Η Νίνου βεβαίως, δε συνεργάστηκε μόνο με τον Τσιτσάνη. Με τραγούδια του Μανώλη Χιώτη έκανε την είσοδό της στη δισκογραφία το 1948, ενώ οι Γιώργος Μητσάκης, Γιάννης Παπαϊωάννου, Απόστολος Καλδάρας, Γεράσιμος Κλουβάτος, Απόστολος Χατζηχρήστος και φυσικά ο Κώστας Καπλάνης, με τον οποίο συνεργάστηκε τα τελευταία χρόνια της ζωής της και περιόδευσε και στην Αμερική, είναι κάποιοι από τους συνθέτες, των οποίων τα τραγούδια σφράγισε με μοναδικές ερμηνευτικές καταθέσεις.
Πολλά χρόνια αργότερα, το Σεπτέμβρη του 1984, στη σειρά «Οι μεγάλοι του ρεμπέτικου», κυκλοφόρησε από τη Minos (με το label της Margo) μια αντιπροσωπευτική συλλογή με τραγούδια της, με την επιμέλεια του Δημήτρη Ράνιου. Κι αν αναλογιστούμε πως εκείνη την εποχή (το ’84 δηλαδή), ελλείψει cd και διαδικτύου, χρειαζόταν πολύς κόπος και αγώνας για να βρεθεί ένας δίσκος γραμμοφώνου με μια πρώτη εκτέλεση, η κυκλοφορία του δίσκου αυτού, αλλά και πολλών άλλων με πρωτότυπες εκτελέσεις, είχε μεγάλη σημασία. Τότε, ακόμα και οι συλλογές είχαν ενδιαφέρον, αφού δεν περιείχαν τα ίδια και τα ίδια τραγούδια, όπως συνήθως γίνεται σήμερα. Όπως και στο δίσκο με τα τραγούδια της Μαρίκας Νίνου, στον οποίο υπάρχουν πολλά τραγούδια που είδαν για πρώτη φορά το φως της έκδοσης, μετά την αρχική κυκλοφορία τους στις 78 στροφές. Είναι δε χαρακτηριστικό, από τα ελλιπή στοιχεία που υπάρχουν στους τίτλους του οπισθοφύλλου, σχετικά με τους συντελεστές και τις χρονολογίες, τόσο σ’ αυτόν όσο και σε άλλους δίσκους της εποχής, πως η έρευνα βρισκόταν ακόμη στα σπάργανα… Εμείς προσπαθήσαμε να συνδυάσουμε τα στοιχεία που υπάρχουν στο οπισθόφυλλο, με όσα έφερε η έρευνα μεταγενέστερα στην επιφάνεια.
1) Έλα όπως είσαι (Βασίλη Τσιτσάνη) (β’ φωνή Β.Τσιτσάνης) 1954
Μπουζούκι και διεύθυνση Βασίλη Τσιτσάνη
2) Παραστράτησα για σένα (Κώστα Καπλάνη) (β’ φωνή Κ.Καπλάνης) 1954
Παίζει και διευθύνει ο συνθέτης. Ηχογράφηση στην Αμερική
3) Δως του νάνι-νάνι (Γεράσιμου Κλουβάτου) 1955
Λαϊκή ορχήστρα Σπύρου Περιστέρη
4) Την πιο ωραία μου ζωή (Βασίλη Τσιτσάνη) (β’ φωνές Β.Τσιτσάνης, Π.Τσαουσάκης) 1951- Παίζει και διευθύνει ο συνθέτης. Ανέκδοτη ηχογράφηση.
5) Η ταμπακιέρα (Ι.Ριτσιάρδης-Γ.Γιαννακόπουλος-Μ.Τραϊφόρος) (β’ φωνή Β.Τσιτσάνης) 1950 - Λαϊκή ορχήστρα Βασίλη Τσιτσάνη
6) Ζαΐρα (Βασίλη Τσιτσάνη) (β’ φωνές Γ.Σαλασίδης, Θ.Γιαννόπουλος, Β.Τσιτσάνης) 1954 - Μπουζούκι και διεύθυνση Βασίλης Τσιτσάνης
7) Εγώ θα φύγω μακριά σου (Πες μου αν με βαρέθηκες) (Μανώλη Χιώτη)1954
Παίζει και διευθύνει ο Κώστας Καπλάνης. Ηχογράφηση στην Αμερική
8) Τι μπελάς το γυναικείο φύλο (Βασίλη Τσιτσάνη) (β ’φωνές Β.Τσιτσάνης-Ν.Καλλέργης) 1954 - Παίζει και διευθύνει ο Βασίλης Τσιτσάνης
9) Γεννήθηκα για να πονώ (Βασίλη Τσιτσάνη) (β’ φωνή Τ.Μπίνης) 1953
Λαϊκή ορχήστρα με μπουζούκι Βασίλη Τσιτσάνη
10) Λόγια ανταλλάξαμε βαριά (Τ.Μαρούδα-Ε.Παπαγιαννοπούλου) 1955
Συνοδεύει ελαφρά ορχήστρα
11) Αγάπη που 'γινες δίκοπο μαχαίρι (Μάνου Χατζιδάκι-Μιχάλη Κακογιάννη) 1955
Συνοδεύει ελαφρά ορχήστρα.
