Ίσως ο George Moustaki να είναι ο πρώτος ξένος δημιουργός, με του οποίου τα τραγούδια ήρθα σε επαφή. Αυτό συνέβη από πολύ μικρή ηλικία, κυρίως λόγω του «Μέτοικου» και της «Μεσογείου», των δυο τραγουδιών του που γνώρισαν αρκετές επανεκτελέσεις στη χώρα μας. Τον παρακολουθούσα πάντα με ενδιαφέρον και πολλή συμπάθεια.
«Ο Αντώνης Καλογιάννης τραγουδά Moustaki»
Η μοναδική ολοκληρωμένη δουλειά του Γάλλου τραγουδοποιού στα ελληνικά κυκλοφόρησε από την Polygram το 1979, με ερμηνευτή τον Αντώνη Καλογιάννη, τίτλο «Ο Αντώνης Καλογιάννης τραγουδά Moustaki» και δώδεκα τραγούδια με στίχους του Δημήτρη Χριστοδούλου (στις παρενθέσεις βρίσκονται οι αντίστοιχοι τίτλοι των τραγουδιών στα γαλλικά):
1) Στην καρδιά σε ζητώ (Grand pere)
2) Μοναξιά (Ma solitude)
3) Χορός (Dance)
4) Οι αγάπες περνούν (Les amours finissent un jour)
5) Το ταξίδι (Voyage)
6) Ο μέτοικος (Le meteque)
7) Μεσόγειος (Εn Mediterannee)
8) Γι' αυτούς που ζήσαν μόνοι (Portugal)
9) Είναι αργά (Il est trop tard)
10) Η λευτεριά μου (Ma liberte)
11) Πού τραβάν οι δρόμοι (Ou menent ces routes devant moi)
12) Η θάλασσα μου 'πε (La mer m'a donne)
H ενορχήστρωση και διεύθυνση της ορχήστρας και η διεύθυνση παραγωγής ήταν του Φίλιππου Παπαθεοδώρου, ο οποίος έπαιξε πιάνο, κιθάρα και ρεκίντο. Ο Νίκος Τζαβάρας έπαιξε κλασική και δωδεκάχορδη κιθάρα, ο Γιώργος Τζαβάρας, ακουστική κιθάρα, ο Σπύρος Λιβιεράτος, ντραμς & κρουστά, ο Στέλιος Λαούδης, μπάσο, ο Άρης Καραντάνης, φλάουτο, ο Γιάννης Θεοδωρίδης, τρομπέτα, ο Δημήτρης Ντουφεξιάδης, βιολοντσέλο και ο Παντελής Δεσποτίδης, βιολί. Τραγούδησαν η Μίτσα Ρούτη (σιγόντο στο Β6 και φωνητικά στο Β4) και στα χορωδιακά μέρη οι Νίκος & Γιώργος Τζαβάρας, Ρένα Πάντα και Λία Βίσση. Η ηχογράφηση έγινε από τον Γιάννη Σμυρναίο. Δεν ήταν αυτή η πρώτη επαφή του Καλογιάννη με το υλικό του Μoustaki. Το 1973 ηχογράφησε δυο από αυτά τα τραγούδια, τη «Μοναξιά» και το «Είναι αργά» σε δίσκο 45 στροφών με ενορχήστρωση Δήμου Μούτση και δεύτερη φωνή τη Μαρία Δημητριάδη. Στις εκτελέσεις αυτές μάλιστα, ακούγεται και μπουζούκι.
