Έχω έναν φίλο καλό που εδώ και χρόνια έκανε την σοφή επιλογή να εγκαταλείψει την Αθήνα και να μείνει στην Ξάνθη. Επικοινωνούμε αρκετά συχνά στο τηλέφωνο και σταθερά σε γιορτές και γενέθλια. Όμως οι παλιές μας θυελώδεις συζητήσεις που κρατούσαν ώρες και πολλές φορές ως το ξημέρωμα, είναι παρελθόν.
Σε μία τηλεφωνική μας κουβέντα κάποια στιγμή ξέσπασε, σαν να κρατούσε καιρό μέσα του το παράπονο: «Ξέρεις φίλε τα ουσιώδη από το τηλέφωνο δεν λέγονται, στείλε μου σε παρακαλώ ένα γράμμα!»
«Γράμμα»; Απόρησα «τι γράμμα Δημήτρη»; θα σου στείλω ένα αναλυτικό email ή να τα πούμε στο skype.«Γράμμα μπορείς να μου γράψεις; Κανονική επιστολή με φάκελο, επιστολόχαρτο και γραμματόσημο; Έχω είκοσι χρόνια να λάβω γράμμα, βαρέθηκα να βλέπω λογαριασμούς και διαφημιστικά να με περιμένουν. Λοιπόν δεσμεύεσαι!» Το τηλέφωνο έκλεισε και απόμεινα αποσβoλωμένος και δεσμευμένος να σκέφτομαι πόσο καιρό είχα να γράψω και να λάβω γράμμα.Μπόρεσα να προσδιορίσω με ακρίβεια τον χρόνο. Αύγουστος του 2000,αιώνες πριν. Ήταν ένα γράμμα στο οποίο δεν απάντησα ποτέ, μια και ο αποστολέας δεν άφηνε περιθώριο γιά απαντήσεις.
Οργανώθηκα, αγόρασα φακέλους επιστολόχαρτο και γραμματόσημα (εντυπωσιακό που υπάρχουν ακόμα όλα αυτά!) Ως εδώ ήταν τα εύκολα. Το χαρτί παρέμεινε για πολύ ώρα λευκό. Βρήκα πολλούς και «σοβαρούς» λόγους να το καθυστερήσω. Να φτιάξω καφέ, να χαζέψω από το παράθυρο, να βρώ τον κατάλληλο στυλό με την λεπτή μύτη. Μετά από πολλή προσπάθεια άρχισα να γράφω, αργά στην αρχή, έπειτα η «μνήμη» των δακτύλων άρχισε να λειτουργεί και πάλι, η αγκύλωση του πληκτρολογίου υποχώρησε και τα μαύρα γράμματα άρχισαν να μπαίνουν σε σειρά σαν μια παράταξη μυρμηγκιών σε αναζήτηση τροφής.
Οι λέξεις έρρεαν τώρα γρήγορα σχεδόν πυρετικά και οι σελίδες διαδέχονταν η μία την άλλη. Είναι αληθινά παράξενο πως λειτουργεί η παραδοσιακή γραφή. Η αποστασιοποιημένη περιγραφή των γεγονότων όπως γίνεται από το τηλέφωνο δίνει την θέση της στον τρόπο που τα αντιλαμβάνεσαι, στις σκέψεις που σου δημιουργούν, στα αισθήματα που γεννιούνται όσο τα ζεις. Ζωντανεύουν οι ιδέες και αποκτούν υπόσταση, αποκτούν ζωή. Η αφήγηση γίνεται σχεδόν μυθιστορηματική κι εσύ είσαι ο αδιαφιλονίκητος ήρωάς της. Ακόμα και αυτά που θεωρούσες ασήμαντα περιμένουν υπομονετικά στην ουρά για να ειπωθούν. Βγαίνουν από την αφάνεια εικόνες ξεθωριασμένες και σκέψεις μπερδεμένες στον ιστό της λήθης.
Απόρησα με την παραγκωνισμένη ανάγκη μου να αναταράξω ύδατα για καιρό λιμνάζοντα μέσα μου. Αυτό είναι τελικά το γράμμα, σκέφτηκα, ένα βότσαλο στην λίμνη των ανείπωτων. Θυμήθηκα την λαχτάρα που ένιωθα όταν έβλεπα το λευκό φάκελο με τις μπλε γραμμές να με περιμένει όταν επέστρεφα στο σπίτι. Γραμματοκιβώτιο δεν υπήρχε και ο ταχυδρόμος το άφηνε στην γλάστρα με το φυλλόδενδρο στην είσοδο. Ήταν το άνθος της ανυπομονησίας μου!
