Ιάκωβος Καμπανέλλης - «Η γειτονιά των αγγέλων» με Μίκη & Ζαμπέτα

(ΑΚΟΥΣΤΕ) Στις 29 Μαρτίου του 2011 ο Ιάκωβος Καμπανέλλης μετακόμισε στη «Γειτονιά των Αγγέλων»…
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
Ήταν 4 Οκτωβρίου του 1963 όταν ανέβηκε στο θέατρο «Κοτοπούλη-Rex» η θεατρική παράσταση «Η γειτονιά των αγγέλων» σε σενάριο και σκηνοθεσία Ιάκωβου Καμπανέλλη, μουσική Μίκη Θεοδωράκη, σκηνικά-κοστούμια Βασίλη Φωτόπουλου και χορογραφίες Βαγγέλη Σειληνού. Στους βασικούς ρόλους ήταν η Τζένη Καρέζη, ο Νίκος Κούρκουλος, ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, ο Δημήτρης Νικολαΐδης, η Αλίκη Ζωγράφου, η Ζωή Φυτούση κ.α. 

Εκείνη τη χρονιά κυκλοφόρησε και ο δίσκος με τη μουσική και τα τραγούδια της παράστασης, όπου εκτός της Καρέζη, του Κούρκουλου και του Σειληνού, εμφανίσθηκε, ουσιαστικά, για πρώτη φορά ως τραγουδιστής ο Γιάννης Πουλόπουλος (η μοναδική του ηχογράφηση πριν από τη «Γειτονιά των αγγέλων» είχε γίνει το 1962 σε ένα συρτοτσιφτετέλι του Πάνου Πετσά με τίτλο «Δως μου την καρδιά μου πίσω», χωρίς καμία τύχη). 

Όσον αφορά την ορχήστρα, προεξάρχων ο Γιώργος Ζαμπέτας με το μπουζούκι του και μαζί του ο Γιάννης Διδίλης, πιάνο, ο Ανδρέας Ροδουσάκης, μπάσο και ο Μπάμπης Μαλλίδης, κιθάρα.
 

Τα τραγούδια του δίσκου:


1) Στρώσε το στρώμα σου για δυο (Νίκος Κούρκουλος - Βαγγέλης Σειληνός - Χορωδία)
2) Πενιά (Ορχήστρα)
3) Οι χαρταετοί (Ορχήστρα)
4) Χασαποσέρβικος (Ορχήστρα)
5) Το ψωμί είναι στο τραπέζι (Γιάννης Πουλόπουλος)
6) Από το παράθυρό σου (Τζένη Καρέζη - Νίκος Κούρκουλος)
7) Στης γειτονιάς τον ουρανό (Ορχήστρα)
8) Ερωτική σκηνή (Ορχήστρα)
9) Ζεϊμπέκικος (Ορχήστρα)
10) Δόξα τω Θεώ (Γιάννης Πουλόπουλος)
 
Η ηχογράφηση έγινε στην Columbia από τον Νίκο Κανελλόπουλο.
29746785 2106603819357789 684073349 o
Κάποια από τα ιδιαίτερα σημεία του δίσκου είναι πως, ξεκινώντας από το «Στρώσε το στρώμα σου, νομίζω πως είναι η μόνη δισκογραφημένη εκτέλεση στην οποία ακούγονται και οι τρεις στροφές. Δεν θυμάμαι κάποια άλλη μεταγενέστερη με την 3η στροφή… 

Ίσως να κάνω και λάθος, γιατί είναι ένα από τα πιο πολυηχογραφημένα τραγούδια του Μίκη. Και ποιος δεν ξέρει, πως τόσο αυτό το τραγούδι, όσο και το «Δόξα τω Θεώ», λίγο καιρό μετά, ηχογραφήθηκαν και με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, εκτοξεύθηκαν και έγιναν τεράστιες επιτυχίες. Πρέπει να σημειωθεί πως την ίδια περίπου εποχή με την κυκλοφορία του μεγάλου δίσκου, ο Πουλόπουλος είχε ηχογραφήσει στην Columbia και το «Στρώσε το στρώμα σου για δυο» σε μια εκτέλεση που κυκλοφόρησε μόνο σε δισκάκι 45 στροφών.  Αυτό ήταν και το παράπονο του τραγουδιστή, αφού με την ηχογράφηση του Μπιθικώτση, παραμερίσθηκαν οι δικές του εκτελέσεις και δεν ακούστηκαν ιδιαίτερα τότε. Αργότερα βέβαια ξαναηχογράφησε στη Lyra τα τρία τραγούδια αυτού του κύκλου (εκτός από το «Δόξα τω Θεώ»).  
 
Όσον αφορά τα ορχηστρικά θέματα του δίσκου, ίσως είναι περιττό να σημειώσουμε πως στα 51 χρόνια που πέρασαν από τότε που κυκλοφόρησε, το τρίπτυχο «Πενιά - Χαρταετοί - Χασαποσέρβικος» έχει γνωρίσει άπειρες εκτελέσεις, δισκογραφημένες και ακυκλοφόρητες και αποτελεί ίσως, μετά το «Ζορμπά», το πιο γνωστό θέμα του Μίκη παγκοσμίως. Κι αφού αναφέρθηκα στο «Ζορμπά», θα πρέπει να αναφέρω πως ο πασίγνωστος «Χορός του Ζορμπά» γεννήθηκε από την συνένωση της εισαγωγής του «Στρώσε το στρώμα σου» με τον «Κρητικό χορό». 

