Σαν σήμερα…
Στις 7 Ιανουαρίου του 1972 η Ευτυχία Παπαγιανοπούλου πέρασε «τη δεύτερη πόρτα της ζωής». Πόρτα που είχε πρωτοπεράσει το 1893 στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας.
Η «γριά» του λαϊκού τραγουδιού ήρθε στην Ελλάδα το 1922 μετά τη Μικρασιατική καταστροφή. Αν και από το 1926 ως το 1942 είχε έντονη θεατρική παρουσία, τελικά την κέρδισε το τραγούδι και το 1948 έκανε την είσοδό της στη δισκογραφία.
Τα υπόλοιπα είναι λίγο πολύ γνωστά. Το πάθος για την τράπουλα είναι η κυριότερη αιτία για το ότι, από τα εκατοντάδες τραγούδια που έγραψε, λίγα είναι αυτά τα οποία έχουν κατοχυρωθεί στο όνομά της. Η Ευτυχία πουλούσε τους στίχους της για ένα κατοστάρικο, προκειμένου να πάει να παίξει ή να εξασφαλίσει τα απαραίτητα προς το ζειν…
Αφιέρωμα στην Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου
Το 1982 ο Σταύρος Ξαρχάκος διάλεξε και ενορχήστρωσε έντεκα (+1) τραγούδια σε στίχους της Ευτυχίας και με ερμηνεύτρια τη Βίκυ Μοσχολιού, ηχογράφησε έναν δίσκο με τίτλο «Αφιέρωμα - τραγούδια της Ευτυχίας Παπαγιανοπούλου», που κυκλοφόρησε από τη Lyra τον Δεκέμβρη εκείνης της χρονιάς. Στη δεύτερη εκτέλεση του «Χάρου», που μοιάζει με αποχαιρετισμό στη στιχουργό, με την οποία πέφτει η «αυλαία» του δίσκου, τραγουδά ο Κώστας Μαντζόπουλος.
Ο Γιώργος Παπαστεφάνου θυμάται:
Στο σημείο αυτό ο λόγος ανήκει δικαιωματικά στον Γιώργο Παπαστεφάνου, που στο προσωπικό του κανάλι στο youtube θυμάται για τον συγκεκριμένο δίσκο.
“Μετά την επιτυχία που γνώρισαν «Το τραμ το τελευταίο» και τα άλλα αρχοντορεμπέτικα με την Βίκυ Μοσχολιού, πρότεινα στον Αλέκο Πατσιφά ένα άλλο θέμα δίσκου για τη Βίκυ, που κι αυτό το είχα δοκιμάσει σε δική μου τηλεοπτική εκπομπή το 1977, με πολύ μεγάλη απήχηση: Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου.
Θέμα εντελώς παρθένο, τότε. Εγώ βέβαια, φανταζόμουνα τη Βίκυ να λέει τραγούδια «πιασάρικα», γνωστά! Όχι μόνο τα «Ηλιοβασιλέματα», το «Δυο πόρτες έχει η ζωή», το «Είμαι αητός χωρίς φτερά» και το «Φεύγω με πίκρα στα ξένα» αλλά και «Όνειρο απατηλό», «Μου σπάσανε το μπαγλαμά», «Τι να σου κάνει μια καρδιά», «Στου Αποστόλη το κουτούκι», «Η φαντασία μου τα φταίει» κλπ. Αντίθετα, ο Σταύρος Ξαρχάκος που ανέλαβε τις ενορχηστρώσεις και γενικώς τη μουσική επίβλεψη, προτίμησε κάπως πιο «ζόρικα» τραγούδια και το αποτέλεσμα ήταν περισσότερο «βαρύ» απ' όσο εγώ το ήθελα”.
Τα τραγούδια του δίσκου
Πλευρά Α’
1) Τώρα που φεύγω απ’τη ζωή (Μουσική: Στέλιου Καζαντζίδη)
2) Μα είναι και Θεός (Σταύρου Τζουανάκου)
3) Ειμ’ αητός χωρίς φτερά (Μάνου Χατζιδάκι)
4) Απ' τα ψηλά στα χαμηλά (Απόστολου Καλδάρα)
5) Το παρελθόν μου το βαρύ (Μπάμπη Μπακάλη)
6) Ο χάρος (Γιάννης Παπαϊωάννου)
7) Τι έχει και κλαίει το παιδί (Σταύρου Ξαρχάκου)
Πλευρά Β’
1) Ψιλή βροχή (Κώστα Καπλάνη)
2) Φεύγω με πίκρα στα ξένα (Στέλιου Καζαντζίδη)
3) Συρματοπλέγματα βαριά (Μπάμπη Μπακάλη)
4) Κάποιο τρένο θα περάσει (Μανώλη Χιώτη)
5) Λίγα λόγια της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου
6) Ο χάρος (Γιάννης Παπαϊωάννου) Τραγουδά ο Κώστας Μαντζόπουλος
Έπαιξαν οι μουσικοί
Μπουζούκια και μπαγλαμά παίζουν ο Κώστας Παπαδόπουλος, ο γιος του Δημήτρης και ο Στέλιος Βαμβακάρης. Κιθάρες ο Τίτος Καλλίρης και ο Μπάμπης Μαλλίδης, μπάσο ο Νύσος Πανταζής, σαντούρι και μεταλλόφωνο ο Τάσος Διακογιώργης, ακορντεόν ο Λάζαρος Κουλαξίζης και πιάνο ο Γιάννης Ψωμιάδης. Είναι χαρακτηριστικό πως κάποιοι από αυτούς, όπως ο Κώστας Παπαδόπουλος ή ο Λάζαρος Κουλαξίζης είχαν παίξει και στις πρώτες ηχογραφήσεις των τραγουδιών.
