Σαν σήμερα…
Στις 8 Φεβρουαρίου 1972 έφυγε από τη ζωή ο «Πατριάρχης» του λαϊκού τραγουδιού, ο Μάρκος Βαμβακάρης, σε ηλικία 67 ετών. Είχε γεννηθεί το 1905 στην Άνω Σύρα…
«Ζωντανά στου Βρανά» το 1961
«Αυτά τα τραγούδια γράφτηκαν την Άνοιξη του 1961, στο Κέντρο του “Βρανά” στην Ιερά Οδό, σε σπαρτιάτικο περιβάλλον, τριγυρισμένο από οικόπεδα και χωράφια, όπου ο Μάρκος κι ο Στράτος δούλευαν με συγκρότημα.
Η ευκαιρία δόθηκε όταν πήγε εκεί ο Πάνος Κουτρουμπούσης να κινηματογραφήσει τους μουσικούς για το ντοκιμαντέρ “Από μπουζούκια σε μπουζούκια” που γύριζε τότε. Ο καταστηματάρχης αρνήθηκε να γίνει κινηματογράφηση, αλλά δεν ανακατεύτηκε όταν ο Μάρκος και ο Στράτος δέχτηκαν να τραγουδήσουν μερικά απ’τα “ανεπίτρεπτα” τραγούδια τους, καθώς άρχισε να μαζεύεται πελατεία. Γράφτηκαν όλα σε ερασιτεχνικό μαγνητόφωνο Philips εκείνης της εποχής.
Πάνος Μήτρος»
Αυτά αναγράφονται στο οπισθόφυλλο ενός δίσκου, που κυκλοφόρησε το 1982, με τη ζωντανή ηχογράφηση μιας από τις εμφανίσεις του Μάρκου Βαμβακάρη με τον Στράτο Παγιουμτζή στην ταβέρνα του «Βρανά» την άνοιξη του 1961. Η ηχογράφηση πραγματοποιήθηκε από τον Πάνο Κουτρουμπούση, ο δίσκος κυκλοφόρησε από την ανεξάρτητη εταιρεία των αδελφών Φαληρέα, η επεξεργασία του ήχου έγινε από τον Δημήτρη Καννή, ενώ οι φωτογραφίες του εξωφύλλου είναι του Πάνου Κουτρουμπούση.
Τα τραγούδια του δίσκου
1) Απ' τον καιρό που άρχισα (Ανέστος Δελιάς) Στράτος Παγιουμτζής
2) Γιατί ρωτάτε να σας πω (Της μαστούρας ο σκοπός) (Βασίλης Τσιτσάνης) Στράτος Παγιουμτζής
3) Σακαφλιάς (Στα Τρίκαλα στα δυο στενά) (Βασίλης Τσιτσάνης) Στράτος Παγιουμτζής
4) Όταν πεθάνω θάψτε με (Μιχάλης Δασκαλάκης) Στράτος Παγιουμτζής
5) Το χάρο τον αντάμωσαν (Παναγιώτης Τούντας) Στράτος Παγιουμτζής
6) Κάντονε Σταύρο κάντονε (Μάρκος Βαμβακάρης) Μάρκος Βαμβακάρης
7) Ο δάσκαλος (Μάρκος Βαμβακάρης) Μάρκος Βαμβακάρης
8) Ταξίμι - Βασίλης Ξενάκης
9) Παλάτια χρυσοστόλιστα (Βασίλης Τσιτσάνης) Βασίλης Ξενάκης
10) Ο Κάβουρας (Μάρκος Βαμβακάρης) Μάρκος Βαμβακάρης
11) Βαθιά στη θάλασσα θα πέσω (Γιώργος Ζαμπέτας - Χαράλαμπος Βασιλειάδης) Μάρκος Βαμβακάρης (Τόσο στο δίσκο, όσο και στην επανέκδοσή του σε cd, αναγράφεται σαν δημιουργία του Μάρκου Βαμβακάρη).
Λίγα λόγια για το δίσκο…
Αυτή είναι μια από τις ελάχιστες ζωντανές ηχογραφήσεις που διασώθηκαν εκείνη την εποχή από τα νυχτερινά λαϊκά κέντρα. Άλλη μία παρόμοια περίπτωση είναι ο δίσκος με την Μαρίκα Νίνου στου «Τζίμη του Χοντρού».
Ευτυχώς που φρόντισαν κάποιοι άνθρωποι για να διασωθούν αυτά τα ντοκουμέντα και ευτυχώς επίσης, που άνοιξαν τα «συρτάρια» τους και τα πρόσφεραν στον κόσμο για να τα απολαύσει. Το 1994 επανεκδόθηκε σε cd από τη Lyra, μαζί με τη ζωντανή ηχογράφηση από την προτελευταία βραδιά του Γιάννη Παπαϊωάννου στο κέντρο «Πανόραμα» στις Τζιτζιφιές, την 1η Αυγούστου 1972. Από την ηχογράφηση στου «Βρανά» όμως, προφανώς για λόγους χωρητικότητας του cd, λείπουν το «Κάντονε Σταύρο» και ο «Δάσκαλος» με τον Μάρκο. Αντίθετα, συμπεριλαμβάνεται το «Παλάτια χρυσοστόλιστα» με τον ρεμπέτη Βασίλη Ξενάκη για τον οποίο δεν έχω περισσότερα στοιχεία. Δεν ξέρω καν, αν η ηχογράφηση του τραγουδιού προέρχεται από την ταβέρνα του «Βρανά» ή από κάπου αλλού, αφού το ηχητικό «κλίμα» είναι εντελώς διαφορετικό από τα τραγούδια του Μάρκου.
Όσον αφορά τους μουσικούς, σε κάποιο σημείο ακούγεται ο Στράτος Παγιουμτζής να αναφωνεί «Γεια σου Σταύρο Χατζηδάκη» και «Γεια σου Κώστα απ’την Κοζάνη», εννοώντας προφανώς τον ακορντεονίστα Σταύρο Χατζηδάκη και τον τραγουδιστή και μπουζουξή Κώστα Μαυρομιχάλη.
…και μια συνέντευξη του Μάρκου
Στο οπισθόφυλλο φιλοξενείται μια απομαγνητοφωνημένη συνέντευξη που πήραν από τον Μάρκο η Βέτα Κουνάδη και ο Γιάννης Κουνάδης τον Μάρτιο του 1971.