O δίσκος κυκλοφόρησε χωρίς το όνομα του Ζαμπέτα στο εξώφυλλο, κάτι που στεναχώρησε ιδιαίτερα το λαϊκό συνθέτη, αφού, αφενός συμμετείχε καθοριστικά στο τελικό αποτέλεσμα, αφετέρου ο Μίκης Θεοδωράκης τον είχε διαβεβαιώσει πως το όνομά του θα έμπαινε στο δίσκο. Στην επιμελημένη από την Ιωάννα Κλειάσιου βιογραφία του, ο Γιώργος Ζαμπέτας θυμάται:
 
Αυτόν που έχω παράπονο, είναι ο Θεοδωράκης. Του έκανα ένα δίσκο, τον δίσκο που έγινε ο Θεοδωράκης, την «Γειτονιά των αγγέλων», που έχει μέσα και το «Στρώσε το στρώμα σου για δυο», που έχει μέσα το θέμα του Ζορμπά. Ο Ζορμπάς από αυτό το τραγούδι βγήκε. Τέλος πάντων… Και δεν μου έγραψε το όνομα, ο μπαγάσας, ο πρόστυχος. Και στο Χιώτη τα ίδια έκανε. Έπαιζε αυτός πέντε νότες κι έβαζε τις 95 ο Χιώτης. 
 
Ενώ σε κάποιο άλλο σημείο της αφήγησής του αναφέρεται και πάλι στο συγκεκριμένο έργο, με το χειμαρρώδη και απολαυστικό λόγο του:
 
…Κι έρχεται τότε (το 1963) ο Θεοδωράκης και μου λέει, θέλω να ανεβάσω ένα έργο, πάρε κι άλλο ένα μπουζούκι μαζί, θα πληρωθείτε, του Καμπανέλλη, την «Γειτονιά των αγγέλων».

Εμένα μου ταίριαζε πολύ, ήταν κι ελεύθερος βέβαια εκείνη την εποχή ο Στέλιος ο Μακρυδάκης. Καλό μπουζούκι, απ’τα εξέχοντα μπουζούκια, αλλά τον έφαγε η Αμερική, όπως πολλούς έφαγε η Αμερική, αλλά περισσότερο η γυναίκα του η Κατινάρα. Τον παίρνω και πάμε στο σπίτι του Θεοδωράκη. Κάθεται ο συνθέτης στο πιάνο, μας δίνει τις νότες στον αέρα, τις μαζεύουμε εμείς, τις κάνουμε φρούτα και τις βάζουμε μέσα σε καλάθι και αφού τελειώνουμε τις πάει αυτός στην Columbia να τις πουλήσει και να γίνουνε δίσκος. Έτσι κι έγινε. 

Πριν όμως απ’όλη αυτή τη δουλειά του έχω πει του Μίκη πως για να παίξω σ’αυτόν, ένα ντρινγκ να κάνω στο δίσκο, θα μου γράψει το όνομα, σόλο μπουζούκι ο Γιώργος Ζαμπέτας. Μα καλά, τι λες, μου λέει, βέβαια. Και δώσαμε και τα χέρια. Εμένα δεν με ενδιαφέρανε ούτε τα λεφτά του, ούτε τίποτα άλλο, μόνο να γραφτεί το όνομά μου. Έτσι μου υποσχέθηκε και πηγαίναμε για πρόβες… 
 
…Εν πάση περιπτώσει κάνουμε το δίσκο με το Μίκη, ανεβάζουνε και στο ΡΕΞ το έργο, κατά το Νοέμβρη περίπου, με τον Ιάκωβο τον Καμπανέλλη.

Τραγουδάει εκεί ο Πουλόπουλος, που μόλις έχει απολυθεί από φαντάρος, με ένα ντενεκέ στην πλάτη, κάνει τον μπετατζή και τραγουδάει το «Στρώσε το στρώμα σου» με μια χορωδία μεγάλη και από ηθοποιούς δε θυμάμαι ποιοι ήταν. Όμως μήνα δεν έπιασε, το κατεβάσανε. 

Μετά έβγαλαν και το δίσκο… Πουθενά ο Ζαμπέτας!

Οπότε μια μέρα τον τρακάρω το Θεοδωράκη πάνω στην Columbia, και τον πιάνω και του λέω, ρε Μίκη, γιατί μου ξηγήθηκες έτσι; Δεν φταίω εγώ, μου λέει, φταίει ο Τακ Λαμπρόνε, αυτός δε σου  βαλε το όνομα. Τα έριχνε δηλαδή στον Λαμπρόπουλο και άλλα τέτοια. 

