«Φέρτε μου ένα σέρτικο τσιγάρο…»

Παγκόσμια ημέρα σήμερα κατά του καπνίσματος.
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
Δεν ξέρω για τον υπόλοιπο πλανήτη αλλά όσο αφορά την Ελλάδα... Ε, λοιπόν, όχι! Ένα κράτος αναξιόπιστο δεν το εμπιστεύομαι να διαχειριστεί τον θάνατό μου…

Η ευρωπαϊκή ονομασία του καπνού, «ταμπάκο», ετυμολογείται από το νησί των Αντιλλών Ταμπάγκο, όπου οι πρώτοι θαλασσοπόροι αντίκρισαν ιθαγενείς να καπνίζουν. Η χρήση του φυτού ήταν διαδεδομένη σε όλες τις Μπαχάμες και εθεωρείτο ιερό. Οι αυτόχθονες το χρησιμοποιούσαν σε θρησκευτικές τελετές, με κατάλληλη επεξεργασία στη θεραπεία ασθενειών και πληγών, αλλά και ως καθημερινή απόλαυση. Όταν τον Μάρτιο του 1493 οι καραβέλες πήραν τον δρόμο της επιστροφής έφεραν μαζί τους και μπάλες φύλλων του καινοφανούς φυτού, το οποίο μετέπειτα ο βοτανολόγος Jean Liebault ονόμασε Nicotiana Tabacum προς τιμήν του πρώτου εισαγωγέα του στη Γαλλία, Ζαν Νικό (Jean Nicot). 

Αυτά παλιά. Ιστορία… Στις μέρες μας, και ειδικά τα τελευταία χρόνια, έχει αναπτυχθεί μια καθολική αντίδραση εναντίον του καπνίσματος που ξεπερνάει τα όρια της λογικής και του μέτρου, προς χάριν της υπερβολής και της υποκρισίας. Αναμφισβήτητα το τσιγάρο βλάπτει σοβαρά την υγεία και είναι ένας από τους κύριους λόγους δημιουργίας ασθενειών και θανάτων. Όμως, καθώς η υστερία εναντίον του καπνίσματος ξεκίνησε από την Αμερική (οποία έκπληξις!), μια κοινωνία διεφθαρμένη, με πυρηνικά όπλα, πυρηνικούς αντιδραστήρες -με ραδιενεργά κατάλοιπα…-, μεταλλαγμένα τρόφιμα, θανατηφόρα λιπάσματα, μολυσμένο αέρα, ναρκωτικά, πορνεία και πολλά άλλα, προκαλεί κλαυσίγελο και θυμηδία η επιλεκτική δράση εναντίον του τσιγάρου.

Εν τέλει, προσπαθούν να μας πείσουν -και μπορεί να το καταφέρουν- ότι το κάπνισμα ευθύνεται για περισσότερους θανάτους απ’ ότι οι ατομικές βόμβες στο Ναγκασάκι και τη Χιροσίμα, οι ανεξέλεγκτες και κρυφές πυρηνικές δοκιμές στην έρημο της Νεβάδας και στις ατόλες του Ειρηνικού τη δεκαετία του ’50 και του ’60, ο πόλεμος στο Βιετνάμ, στο Αφγανιστάν, και το Τσερνομπίλ• όλα μαζί!

Έτσι, με την αντικαπνιστική μανία που έχει αναπτυχθεί τελευταία, μην εκπλαγούμε αν οι κλασικές, διαχρονικές ταινίες του ελληνικού λαϊκού σινεμά -όπου η Μελίνα, ο Κούρκουλος, ο Κωνστανάρας, ο Μπάρκουλης, μέχρι και ο Βέγγος αναδεύουν σύννεφα καπνού- αρχίσουν να προβάλλονται -βοηθούσης της τεχνολογίας- με «πολιτικώς ορθό» τρόπο, δηλαδή δίχως να φαίνεται πουθενά τσιγάρο, τασάκι, καπνός, αποτσίγαρα, κ.λ.π. Κι ακόμα, μη σας παραξενοφανεί αν πολλά από τα πανέμορφα τραγούδια του λαϊκού μας πολιτισμού απαγορευτεί να ακούγονται σε κλειστούς χώρους, και επιτρέπονται μόνο σε υπαίθριους!

«Θ’ ανάβω με τσιγάρα, θα σβήνω με ποτά»

