και κάνα δυο φορές σε κάτι χορούς της Λέσχης Aξιωματικών κι έτσι εξασφαλίστηκε η άδεια του Aντώνη. Aπ'τη μία ήταν στην ορχήστρα μας ο Aντώνης Bαρδής, που τότε ερχόταν από γκρουπάκι με τ'όνομα Vikings, κι από την άλλη ο Kώστας Παπαδόπουλος και ο Λάκης Kαρνέζης...». (1)
Εκείνη την εποχή, ήταν της «μόδας» οι κυκλοφορίες των δίσκων που διαπραγματεύονταν εθνικά θέματα... Αναφέρω ενδεικτικά την «Αλβανία» των Κατσαρού - Πυθαγόρα, τη «Μικρά Ασία» των Καλδάρα - Πυθαγόρα, το δίσκο «Παύλος Μελάς» του Γιάννη Σπανού, με στίχους, σε ένα τραγούδι, του Κωστή Παλαμά ή μεμονωμένα τραγούδια όπως «Ο Σταμούλης ο λοχίας» των Κατσαρού - Πυθαγόρα με τον Γιάννη Καλατζή, «Μακρυγιάννης - Παλαμάς» των ίδιων δημιουργών, με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση κλπ…
Όσον αφορά «Το ναυτικό μας», η πρώτη πλευρά του δίσκου περιλαμβάνει έξι ναυτικά εμβατήρια παιγμένα από τη Μπάντα του πολεμικού ναυτικού υπό τη διεύθυνση του Αρχιμουσικού Π.Ν. Δημ. Σελλάκη.
1) Ο ναύτης του Αιγαίου
2) Αβέρωφ
3) Η γαλανή μας θάλασσα
4) Ναυαρίνο
5) Περνάει το ναυτικό μας
6) Εις τάξιν απάρσεως
Το ενδιαφέρον του δίσκου βρίσκεται στη δεύτερη πλευρά στην οποία υπάρχουν πέντε τραγούδια σε μουσική του Βαγγέλη Πιτσιλαδή και στίχους των Γιάννη Κιούρκα και Νίκου Μαστοράκη.
Από δυο τραγούδια ερμηνεύουν η Δήμητρα Γαλάνη και ο Σταμάτης Κόκοτας κι ένα ο Γιώργος Βάρσος, ένας τραγουδιστής με μικρή σχετικά δισκογραφική πορεία.
1) Γυρισμός (στίχοι: Νίκου Μαστοράκη) Σταμάτης Κόκοτας
2) Βάρκα δεμένη (Γιάννη Κιούρκα) Δήμητρα Γαλάνη
3) Ναύτης (Νίκου Μαστοράκη) Γιώργος Βάρσος
4) Πόσο τη θάλασσα αγαπάμε (Γιάννη Κιούρκα) Δήμητρα Γαλάνη
5) Αγάπη ξένη (Νίκου Μαστοράκη) Σταμάτης Κόκοτας
Η διεύθυνση ορχήστρας είναι του Βαγγέλη Πιτσιλαδή.
Πρόκειται για πέντε όμορφα μελωδικά τραγούδια, με θέμα τη θάλασσα. Το πρώτο, ο «Γυρισμός», ίσως και το πιο ενδιαφέρον του δίσκου, είναι ένα χασάπικο που στο ρεφραίν καταλήγει σε ζεϊμπέκικο…
Το δεύτερο και το τρίτο είναι δυο χασάπικα, το τέταρτο είναι ένα slow rock που καταλήγει σε τσάμικο και το τελευταίο είναι και πάλι slow rock, με όλα τα χαρακτηριστικά των τραγουδιών του Πιτσιλαδή, με στοιχεία στις ενορχηστρώσεις και τη ρυθμική αγωγή από το μοντέρνο τραγούδι, αλλά και από τη λαϊκή μουσική.
Όπως αναφέρεται στο εσώφυλλο: «Τον δίσκο αυτό που είναι γεμάτος θάλασσα και καράβια, πραγματοποίησε η Columbia με την βοήθεια του Αρχηγείου Ναυτικού. Το Ναυτικό μας με πραγματικό πάθος και αγάπη έδωσε όλα τα απαραίτητα στοιχεία για την πραγματοποίηση του άλμπουμ: Μουσική, στίχους, φωτογραφίες, επιμέλεια εξωφύλλου. Ο Νίκος Μαστοράκης - στιχουργός των τριών τραγουδιών- είναι επίκουρος σημαιοφόρος στο 7ο Επιτελικό Γραφείο του Αρχηγείου Ναυτικού. Ο Βαγγέλης Πιτσιλαδής, που συνέθεσε, διασκεύασε και διηύθυνε τα μουσικά μέρη, ναύτης. Και, μαζί τους, στον δίσκο, ολόκληρο το ναυτικό έδωσε ένα υπερήφανο άγγιγμα ιστορίας, παραδόσεως και σύγχρονης πραγματικότητας»
Ενώ λίγο πιο πάνω αναγράφεται με μεγάλα γράμματα: «Τραγουδήστε και σεις τα εμβατήρια του Ναυτικού μας. Με τους ήχους αυτούς που έρχονται σαν ηχώ του παιάνος των Σαλαμινομάχων πολεμούν οι Έλληνες ναύτες. Με τους ήχους αυτούς νικούν και δοξάζονται. Τιμή και υπερηφάνεια για τον ένδοξο στόλο μας, δια την αιώνια ναυτική ψυχή του έθνους».
Φαντάζομαι, αλλά δεν μπορώ να ξέρω ακριβώς, ποιους σκοπούς μπορεί να εξυπηρετούσε τότε μια τέτοια έκδοση... Μετά από τόσα χρόνια, μάλλον, δεν έχει και μεγάλη σημασία... Άλλωστε τα λόγια της Δήμητρας Γαλάνη, λίγο πιο πάνω, τα λένε όλα... «Το ναυτικό μας» αποσύρθηκε από την κυκλοφορία σχετικά γρήγορα. Μέχρι σήμερα δεν έχει επανεκδοθεί σε cd και παραμένει αρκετά δυσεύρετο.
Σε συνέντευξη που μου παραχώρησε το καλοκαίρι του 2011 ο Αντώνης Βαρδής για το ogdoo.gr, αναφερθήκαμε και στο συγκεκριμένο δίσκο.
Σαν, μουσικός πότε ξεκίνησες να παίζεις με γνωστούς καλλιτέχνες;
Η αρχή έγινε με το Δήμο Μούτση το 1970, όταν ακόμα υπηρετούσα στο ναυτικό, στου Παλάσκα. Ήταν η εποχή που όταν έβλεπες κάποιον άγνωστο στο δρόμο, του έλεγες «Σε παρακαλώ μήπως έχεις κανένα τσιγάρο να μου δώσεις;» Ήμουν πολύ άσχημα οικονομικά και πήγα ν’ ακούσω ένα φίλο μου, τον μπασίστα Νίκο Μητσόπουλο (που έπαιζε μπάσο και στους Vikings) στις πρόβες που έκανε με το Μούτση, το Μητσιά και τη Γαλάνη. Εκεί κάνανε ακρόαση σε κιθαρίστες. Είχα κάτσει 5-6 ώρες στην πρόβα και περάσανε 20 κιθαρίστες. Είχαν μια παρτιτούρα μπροστά τους, παίζανε και τους έλεγε ο Μούτσης πως θα τους ειδοποιήσει. Εν τω μεταξύ εμένα μου φαινόταν πάρα πολύ εύκολο το τραγούδι που παίζανε κι ακούγοντας, το ‘χα βγάλει, το ‘χα περάσει μέσα μου. Λέει λοιπόν ο Μούτσης, ενώ ήταν να κάνουν σε τρεις μέρες εγκαίνια, γιατί ήταν και «τρελός»: «Παιδιά δεν θα κάνουμε εγκαίνια, δεν μπορώ να βρω κιθαρίστα....» Και λέει ο φίλος μου: «Ο Αντώνης παίζει κιθάρα κι είναι καλός, μήπως θέλετε να τον ακούσετε;»
Εσύ είχες λαϊκά ακούσματα από πιο παλιά;
Εγώ έπαιζα λαϊκά τραγούδια πριν βγει ο Μούτσης, που λέει ο λόγος, παρόλο που είναι πιο μεγάλος από μένα. Τσιτσάνη, Παπαϊωάννου, Καζαντζίδη, τα ‘παιζα και τα τραγούδαγα. Ήμουνα πολύ πιο λαϊκός απ ’το Μούτση εκείνη την εποχή. Οπότε λοιπόν λέει ο Μητσιάς «ρε συ Δήμο, πριν φύγουμε ας δοκιμάσουμε κι αυτό το παιδί». «Πριν με δοκιμάσετε υπάρχει ένα πρόβλημα, εγώ υπηρετώ και δεν μπορώ να βγαίνω κάθε μέρα έξω» τους είπα. Τότε παίζανε έξι φορές τη βδομάδα. «Παίξε και αν είσαι καλός, αυτό είναι το λιγότερο, θα τα βρούμε αυτά» απάντησε ο Μούτσης. Μόλις μου ‘πε έτσι μου βάζει την παρτιτούρα και μου λέει «παίξε αυτό το κομμάτι». «Δεν χρειάζεται» του απαντώ εγώ.
Θυμάσαι ποιο τραγούδι σου έδωσε;
Νομίζω πως ήταν το «Κάποιο τρένο» που λέει η Γαλάνη, που ξεκινάει κάπως έτσι: (τραγουδάει) «Χθες το βράδυ κάποιο τρένο….» Ξεκινάμε και ο Μούτσης μένει άφωνος, ο Μητσιάς βάζει τα γέλια… Όποτε είναι χαρούμενος ο Μητσιάς βάζει τα γέλια. Η Γαλάνη ήταν ευτυχισμένη… Οπότε μου λέει ο Μούτσης: «Πώς είναι δυνατόν να το παίζεις έτσι το κομμάτι; Ούτε στο δίσκο δεν το παίζουν έτσι. Για πάμε ένα άλλο». Αυτό δεν το ‘ξερα, δεν θυμάμαι ποιο ήτανε, το παίζω επιτόπου και λέει ο Μούτσης «Αυτός δεν χρειάζεται πρόβα, πού τον είχες κρυμμένο;» «Υπηρετεί, γι’ αυτό δεν είπα τίποτα» απαντά ο φίλος μου.«Θα το κανονίσουμε» είπε ο Μούτσης. Και με κάποια μέσα που είχαν, μου πήραν καθημερινή άδεια, κάναμε προβίτσες, μου δώσανε 360 δραχμές μεροκάματο, παίζαμε έξι φορές τη βδομάδα και αισθάνθηκα για πρώτη φορά στη ζωή μου, στα 22 μου, ότι είμαι πλούσιος. Μια BMW τότε έκανε 160.000 δραχμές. Ήτανε καλό μεροκάματο 360 δραχμές. Ο Μητσιάς έπαιρνε 1.000 δραχμές. Ήταν πολλά λεφτά κι εγώ τότε δεν είχα τσιγάρα να καπνίσω ή να πληρώσω το νοίκι μου…. Αργότερα ο Μούτσης σε μια αφιέρωση σε μια φωτογραφία, μου είχε γράψει «Θεωρώ τον εαυτό μου, τον πιο τυχερό άνθρωπο, που γνώρισα έναν τόσο καλό μουσικό». Ο Μούτσης έπαιζε πιάνο και βιολί και η απορία του ήταν πάντα, πώς είναι δυνατόν να μη διαβάζεις μουσική και να παίζεις τα κομμάτια απ’ έξω… Εγώ βέβαια είχα εξασκηθεί πολύ με «το αυτί» μου. Με το γκρουπ βγάζαμε τραγούδια δύσκολα, Βeatles κλπ, με δύσκολα ακόρντα, αλλά δεν τα βγάζαμε ολοκληρωμένα, με «έκτες» συγχορδίες κλπ… Ήτανε μεγάλη τιμή, έμαθα πολλά πράγματα από το Μούτση, δούλεψα από το ’70 μέχρι το 73 για έξι σεζόν, με Μητσιά, Γαλάνη, Μοσχολιού, Δημήτρη Ψαριανό, Αντώνη Καλογιάννη και μετά με το Νταλάρα, τη Χαρούλα, τη Βίσση…
Έχει δημοσιευθεί στη βιογραφία της Δήμητρας Γαλάνη, πως για να παίρνεις τότε άδειες από το στρατό, αναγκάστηκε να τραγουδήσει και σ’ ένα δίσκο με τίτλο «Το ναυτικό μας», που από τη μια πλευρά τραγουδούσε εκείνη κι ο Κόκοτας κάποια τραγούδια του Βαγγέλη Πιτσιλαδή, ενώ από την άλλη είχε εμβατήρια του ναυτικού.
Τότε ετοιμάζανε αυτό τον δίσκο. Και μου λένε «Εσύ που ξέρεις το Μητσιά και τη Γαλάνη, δεν μπορείς να τους πεις να συμμετέχουν;» Το είπα στη Γαλάνη, αρχικά δεν ήθελε, «δεν υπάρχει περίπτωση» μου έλεγε. Αλλά τελικά την «έψησα», ήρθε στου Παλάσκα, μίλησε με το διοικητή μου και επισφράγισα την καθημερινή έξοδο. Αυτοί οι άνθρωποι, η Γαλάνη, ο Μητσιάς κι ο Μούτσης με γλυτώσανε κι από ψυχική πτώχευση, γιατί ήμουν τόσο άσχημα οικονομικά. Ζούσα με τη μάνα μου και τον αδερφό μου, που ήταν μικρότερος, δε δούλευε, σπούδαζε και δεν είχαμε να πληρώσουμε το νοίκι μας, που τότε πληρώναμε 250 δραχμές το μήνα. Κι εγώ έπαιρνα 360 μεροκάματο. Με έσωσαν αυτοί οι άνθρωποι με τη βοήθειά τους και χωρίς να το ξέρουν…
Πηγή:
1: www.galani.gr (Το συγκεκριμένο απόσπασμα υπάρχει και στην κασετίνα «Δήμητρα Γαλάνη 1969-1999 Εφ’ Όλης Της Ύλης» (επιμέλεια Δήμητρα Γαλάνη, Γιώργος Τσάμπρας, Πέτρος Παράσχης – Universal 2000)
