Η Αρετή Γκόρντον υπήρξε στενή φίλη, και έμπιστη συμπαραστάτρια της Βίκυς Μοσχολιού από το 1977 μέχρι και το πρόωρο φινάλε της στις 16 Αυγούστου του 2005 σε ηλικία 62 ετών. Ήταν εκείνη που φρόντιζε την ίδια την Μοσχολιού, τον μύθο της και τις υποχρεώσεις που επιβάλλει η διαχείρισή του. Γεννημένη στο Κόρτλαντ της Νέας Υόρκης, κάτοχος πτυχίου Κοινωνιολογίας και μεταπτυχιακών Διεθνούς Ιστορίας και Πολιτικών Επιστημών, και μετέπειτα καθηγήτρια σε λύκειο στο Συρακούς, σπούδασε παράλληλα πιάνο και αγάπησε με πάθος τη μουσική. Το καλοκαίρι του 1977 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα και ξεκίνησε συνεργασία με το περιοδικό Athenian ως αρθρογράφος και υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων και διαφήμισης. Τότε γνώρισε την Βίκυ Μοσχολιού που της παραχώρησε συνέντευξη και ουσιαστικά έγιναν αχώριστες. Η κυρία Γκόρντον, πέντε περίπου χρόνια μετά την φυγή της φίλης της (16/8/2005) αποφάσισε να καταγράψει και να εκδώσει θύμησες και στάγματα από το πολύτιμο αρχείο της ερμηνεύτριας το οποίο η ίδια συγκρότησε και διαχειριζόταν. Το αποτέλεσμα είναι ένα απολαυστικό ντοκουμέντο στο οποίο καταγράφονται αναλυτικά οι εμφανίσεις, οι δισκογραφικές καταθέσεις, τα ανθρώπινα και φυσικά η δραματική μάχη της Βίκυς Μοσχολιού με την επάρατη νόσο. Το βιβλίο είναι γραμμένο με διακριτικότητα και σεβασμό στην μνήμη της. Σίγουρα η κυρία Γκόρντον ξέρει πολύ και πολλά περισσότερα αλλά αναφέρει όσα πρέπει και αξίζει να καταγραφούν. Η ιδιαίτερη αυτή κατάθεση (εκδόσεις Φερενίκη) συνοδεύεται από φωτογραφικό υλικό μέρος του οποίου και παρουσιάζουμε καθώς και από αναλυτική δισκογραφία της καλλιτέχνιδος.
Η Βίκυ Μοσχολιού ήταν, είναι και παραμένει, αληθινή τραγουδίστρια με Τ κεφαλαίο. Οι νεότεροι συνάδελφοί της, αν θέλουν να έχουν έναν επαγγελαματικό οδηγό για το παρών και το μέλλον τους, πρέπει να φάνε με το κουτάλι κάθε τι που έχει σχέση μαζί της. Κάθε συλλαβή, φράση, προσέγγιση, τεχνοτροπία της. Να ακούσουν όλη την εργογραφία της - τέτοιοι τραγουδιστές παράγουν έργο, δεν αποδίδουν απλά - και να προβληματιστούν για την ουσιαστική παρουσία της στο χώρο. Γιατί τα τραγούδια που ερμήνευσε η Μοσχολιού, είναι ισομερώς εκατό τοις εκατό τραγούδια της Μοσχολιού και εκατό τοις εκατό τραγούδια αυτών που έγραψαν τους στίχους και τα μελοποίησαν.