Ο Φίλιππος Παπαθεοδώρου σημειώνει στο εσώφυλλο: Ο Αντώνης Καλογιάννης είναι αναμφισβήτητα ο πιο ιδανικός ερμηνευτής των τραγουδιών του Moustaki. Φίλος στενός του συνθέτη- γνωρίστηκαν στο Παρίσι- τον έζησε από κοντά, τραγούδησε μαζί του τα τραγούδια του και χωρίς να το επιδιώξει αφομοίωσε το στυλ του. Ένα στυλ μεσογειακό, απέριττο, γεμάτο ευαισθησία και με μια δύναμη όμως που ξαφνιάζει. Είχαμε συζητήσει με τον Αντώνη από καιρό να κάνουμε ένα δίσκο με τραγούδια αποκλειστικά του Moustaki, αλλά πάντα κάτι συνέβαινε και το αναβάλλαμε. Είχε εκφράσει μάλιστα την επιθυμία να κάνω εκτός από την παραγωγή και τη μουσική επιμέλεια. Του έδωσα το λόγο μου και κάποια στιγμή στρώθηκα στη δουλειά. Ήθελα να διασκευάσω κάπως τα τραγούδια ώστε, χωρίς να χάσουν την απλότητά τους, να είναι όσο γίνεται πιο σημερινά. Φώναξα την «παρέα» τον Νίκο και τον Γιώργο Τζαβάρα ανεκτίμητους συνεργάτες, μοναδικούς στο είδος αυτό, με πολύ ταλέντο και άλλη τόση όρεξη για δουλειά καθώς και τον «Αθηναίο» Σπύρο Λιβιεράτο, ένα ντράμερ με σπάνια ευαισθησία και μοναδική υπευθυνότητα. Αρχίσαμε να τον ηχογραφούμε τον Μάιο του 1978 και τελειώσαμε τον Φεβρουάριο του 1979!... Αυτό και μόνο δείχνει πόση προσοχή δώσαμε στη λεπτομέρεια του όλου δίσκου. Ο Δημήτρης Χριστοδούλου που με την ποίησή του μας έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσουμε τον Moustaki, μεταφέροντας τον στα ελληνικά, επεσφράγισε την προσπάθεια αυτή με μερικά από τα πιο ωραία ποιητικά του γραπτά. Θα πρέπει να υπογραμμίσω ακόμα τη συμβολή του Γιάννη Σμυρναίου που χάρη στις σπάνιες ηχοληπτικές του ικανότητες είχαμε το αποτέλεσμα που αυτή τη στιγμή κρατάτε στα χέρια σας. Όσο για τον Αντώνη, τραγούδησε τα τραγούδια ΑΠΛΑ και ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ…
Φίλιππος Παπαθεοδώρου
«Ο Αντώνης Καλογιάννης τραγουδά Moustaki»
Η μοναδική ολοκληρωμένη δουλειά του Γάλλου τραγουδοποιού στα ελληνικά κυκλοφόρησε από την Polygram το 1979, με ερμηνευτή τον Αντώνη Καλογιάννη, τίτλο «Ο Αντώνης Καλογιάννης τραγουδά Moustaki» και δώδεκα τραγούδια με στίχους του Δημήτρη Χριστοδούλου (στις παρενθέσεις βρίσκονται οι αντίστοιχοι τίτλοι των τραγουδιών στα γαλλικά):
1) Στην καρδιά σε ζητώ (Grand pere)
2) Μοναξιά (Ma solitude)
3) Χορός (Dance)
4) Οι αγάπες περνούν (Les amours finissent un jour)
5) Το ταξίδι (Voyage)
6) Ο μέτοικος (Le meteque)
7) Μεσόγειος (Εn Mediterannee)
8) Γι' αυτούς που ζήσαν μόνοι (Portugal)
9) Είναι αργά (Il est trop tard)
10) Η λευτεριά μου (Ma liberte)
11) Πού τραβάν οι δρόμοι (Ou menent ces routes devant moi)
12) Η θάλασσα μου 'πε (La mer m'a donne)
H ενορχήστρωση και διεύθυνση της ορχήστρας και η διεύθυνση παραγωγής ήταν του Φίλιππου Παπαθεοδώρου, ο οποίος έπαιξε πιάνο, κιθάρα και ρεκίντο. Ο Νίκος Τζαβάρας έπαιξε κλασική και δωδεκάχορδη κιθάρα, ο Γιώργος Τζαβάρας, ακουστική κιθάρα, ο Σπύρος Λιβιεράτος, ντραμς & κρουστά, ο Στέλιος Λαούδης, μπάσο, ο Άρης Καραντάνης, φλάουτο, ο Γιάννης Θεοδωρίδης, τρομπέτα, ο Δημήτρης Ντουφεξιάδης, βιολοντσέλο και ο Παντελής Δεσποτίδης, βιολί. Τραγούδησαν η Μίτσα Ρούτη (σιγόντο στο Β6 και φωνητικά στο Β4) και στα χορωδιακά μέρη οι Νίκος & Γιώργος Τζαβάρας, Ρένα Πάντα και Λία Βίσση. Η ηχογράφηση έγινε από τον Γιάννη Σμυρναίο. Δεν ήταν αυτή η πρώτη επαφή του Καλογιάννη με το υλικό του Μoustaki. Το 1973 ηχογράφησε δυο από αυτά τα τραγούδια, τη «Μοναξιά» και το «Είναι αργά» σε δίσκο 45 στροφών με ενορχήστρωση Δήμου Μούτση και δεύτερη φωνή τη Μαρία Δημητριάδη. Στις εκτελέσεις αυτές μάλιστα, ακούγεται και μπουζούκι.
