να ξεχρεώσουν «τα χρέη της καρδιάς τους» και παράλληλα να πατήσουν πάνω σε σταθερές βάσεις εκμεταλλευόμενοι την πληρότητα και το «γκελ» των συγκεκριμένων τραγουδιών στο ευρύ κοινό. Η φτωχή συγκομιδή του νεότερων καταθέσεων, παρά την υπερβολική - για καιρούς κρίσης - σπορά, αλλά και η δυσκολία που συναντά σήμερα ένα έργο για να προβληθεί και να επιβληθεί λόγω της δομής των ΜΜΕ, οδηγεί τους καλλιτέχνες σε σίγουρες λύσεις και περπατημένα, ασφαλή μονοπάτια.
Τα παλιά λαϊκά - με την ευρύτερη έννοια - τραγούδια θυμίζουν αρχαίες τραγωδίες! Αντέχουν στο διάβα των καιρών και συνεχίζουν να συγκινούν. Το θέμα είναι έως πότε θα αποτελούν άλλοθι ή σημείο αναφοράς, ανάλογα με την αισθητική και τα κίνητρα αυτών που τα επαναπροσεγγίζουν. Διότι ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια ο υπερβολικός αριθμός επανεκτελέσεων, μέσα και από τις αναρίθμητες πλέον κυκλοφορίες ζωντανά ηχογραφημένων δίσκων, τείνει να φθείρει - με την κουραστική επανάληψη και τη συχνά ευκαιριακή αντιμετώπιση - ακόμη και τα ίδια τα πρωτότυπα. Δεν νομίζω να υπάρχει άλλο μέρος της Γης με τόσες αντίστοιχες live κυκλοφορίες σχεδόν των ίδιων και των ίδιων τραγουδιών. Είναι άξιο απορίας γιατί το πλατύ κοινό αρέσκεται να ακούει ζωντανά ηχογραφήματα που σαφώς υστερούν των στουντιακών εγγραφών. Αφήστε που στις μέρες μας - εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων - τα περισσότερα live δεν πληρούν τον όρο αφού πρόκειται για πλασματικά «ζωντανά», επιμελώς ατημέλητα, «γραμμένα» σε αίθουσες ηχογραφήσεων με ψεύτικα παλαμάκια και επευφημίες.
Όταν ένας σύγχρονος ερμηνευτής ή μουσικοσυνθέτης για να παραμείνει με ισχυρά χαρτιά στην επικαιρότητα ανατρέχει σε σταθερές αξίες του παρελθόντος, ανάλογα με τις επιλογές του δηλώνει την καταγωγή και την παιδεία του και κρίνεται γι’ αυτές. Το ίδιο ισχύει και για τον τρόπο, τη φιλοσοφία, το ύφος, το ήθος και τις διαθέσεις με τις οποίες πλησιάζει αυτό το υλικό. Υπάρχουν περιπτώσεις - λιγοστές, βέβαια, αλλά αληθινές - που επανεκτελέσεις έγιναν γιατί υπήρχε εσωτερική ανάγκη και φλόγα αναδημιουργίας μέσα από δίσκους που σηματοδοτούν για κάθε καλλιτέχνη τον πυρήνα και τις τροχιές του. Όσοι εμπλέκονται, όμως, με το παλαιότερο ρεπερτόριο δεν αποκομίζουν μόνο οφέλη. Σαφώς και ρισκάρουν να εκτεθούν και να φανερώσουν τις αδυναμίες ή και τα καιροσκοπικά κίνητρά τους - όταν υπάρχουν - αφού η σύγκριση με τα «θηρία» συχνά είναι ζημιογόνα. Η προσέγγιση του καθενός είναι αποτέλεσμα πολλών παραμέτρων, αλλά το σημαντικότερο απ’ όλα είναι σε ένα ήδη ολοκληρωμένο έργο να προσθέσει κανείς τη δική του προσωπικότητα χωρίς να πέσει στην παγίδα της μίμησης και απομίμησης. Αν το επιτύχει μόνο κερδισμένος μπορεί να βγει. Ο πρόσφατα «φευγάτος» απ’ το μάταιο ετούτο κόσμο Μπάμπης Γκολές αλλά και οι μαθητές του στο «Χάραμα» της Πάτρας, «Τα παιδιά από την Πάτρα» λειτούργησαν εμπνευσμένα σε αυτήν την κατεύθυνση. Όπως και οι άλλες Κομπανίες (Ρεμπέτικη Αθηναϊκή, Οπισθοδρομική). Θυμηθείτε τις εξαιρετικές περιπτώσεις των Γιώργου Νταλάρα, Χάρις Αλεξίου, Γλυκερίας, Μανώλη Λιδάκη κ.ά. προικισμένων ερμηνευτών, που άλλος λιγότερο άλλος περισσότερο, στο ξεκίνημα της καριέρας τους και όχι μόνο, στηρίχτηκαν αλλά και φώτισαν το παλιό ρεπερτόριο, σε μια εποχή που οι γνώσεις και οι πληροφορίες γι’ αυτό ήταν περιορισμένες.
Και σήμερα υπάρχουν αξιοπρόσεκτες ορθόδοξες επανεκτελέσεις, «διασκευές», «πειράγματα». Όμως συχνότερα είναι τα ατοπήματα και οι «κακοποιήσεις» δίχως γνώση, γούστο, μέτρο, μεράκι. Δηλαδή η κακή «αρπαχτή» - ναι υπάρχουν και καλές - τείνει να γίνει κανόνας. Ακόμα και οι όποιες ευχάριστες, καλοβαλμένες αρχικά μοντερνιές, λόγω της πολλαπλής επανάληψης, κατάντησαν… κουραστικές και ύποπτες.