12) Τι σήμερα τι αύριο τι τώρα (Βασίλη Τσιτσάνη) (β’ φωνή Β. Τσιτσάνης) 1954
Λαϊκή ορχήστρα Βασίλη Τσιτσάνη
13) Τι όμορφη που είσαι όταν κλαις (Στ.Χρυσίνη-Χρ.Κολοκοτρώνη) (β’φωνή Κ.Μαρκής) 1955 - Μπουζούκι Κώστας Καπλάνης. Ηχογράφηση στην Αμερική
14) Οι γυναίκες κρατάνε τα κλειδιά (Παράπονα, παράπονα) (Γεράσιμου Κλουβάτου) (Συμμετέχει ο Πάνος Γαβαλάς) 1955 - Λαϊκή ορχήστρα Σπύρου Περιστέρη.
15) Είσαι μια κότα παρδαλή (Μ.Νίνου-Ε.Παπαγιαννοπούλου) (β’ φωνή Στ.Σουγιουλτζής)
1955- Καλαματιανό, συνοδεία ελαφράς ορχήστρας
16) Της ταβέρνας τα μεράκια (Βασίλη Τσιτσάνη) (β’ φωνές Β.Τσιτσάνης-χορωδία) 1954
Λαϊκή ορχήστρα μπουζουκιών Βασίλη Τσιτσάνη. Αυτό είναι και ένα από τα πρώτα ποτ-πουρί που καταγράφονται στην ελληνική δισκογραφία. Αποτελείται από τα «Βόλτα στην Ελλάδα», «Είμαστε αλάνια», «Για τα μάτια π’ αγαπώ» και «Μπαξέ Τσιφλίκι».
Δεκαέξι κομμάτια από τα οποία δεν πετάγεται τίποτα. Τραγούδια του κεφιού και της παρέας («Δως του νάνι, νάνι», «Είσαι μια κότα παρδαλή», «Έλα όπως είσαι», «Παραστράτησα για σένα», «Της ταβέρνας τα μεράκια») αλλά και στιβαρά ζεϊμπέκικα («Γεννήθηκα για να πονώ», «Εγώ θα φύγω μακριά σου», «Την πιο ωραία μου ζωή» - το οποίο σύμφωνα με μαρτυρίες ο Τσιτσάνης είχε αφιερώσει στη Νίνου). Ακούγονται επίσης τα πρώτα μηνύματα του φεμινιστικού κινήματος, με το «Οι γυναίκες κρατάνε τα κλειδιά» και στον αντίποδα το βαθιά φιλοσοφημένο «Τι μπελάς το γυναικείο φύλο κι ο Αδάμ την έπαθε απ' το μήλο…». Ντοκουμέντα θα χαρακτήριζα και τις ερμηνείες της Νίνου σε δυο τραγούδια από το χώρο του αρχοντορεμπέτικου και του «ελαφρού» τραγουδιού, τη θρυλική «Ταμπακιέρα» και το «Λόγια ανταλλάξαμε βαριά». Και βεβαίως υπάρχει η συγκλονιστική ηχογράφηση του «Αγάπη που ‘γινες δίκοπο μαχαίρι» που, κατά πάσα πιθανότητα, είναι και η τελευταία της μεγάλης τραγουδίστριας. Κι όσα κι αν έχουν γραφτεί για την ανεπανάληπτη ερμηνεία της Μελίνας στην ταινία «Στέλλα», ας μου επιτραπεί, τελείως υποκειμενικά, να ξεχωρίσω την εκτέλεση της Μαρίκας.
Η συλλογή αυτή αργότερα κυκλοφόρησε και σε cd.
Πηγή:
«Μαρίκα Νίνου-Η μούσα του Βασίλη Τσιτσάνη» του Σάκη Πάπιστα (Από το περιοδικό «Όασις» τεύχος 9 - Μάιος 2009)
Oι φωτογραφίες είναι απο το αρχείο της Ευαγγελίας Μαργαρώνη