Τι πιο οικείο, πιο αντρίκειο, από την εικόνα του παλληκαριού, πάνω στην πίστα, μ’ ένα τσιγάρο στο στόμα, αγνοώντας φόρμες και καθωσπρεπισμούς, να ρίχνει τις βόλτες του σ’ ένα βαρύ ζεϊμπέκικο, βγάζοντας το ζόρι της ψυχής του. Αλλά, αυτά που ξέρατε να τα ξεχάσετε. Σιγά σιγά θα εξαφανιστούν απ’ την ελληνική ζωή, όπως εξαφανίζονται τα παραδοσιακά καφενεία, οι θερινοί κινηματογράφοι, τα αναψυκτήρια, ο ελληνικός καφές και η ρετσίνα.Κιόμως, το τσιγάρο, άμεσα συνδεδεμένο με τη σύγχρονη ελληνική καθημερινότητα και ιδιαίτερα τη διασκέδαση, υμνήθηκε όσο λίγα πράγματα μέσα από το τραγούδι, καθώς και ο έρωτας, ο θάνατος, η εγκατάλειψη, η προσμονή... Πάρα πολλά σπουδαία τραγούδια έχουν γραφτεί πάνω σ’ ένα πακέτο τσιγάρων, σε κάποιο παγκάκι, σε κάποιο καφενείο, ή σε κάποια φυλακή τα δύσκολα χρόνια. Η εν γένει τελετουργία του καπνίσματος απαρτίζει μια ολόκληρη κατηγορία μέσα στην ελληνική τραγουδοποιία. Δεν είναι καθόλου τυχαίες οι αμέτρητες δημιουργίες για το τσιγάρο: «Τσιγάρο ατέλειωτο βαρύ η μοναξιά», «Στο άδειο μου πακέτο απόψε μπήκες», «Τι σου ’κανα και πίνεις τσιγάρο το τσιγάρο», «Άναψε το τσιγάρο, δώσ’ μου φωτιά», «Ένα τσιγάρο δρόμος είναι όταν αγαπάς», «Μόνος μου το πέρασα κι αυτό, με βαρύ τσιγάρο σέρτικο», «Η ζωή μου όλη είναι ένα τσιγάρο, που δεν το γουστάρω, κι όμως το φουμάρω», «Αυτό το τσιγάρο που καίει είναι το τελευταίο», «Βαριά ποτά, βαριά τσιγάρα», «Μόλις ξυπνήσω το πρωί, τα βλέπω όλα μαύρα, θέλω μια κούπα με καφέ, και τέσσερα τσιγάρα», «Θ’ ανάβω με τσιγάρα, θα σβήνω με ποτά», «Στη γειτονιά σου το απόβραδο τη στήνω, και τις κινήσεις σου κοιτώ προσεκτικά, μ’ ένα τσιγάρο που με πίνει και το πίνω, ώσπου να δω για πού το βάζεις βιαστικά», και άλλες ων ουκ έστιν αριθμός!

Τσιγάρο ατέλειωτο βαρύ η μοναξιά

Ο Έλληνας έχει αναπτύξει μια ερωτική σχέση με το τσιγάρο• αλλά δεν ξέρω τίποτα γνήσια ερωτικό που να μη σκοτώνει. Εδώ, ο ίδιος ο Έρωτας ξαμολιέται στους δρόμους με ένα τόξο τεντωμένο κι όποιον πάρει ο Χάρος! Έτσι, και το κάπνισμα, κάποτε σημειολογικώς ταυτισμένο με την έννοια της χειραφέτησης (του εφήβου, της γυναίκας, του φαντάρου…), «δέθηκε» ως συνήθεια με την ερωτική προσμονή, το φλερτ, ακόμα και με την ίδια την ερωτική πράξη! Στον αντίποδα, σκεφτείτε τι απαγορεύει (τουλάχιστον στα λόγια…) η εκκλησία: το γέλιο, τον χορό, το σεξ, το φαγητό, το ποτό, το τσιγάρο… Όλα όσα, δηλαδή, ευχαριστούν τον άνθρωπο. Ως εκ τούτων όλων, η αντικαπνιστική εκστρατεία βρίσκεται στις πιο επιθετικές μορφές των συντηρητικών κυβερνήσεων και πολιτικών. Άρα, απολύτως φυσιολογικά, εξ αντιδράσεως κάποτε το τσιγάρο αναγορεύτηκε σε «παντιέρα» προσωπικής ελευθερίας, μέχρι και σε μέσο επικοινωνίας με το… πέραν του κόσμου ετούτου: «Στο τσιγάρο που κρατώ, στον ένα μου θεό, να μη δώσει να ξημερωθώ», «Φέρτε μου ένα σέρτικο τσιγάρο, να φουμάρω, στο Χάρο να δώσω ρουφηξιά», «Όσοι με το Χάρο γίναν φίλοι, με τσιγάρο φεύγουνε στα χείλη»…

Στο άδειο μου πακέτο απόψε μπήκες

Καθώς γράφουν τα πακέτα, το τσιγάρο (όντως) σκοτώνει. Μα, αφού το προϊόν πωλείται, πλέον, μόνο σε ενηλίκους, δηλαδή σε αυτούς που εκλέγουν, ανεβάζουν και κατεβάζουν κυβερνήσεις, η ενημέρωση τον καταναλωτών (πρέπει να) είναι αρκετή. Όλα τα άλλα που γίνονται, κάποια και στα όρια του ρατσισμού (!), λέγονται πατερναλισμός. Που πάει να πει, ο μεγάλος μας «αδερφός», το κράτος, σκέφτεται πριν από εμάς για εμάς, διότι εμείς, οι κουτοί, είμεθα ανίκανοι να σκεφτούμε μόνοι μας. Ε, λοιπόν, όχι! 

Λέω ν’ αποσυρθώ, να γίνω μπουφετζής σε τούρκικους μπουφέδες, να ’ρχονται οι χανούμισσες να πίνουν ναργιλέδες.

*Αρχικά παρουσιάστηκε στο περιοδικό Όασις. Η πρώτη ηλεκτρονική του παρουσία στο ogdoo.gr έγινε στις 31 Μαΐου 2013

Video

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!