Γι’ αυτό φίλοι μου: «Μη γελάτε τα τραγούδια». Τα τραγούδια, όπως λέει και το άσμα των Σταύρου Ξαρχάκου και Μάνου Ελευθερίου, «είναι αρρώστια». Δεν τα ξεγελάς. Κι αν τα παραζορίσεις εκδικούνται!
Τα παλιά λαϊκά - με την ευρύτερη έννοια - τραγούδια θυμίζουν αρχαίες τραγωδίες! Αντέχουν στο διάβα των καιρών και συνεχίζουν να συγκινούν. Το θέμα είναι έως πότε θα αποτελούν άλλοθι ή σημείο αναφοράς, ανάλογα με την αισθητική και τα κίνητρα αυτών που τα επαναπροσεγγίζουν. Διότι ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια ο υπερβολικός αριθμός επανεκτελέσεων, μέσα και από τις αναρίθμητες πλέον κυκλοφορίες ζωντανά ηχογραφημένων δίσκων, τείνει να φθείρει - με την κουραστική επανάληψη και τη συχνά ευκαιριακή αντιμετώπιση - ακόμη και τα ίδια τα πρωτότυπα. Δεν νομίζω να υπάρχει άλλο μέρος της Γης με τόσες αντίστοιχες live κυκλοφορίες σχεδόν των ίδιων και των ίδιων τραγουδιών. Είναι άξιο απορίας γιατί το πλατύ κοινό αρέσκεται να ακούει ζωντανά ηχογραφήματα που σαφώς υστερούν των στουντιακών εγγραφών. Αφήστε που στις μέρες μας - εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων - τα περισσότερα live δεν πληρούν τον όρο αφού πρόκειται για πλασματικά «ζωντανά», επιμελώς ατημέλητα, «γραμμένα» σε αίθουσες ηχογραφήσεων με ψεύτικα παλαμάκια και επευφημίες.
Όταν ένας σύγχρονος ερμηνευτής ή μουσικοσυνθέτης για να παραμείνει με ισχυρά χαρτιά στην επικαιρότητα ανατρέχει σε σταθερές αξίες του παρελθόντος, ανάλογα με τις επιλογές του δηλώνει την καταγωγή και την παιδεία του και κρίνεται γι’ αυτές. Το ίδιο ισχύει και για τον τρόπο, τη φιλοσοφία, το ύφος, το ήθος και τις διαθέσεις με τις οποίες πλησιάζει αυτό το υλικό. Υπάρχουν περιπτώσεις - λιγοστές, βέβαια, αλλά αληθινές - που επανεκτελέσεις έγιναν γιατί υπήρχε εσωτερική ανάγκη και φλόγα αναδημιουργίας μέσα από δίσκους που σηματοδοτούν για κάθε καλλιτέχνη τον πυρήνα και τις τροχιές του. Όσοι εμπλέκονται, όμως, με το παλαιότερο ρεπερτόριο δεν αποκομίζουν μόνο οφέλη. Σαφώς και ρισκάρουν να εκτεθούν και να φανερώσουν τις αδυναμίες ή και τα καιροσκοπικά κίνητρά τους - όταν υπάρχουν - αφού η σύγκριση με τα «θηρία» συχνά είναι ζημιογόνα. Η προσέγγιση του καθενός είναι αποτέλεσμα πολλών παραμέτρων, αλλά το σημαντικότερο απ’ όλα είναι σε ένα ήδη ολοκληρωμένο έργο να προσθέσει κανείς τη δική του προσωπικότητα χωρίς να πέσει στην παγίδα της μίμησης και απομίμησης. Αν το επιτύχει μόνο κερδισμένος μπορεί να βγει. Ο πρόσφατα «φευγάτος» απ’ το μάταιο ετούτο κόσμο Μπάμπης Γκολές αλλά και οι μαθητές του στο «Χάραμα» της Πάτρας, «Τα παιδιά από την Πάτρα» λειτούργησαν εμπνευσμένα σε αυτήν την κατεύθυνση. Όπως και οι άλλες Κομπανίες (Ρεμπέτικη Αθηναϊκή, Οπισθοδρομική). Θυμηθείτε τις εξαιρετικές περιπτώσεις των Γιώργου Νταλάρα, Χάρις Αλεξίου, Γλυκερίας, Μανώλη Λιδάκη κ.ά. προικισμένων ερμηνευτών, που άλλος λιγότερο άλλος περισσότερο, στο ξεκίνημα της καριέρας τους και όχι μόνο, στηρίχτηκαν αλλά και φώτισαν το παλιό ρεπερτόριο, σε μια εποχή που οι γνώσεις και οι πληροφορίες γι’ αυτό ήταν περιορισμένες.
Και σήμερα υπάρχουν αξιοπρόσεκτες ορθόδοξες επανεκτελέσεις, «διασκευές», «πειράγματα». Όμως συχνότερα είναι τα ατοπήματα και οι «κακοποιήσεις» δίχως γνώση, γούστο, μέτρο, μεράκι. Δηλαδή η κακή «αρπαχτή» - ναι υπάρχουν και καλές - τείνει να γίνει κανόνας. Ακόμα και οι όποιες ευχάριστες, καλοβαλμένες αρχικά μοντερνιές, λόγω της πολλαπλής επανάληψης, κατάντησαν… κουραστικές και ύποπτες.
Γι’ αυτό φίλοι μου: «Μη γελάτε τα τραγούδια». Τα τραγούδια, όπως λέει και το άσμα των Σταύρου Ξαρχάκου και Μάνου Ελευθερίου, «είναι αρρώστια». Δεν τα ξεγελάς. Κι αν τα παραζορίσεις εκδικούνται!