Θυμάμαι με συγκίνηση τα γράμματα των ακροατών μου τα πρώτα χρόνια του «ελεύθερου» ραδιοφώνου. Εκατοντάδες ανθρώπινες ιστορίες, εκατοντάδες διαφορετικοί τρόποι που αντιλαμβάνονταν αυτά που έλεγα ή εξηγούσαν το λόγο της επιλογής των τραγουδιών.
Τα γράμματα σου λένε πολύ περισσότερα από ότι ένα email ή ένα σχόλιο στο facebook. Ο γραφικός χαρακτήρας, το χρώμα του μελανιού, η βιασύνη ή η σχολαστικότητα, ακόμα και η συγκίνηση του αποστολέα διακρίνονται καθαρά επάνω στο χαρτί, σου λένε μία ιστορία για τον ίδιο πριν ακόμα διαβάσεις τις λέξεις.
Ακόμα και ο κώδικας του λόγου είναι διαφορετικός. Φανταστείτε ένα email να αρχίζει με την προσφώνηση «ακριβή μου» ή «αγαπημένε μου»!
Η επιστολή με τα πολλά ταξίδεψε για Ξάνθη με την ένδειξη «ΕΠΕΙΓΟΝ» Και την επόμενη εβδομάδα έφτασε η εξ’ ίσου χειμαρρώδης απάντηση. Από τότε τέσσερις φορές τον χρόνο γράμματα ταξιδεύουν στις όχθες του Νέστου και φτάνουν στην Ξάνθη και το αντίστροφο. Τώρα θα μου πείτε αναχρονιστική συνήθεια. Αναχρονιστική φίλοι, μου πλην ψυχοθεραπευτική! Σας την συνιστώ ανεπιφύλακτα ιδίως σε εσάς που δεν έχετε μπει ποτέ στην διαδικασία να γράψετε ή δεν έχει τύχει να λάβετε ποτέ γράμμα.
Η τεχνολογία είναι μαγική (χάρις αυτήν έτσι κι αλλιώς επικοινωνούμε τώρα), η εικόνα του κινητού καθηλωτική, αλλά μην μου πείτε ότι δεν σας αρέσει η ιδέα να κρατήσετε στα χέρια σας έναν ταχυδρομικό φάκελο που το άνοιγμά του θα σας αποκαλύψει λόγια και σκέψεις ενός προσώπου αγαπημένου.
Σε μία τηλεφωνική μας κουβέντα κάποια στιγμή ξέσπασε, σαν να κρατούσε καιρό μέσα του το παράπονο: «Ξέρεις φίλε τα ουσιώδη από το τηλέφωνο δεν λέγονται, στείλε μου σε παρακαλώ ένα γράμμα!»
«Γράμμα»; Απόρησα «τι γράμμα Δημήτρη»; θα σου στείλω ένα αναλυτικό email ή να τα πούμε στο skype.«Γράμμα μπορείς να μου γράψεις; Κανονική επιστολή με φάκελο, επιστολόχαρτο και γραμματόσημο; Έχω είκοσι χρόνια να λάβω γράμμα, βαρέθηκα να βλέπω λογαριασμούς και διαφημιστικά να με περιμένουν. Λοιπόν δεσμεύεσαι!» Το τηλέφωνο έκλεισε και απόμεινα αποσβoλωμένος και δεσμευμένος να σκέφτομαι πόσο καιρό είχα να γράψω και να λάβω γράμμα.Μπόρεσα να προσδιορίσω με ακρίβεια τον χρόνο. Αύγουστος του 2000,αιώνες πριν. Ήταν ένα γράμμα στο οποίο δεν απάντησα ποτέ, μια και ο αποστολέας δεν άφηνε περιθώριο γιά απαντήσεις.
Οργανώθηκα, αγόρασα φακέλους επιστολόχαρτο και γραμματόσημα (εντυπωσιακό που υπάρχουν ακόμα όλα αυτά!) Ως εδώ ήταν τα εύκολα. Το χαρτί παρέμεινε για πολύ ώρα λευκό. Βρήκα πολλούς και «σοβαρούς» λόγους να το καθυστερήσω. Να φτιάξω καφέ, να χαζέψω από το παράθυρο, να βρώ τον κατάλληλο στυλό με την λεπτή μύτη. Μετά από πολλή προσπάθεια άρχισα να γράφω, αργά στην αρχή, έπειτα η «μνήμη» των δακτύλων άρχισε να λειτουργεί και πάλι, η αγκύλωση του πληκτρολογίου υποχώρησε και τα μαύρα γράμματα άρχισαν να μπαίνουν σε σειρά σαν μια παράταξη μυρμηγκιών σε αναζήτηση τροφής.
Οι λέξεις έρρεαν τώρα γρήγορα σχεδόν πυρετικά και οι σελίδες διαδέχονταν η μία την άλλη. Είναι αληθινά παράξενο πως λειτουργεί η παραδοσιακή γραφή. Η αποστασιοποιημένη περιγραφή των γεγονότων όπως γίνεται από το τηλέφωνο δίνει την θέση της στον τρόπο που τα αντιλαμβάνεσαι, στις σκέψεις που σου δημιουργούν, στα αισθήματα που γεννιούνται όσο τα ζεις. Ζωντανεύουν οι ιδέες και αποκτούν υπόσταση, αποκτούν ζωή. Η αφήγηση γίνεται σχεδόν μυθιστορηματική κι εσύ είσαι ο αδιαφιλονίκητος ήρωάς της. Ακόμα και αυτά που θεωρούσες ασήμαντα περιμένουν υπομονετικά στην ουρά για να ειπωθούν. Βγαίνουν από την αφάνεια εικόνες ξεθωριασμένες και σκέψεις μπερδεμένες στον ιστό της λήθης.
Απόρησα με την παραγκωνισμένη ανάγκη μου να αναταράξω ύδατα για καιρό λιμνάζοντα μέσα μου. Αυτό είναι τελικά το γράμμα, σκέφτηκα, ένα βότσαλο στην λίμνη των ανείπωτων. Θυμήθηκα την λαχτάρα που ένιωθα όταν έβλεπα το λευκό φάκελο με τις μπλε γραμμές να με περιμένει όταν επέστρεφα στο σπίτι. Γραμματοκιβώτιο δεν υπήρχε και ο ταχυδρόμος το άφηνε στην γλάστρα με το φυλλόδενδρο στην είσοδο. Ήταν το άνθος της ανυπομονησίας μου!
Θυμάμαι με συγκίνηση τα γράμματα των ακροατών μου τα πρώτα χρόνια του «ελεύθερου» ραδιοφώνου. Εκατοντάδες ανθρώπινες ιστορίες, εκατοντάδες διαφορετικοί τρόποι που αντιλαμβάνονταν αυτά που έλεγα ή εξηγούσαν το λόγο της επιλογής των τραγουδιών.
Τα γράμματα σου λένε πολύ περισσότερα από ότι ένα email ή ένα σχόλιο στο facebook. Ο γραφικός χαρακτήρας, το χρώμα του μελανιού, η βιασύνη ή η σχολαστικότητα, ακόμα και η συγκίνηση του αποστολέα διακρίνονται καθαρά επάνω στο χαρτί, σου λένε μία ιστορία για τον ίδιο πριν ακόμα διαβάσεις τις λέξεις.
Ακόμα και ο κώδικας του λόγου είναι διαφορετικός. Φανταστείτε ένα email να αρχίζει με την προσφώνηση «ακριβή μου» ή «αγαπημένε μου»!
Η επιστολή με τα πολλά ταξίδεψε για Ξάνθη με την ένδειξη «ΕΠΕΙΓΟΝ» Και την επόμενη εβδομάδα έφτασε η εξ’ ίσου χειμαρρώδης απάντηση. Από τότε τέσσερις φορές τον χρόνο γράμματα ταξιδεύουν στις όχθες του Νέστου και φτάνουν στην Ξάνθη και το αντίστροφο. Τώρα θα μου πείτε αναχρονιστική συνήθεια. Αναχρονιστική φίλοι, μου πλην ψυχοθεραπευτική! Σας την συνιστώ ανεπιφύλακτα ιδίως σε εσάς που δεν έχετε μπει ποτέ στην διαδικασία να γράψετε ή δεν έχει τύχει να λάβετε ποτέ γράμμα.
Η τεχνολογία είναι μαγική (χάρις αυτήν έτσι κι αλλιώς επικοινωνούμε τώρα), η εικόνα του κινητού καθηλωτική, αλλά μην μου πείτε ότι δεν σας αρέσει η ιδέα να κρατήσετε στα χέρια σας έναν ταχυδρομικό φάκελο που το άνοιγμά του θα σας αποκαλύψει λόγια και σκέψεις ενός προσώπου αγαπημένου.