Ο Φίλιππος Παπαθεοδώρου σημειώνει στο εσώφυλλο: Ο Αντώνης Καλογιάννης είναι αναμφισβήτητα ο πιο ιδανικός ερμηνευτής των τραγουδιών του Moustaki. Φίλος στενός του συνθέτη- γνωρίστηκαν στο Παρίσι- τον έζησε από κοντά, τραγούδησε μαζί του τα τραγούδια του και χωρίς να το επιδιώξει αφομοίωσε το στυλ του. Ένα στυλ μεσογειακό, απέριττο, γεμάτο ευαισθησία και με μια δύναμη όμως που ξαφνιάζει. Είχαμε συζητήσει με τον Αντώνη από καιρό να κάνουμε ένα δίσκο με τραγούδια αποκλειστικά του Moustaki, αλλά πάντα κάτι συνέβαινε και το αναβάλλαμε. Είχε εκφράσει μάλιστα την επιθυμία να κάνω εκτός από την παραγωγή και τη μουσική επιμέλεια. Του έδωσα το λόγο μου και κάποια στιγμή στρώθηκα στη δουλειά. Ήθελα να διασκευάσω κάπως τα τραγούδια ώστε, χωρίς να χάσουν την απλότητά τους, να είναι όσο γίνεται πιο σημερινά. Φώναξα την «παρέα» τον Νίκο και τον Γιώργο Τζαβάρα ανεκτίμητους συνεργάτες, μοναδικούς στο είδος αυτό, με πολύ ταλέντο και άλλη τόση όρεξη για δουλειά καθώς και τον «Αθηναίο» Σπύρο Λιβιεράτο, ένα ντράμερ με σπάνια ευαισθησία και μοναδική υπευθυνότητα. Αρχίσαμε να τον ηχογραφούμε τον Μάιο του 1978 και τελειώσαμε τον Φεβρουάριο του 1979!... Αυτό και μόνο δείχνει πόση προσοχή δώσαμε στη λεπτομέρεια του όλου δίσκου. Ο Δημήτρης Χριστοδούλου που με την ποίησή του μας έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσουμε τον Moustaki, μεταφέροντας τον στα ελληνικά, επεσφράγισε την προσπάθεια αυτή με μερικά από τα πιο ωραία ποιητικά του γραπτά. Θα πρέπει να υπογραμμίσω ακόμα τη συμβολή του Γιάννη Σμυρναίου που χάρη στις σπάνιες ηχοληπτικές του ικανότητες είχαμε το αποτέλεσμα που αυτή τη στιγμή κρατάτε στα χέρια σας. Όσο για τον Αντώνη, τραγούδησε τα τραγούδια ΑΠΛΑ και ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ…
Φίλιππος Παπαθεοδώρου
Συζητώντας με το Στέλιο Κούλογλου ο Αντώνης Καλογιάννης θυμάται για αυτή τη συνεργασία:
Με τον Moustaki είχατε καλή συνεργασία;
Πολύ καλή. Πάρα πολύ καλή. Έκανα και δώδεκα τραγούδια δικά του σε ελληνική μετάφραση του θαυμάσιου Δημήτρη Χριστοδούλου και συναυλίες αρκετές και στο Παρίσι και στην Ελλάδα. Έκανα και τρεις συναυλίες στον Πανιώνιο. Δεν θυμάμαι πού αλλού. Καλή συνεργασία. Πολύ καλή. Δεν κοιτάζαμε αν το τραγούδι είναι καλό τότε. Το λέγαμε γιατί έτσι αισθανόμαστε. Όταν μιλάς για ένα πολύ καλό τραγούδι, «Είμαστε δυο», «Χτυπούν το βράδυ στην ταράτσα τον Ανδρέα» ο Moustaki έλεγε «Nous sommes deux». Αυτό το πήρε ο γαλλικός λαός, Moustaki ήταν, το πήρε και έφτασε να λέει «τι λέει εδώ; Ποιο είναι το τραγούδι; Του Μίκη Θεοδωράκη. Και τι λέει;» Στη γλώσσα σας είναι, καθίστε να το μάθετε.(1)
Πηγή: 1) Συνέντευξη του Αντώνη Καλογιάννη στον Στέλιο Κούλογλου, για την εκπομπή «Ρεπορτάζ χωρίς σύνορα» της ΕΤ1, που μεταδόθηκε στις 3 Μαΐου 2007. (Από την κασετίνα 4 cd «40 χρόνια Αντώνης Καλογιάννης» - Universal 2007)
Ημερομηνία πρώτης δημοσίευσης στο ogdoo.gr: 25/05/2013