<< Είναι συμπυκνωμένο πράγμα το τραγούδι και χτυπά κατευθείαν στο στόχο. Όταν τραγουδάω το Νυν και αεί είναι μια ολόκληρη παράσταση. Την στιγμή που το ερμηνεύω, προσπαθώ να μεταφερθώ στην εποχή εκείνη, με τις εκτελέσεις που γινόντουσαν στην Κοκκινιά. Να είμαι η μάνα που το τραγουδάει για το γιο της, να είμαι η κοπέλα που το λέει για τον αγαπημένο της. Όταν πάλι τραγουδάω, το, Μιλώ για τα παιδιά μου και ιδρώνω, αλλάζω ρόλο για όλους όσοι ακούν και έζησαν τη μετανάστευση: Μιλώ για τα παιδιά μου και ιδρώνω/ έχω ένα χρόνο να τα δω και λειώνω... Δεν ήταν "δήθεν". Πρώτα απ' όλα, τότε, εμείς τα παιδιά - γιατί παιδί ήμουν κι εγώ όταν βγήκα - δεν αντιμετωπίζαμε τη δουλειά σαν αρπαχτικά, δηλαδή "άντε να τα πάρουμε", να κάνουμε σουξέ. Αυτό που επιθυμούσαμε ήταν να πούμε ωραία τραγούδια. Τρέχαμε στις δισκογραφικές, στο σινεμά - γιατί το μοναδικό ζωντανό μέσον τότε ήταν ο κινηματογράφος, όπου λέγαμε αρκετά τραγούδια και μάλιστα χωρίς να τα κυνηγήσουμε εμείς, μας κυνηγούσαν οι παραγωγοί. Πηγαίναμε, βέβαια, και στο ραδιόφωνο, κάναμε και κάποιες συναυλίες - γιατί τις συναυλίες εμείς τις ξεκινήσαμε, δεν υπήρχαν πριν. Ο Χατζιδάκις, ο Ξαρχάκος, ο Μαρκόπουλος, ο Μπιθικώτσης κι εγώ ήμασταν που συναυλίες, δεν υπήρχαν άλλοι. Σήμερα με όλα αυτά τα βιντεοκλιπ που βγάζουν... Σήμερα συνθέτες και στιχουργοί πρέπει να προβληματιστούν. Γίνονται τραγούδια που ύστερα από λίγο ξεθυμαίνουν - γιατί δνε είναι "δυνατά", δεν αγγίζουν την καρδιά. Πιστεύω ότι η δική μας εποχή άφησε γερές χαρακιές. Εγώ γεννήθηκα το 1943. Μέχρι το 1950 είχαμε τον Εμφύλιο: πείνα, μετανάστευση, Μακρόνησος... Όλοι έγραφαν τα βιώματά τους κι εμείς τραγουδούσαμε μέσα από την ψυχή μας... Ο κόσμος τα άρπαζε αμέσως γιατί αγγίζανε την καρδιά. Σήμερα, όλοι είμαστε βολεμένοι - ή νομίζουμε ότι είμαστε. Το θέμα είναι να ψάξουμε βαθύτερα για να ξαναανακαλύψουμε τις ευαισθησίες μας. >> (1)
Η Βίκυ Μοσχολιού έφυγε νωρίς. Γεμάτη απ' τη λατρεία του κόσμου, από επιτυχίες και αναγνώριση, έχοντας γευτεί πολλές από τις χαρές της ζωής, την μητρότητα, την ιδιότητα της γιαγιάς που απολάμβανε με την καρδιά της, τα ταξίδια στην Ελλάδα και το εξωτερικό, τις πλούσιες και λαμπερές συνεργασίες της, τα μεγάλα της τραγούδια. Έφυγε νωρίς αλλά με το κεφάλι ψηλά. Όπως μου είχε πει πριν το τέλος, αλλά στα καλά της, όταν ατένιζε το μέλλον με πολύ χαμόγελο και ασιοδοξία: «Τι τα θες αγόρι μου. Δυο λέξεις είναι η ζωή του ανθρώπου: Δυο πόρτες έχει η ζωή/ άνοιξα μια και μπήκα./ Περπάτησα ένα πρωινό/ κι ώσπου να βγει το δειλινό/ από την άλλη βγήκα>>2
(1) Κοινή συνέντευξη με τον Στέλιο Μάϊνα στην Άρτεμης Τζάνου (Δίφωνο, τεύχος 40, Ιανουάριος 1999)
(2) Από συνομιλίες της με τον Κώστα Μπαλαχούτη
Φωτογραφίες:
2. Η συγγραφέας με την ερμηνεύτρια