Αυτός ήτανε και «Ο δίσκος»! Τέτοιος δίσκος δεν ξανάγινε ποτέ. Μέσα απ’αυτόν το δίσκο έβγαλε και τη μεγάλη του επιτυχία, το θέμα του «Ζορμπά», στο «Στρώσε το στρώμα σου για δυο». Σκέτος Ζαμπέτας…

Και κει με το ποδαρικό και τη μαγκιά μου τονε σιάχνω τον κύριο κι αυτός με γράφει στα αρχίδια του και δεν μου βάζει και τ' όνομα. 

Δεν πειράζει, τον αγαπάω, γιατί μου έχει ξηγηθεί κι ωραία. Ήρθε στην Αμερική και με είδε όταν δούλευα σ’ ένα μαγαζί. Κι όταν είχα πάει στη Γαλλία με φώναξε στο σπίτι του, τότε που ήτανε χούντα εδώ και τον είχανε διώξει….
 
…Δεν είναι κακός ο Θεοδωράκης… Τον αγαπάω και θα τον αγαπάω σ’ όλη μου τη ζωή. Αλλά ο διάολος τον έβαλε κι ο διάολος τον έχει σπρώξει δίπλα απ' το ονομά του να μη βάζει ποτέ του κανένα άλλο όνομα… (3)
 
Η απάντηση, κατά κάποιο τρόπο, του Μίκη Θεοδωράκη ήρθε το 2003, όταν, συνομιλώντας με το δημοσιογράφο Γιώργο Μαλούχο, αναφέρθηκε στη «Γειτονιά των Αγγέλων»:
 
To 1962, όταν έκανα τη φωνοληψία στο δίσκο Η ΓΕΙΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ, είχα στο μπουζούκι τον Ζαμπέτα, αυτός παίζει ένα γλυκό μπουζούκι. 

Οι μουσικοί οι δικοί μου ήταν πιο κλασικοί, ο Χιώτης επίσης ήταν πιο αυστηρός, πιο δεξιοτέχνης. Πιο «ποιητής» στο μπουζούκι ήταν ο Ζαμπέτας, ο οποίος ήταν και γλυκύτατος άνθρωπος. 

Θυμάμαι μάλιστα ότι την ώρα που «ανακάλυψα» εγώ αυτή την εισαγωγή, πού να ήξερα ότι αυτό θα με κυνηγούσε σε όλη τη ζωή μου-, είχα πρόβα με τον Ζαμπέτα και είχα γράψει το «Στρώσε το στρώμα σου για δυο» για το δίσκο που θα κάναμε και για την παράσταση της Καρέζη στο θέατρο «Κοτοπούλη». 

Εκεί λοιπόν στο σπίτι μου κάναμε πρόβες. «Παράμ… παράμ…» εγώ το έπαιζα στο πιάνο. Τότε μπήκε ο Ζαμπέτας, εγώ δεν τον κατάλαβα. Του άρεσε αυτό που άκουσε, έβγαλε το μπουζούκι μόνος του και «παράμ… παράμ…» και μου λέει: 

«Ρε, σακουλεύεσαι τι ωραίο που είναι αυτό…»

Καθόμαστε και το κάνουμε πρόβα. Αυτός το έπαιζε πρώτη φορά και κατευθείαν πήγαμε στο στούντιο και κάναμε αυτό το μαγικό δίσκο. (2) 
 
Πολλά χρόνια αργότερα «Η γειτονιά των αγγέλων» κυκλοφόρησε σε cd, καθώς και σε remastered cd. Αξίζει επίσης να σημειωθεί για την ιστορία, πως μερικά χρόνια αργότερα, το σενάριο του Ιάκωβου Καμπανέλλη για τη «Γειτονιά των αγγέλων» μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο. Η ταινία «Γυμνοί στο δρόμο» με το Νίκο Κούρκουλο και τη Ζωή Λάσκαρη με τη μουσική και τα τραγούδια του Σταύρου Ξαρχάκου τραγουδισμένα από τη Μαρινέλλα και το Κούρκουλο αποτελεί την κινηματογραφική μεταφορά του θεατρικού έργου. Δυστυχώς, η μουσική του Ξαρχάκου από αυτή την ταινία παραμένει ανέκδοτη, εκτός από κάποια τραγούδια που κυκλοφόρησαν στο πέρασμα των χρόνων με τη φωνή του Κούρκουλου, ενώ κάποια άλλα ηχογραφήθηκαν με το Μπιθικώτση και τη Μοσχολιού στο δίσκο «Κόσμε αγάπη μου» το 1969.
Πηγές:

1) Ένθετο του cd «Μίκης Θεοδωράκης - Η γειτονιά των αγγέλων» (Minos-Emi 2004. Επιμέλεια έκδοσης: Πέτρος Παράσχης - Δέσποινα Ζηλφίδου)
2) Γ. Μαλούχος «Άξιος Εστί» (Εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη, 2003)
3) Ιωάννα Κλειάσιου «Γιώργος Ζαμπέτας - Βίος & Πολιτεία» (εκδόσεις «Ντέφι» 1997)

Ημερομηνία πρώτης δημοσίευσης στο ogdoo.gr: 29/03/2014

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!