Στα τραγούδια «Τώρα που φεύγω απ'τη ζωή», «Φεύγω με πίκρα στα ξένα» και «Συρματοπλέγματα βαριά» β' φωνές έκανε ο Ηλίας Μακρής. Η ηχογράφηση έγινε στο studio Action από τον Γιάννη Τριφύλλη. Οι φωτογραφίες ήταν του Κώστα Γουδή, ενώ η παραγωγή έγινε από τον Γιώργο Μακράκη.
Τα λόγια της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου προέρχονται από το ντοκιμαντέρ του Βασίλη Μάρου «Το μπουζούκι». Ο δίσκος επανεκδόθηκε το 1995 σε cd σε επιμέλεια Γιώργου Τσάμπρα.
Λίγα λόγια για το δίσκο
Δεν είναι λίγες οι φορές, τα τελευταία 50 χρόνια, που ο Σταύρος Ξαρχάκος ασχολήθηκε ενδελεχώς με διασκευές ρεμπέτικων τραγουδιών, είτε στη δισκογραφία, είτε σε επίπεδο ζωντανών εμφανίσεων. Ο ίδιος μάλιστα έγραψε πολλά τραγούδια, των οποίων οι ρίζες βρίσκονται στο ρεμπέτικο, όπως κάποια από τα πρώτα του με τον Στράτο Παγιουμτζή και την Πόλυ Πάνου το 1963, αλλά και τα κομμάτια που έγραψε για την ταινία του Κώστα Φέρρη «Ρεμπέτικο» το 1983. Έτσι κι εδώ, σαν μεγάλος μάστορας, «πείραξε» τα τραγούδια, τα φρεσκάρισε, χωρίς όμως να τα αλλοιώσει.
Δυστυχώς αυτός ο δίσκος, αν και ακούστηκε στην εποχή του, δεν γνώρισε την παλλαϊκή αποδοχή που γνώρισαν τα «Αρχοντορεμπέτικα» το 1980. Ίσως το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε, από τον ένα δίσκο στον άλλο, να ήταν ανασταλτικός παράγοντας, για μια τραγουδίστρια που δεν καθιερώθηκε με επανεκτελέσεις. Ίσως και το «βαρύ» περιεχόμενο, όπως ανέφερε παραπάνω ο Γιώργος Παπαστεφάνου, να έπαιξε το ρόλο του.
(Το 1980 κυκλοφόρησε κι ένας δίσκος με τίτλο το όνομά της, με καινούργια τραγούδια των Στέλιου Βαμβακάρη, Χρήστου Νικολόπουλου και Νίκου Λαβράνου σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου, ενώ το 1981 κυκλοφόρησαν τα «Σκουριασμένα χείλια» του Σταμάτη Κραουνάκη).
Όσο για τις ερμηνείες της Βίκυς Μοσχολιού, αν και 2-3 χρόνια μετά, από τα μέσα της δεκαετίας του ’80, άρχισε να αχνοφαίνεται μια σχετική «κόπωση» στη φωνή της, νομίζω πως στα τραγούδια της Παπαγιαννοπούλου είναι υπεράνω σχολιασμού…
«Τι έχει και κλαίει το παιδί»
Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος με τον οποίο ηχογραφήθηκε το μοναδικό τραγούδι που έγραψε ο Ξαρχάκος με στίχους της Παπαγιαννοπούλου, το «Τι έχει και κλαίει το παιδί». Το τραγούδι αυτό είχε ηχογραφηθεί αρχικά το 1964 με την Βίκυ Μοσχολιού για την ταινία «Ζητιανος μιας αγάπης» σε σενάριο Γιώργου Ολύμπιου και σκηνοθεσία Σπύρου Ζιάγκου. Με αυτή τη μορφή πέρασε και στη δισκογραφία, την ίδια χρονιά, αλλά με τη φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση. Η ηχογράφηση με τη Μοσχολιού παρέμεινε δισκογραφικά ανέκδοτη.
Στη συνέχεια και πάλι το 1964, ηχογραφήθηκε με διαφορετικούς στίχους, αλλά και διαφορετική μελωδία στο κουπλέ τόσο από τη Μελίνα Μερκούρη για την ταινία «Η Ελλάδα της Μελίνας», όσο και από την Βίκυ Μοσχολιού για δίσκο 45 στροφών. Στο αφιέρωμα του 1982 ο Ξαρχάκος το ηχογράφησε με την πρώτη του μορφή, όπως το είπε δηλαδή η Μοσχολιού στην ταινία, αλλά και ο Μπιθικώτσης.
Το κείμενο του Σταύρου Ξαρχάκου
Στο εσώφυλλο του δίσκου ο Σταύρος Ξαρχάκος εξηγεί τα «πώς» και τα «γιατί» της έκδοσης:
