Τα ταραγμένα χρόνια της δεκαετίας του ΄50 αλλά και του ’60 κουβαλούσαν στο τόπο μας τις βαριές και ανοικτές πληγές του παρελθόντος. Όσο πιο κοντά στην αρχή των γεγονότων τόσο πιο βαθύ και το τραύμα…
Η οικοδομή, ειδικά με τον τρόπο που αφέθηκε στα μεγάλα αστικά κέντρα έφτασε να απασχολεί 150.000 άτομα το 1960.
Σκληρή δουλειά, τα μέσα πενιχρά, τις περισσότερες φορές χωρίς ασφάλιση… Σε αυτήν βρήκαν καταφύγιο, μεταξύ άλλων, πολλοί αδικημένοι και κατατρεγμένοι από τις εξουσίες αφού εκεί δεν απαιτούνταν το περιβόητο «Πιστοποιητικό Κοινωνικών Φρονημάτων».
Δεν είναι τυχαίο πως πολλοί οικοδόμοι ήταν τα γεροδεμένα παλικάρια της εποχής ενώ ευνόητες είναι οι σχέσεις του επαγγέλματος με την αριστερά.
Δυστυχώς όπως συνέβη συχνά και με άλλες εργατικές ομάδες, οι ηγεσίες τους, δεν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων, είτε από απειρία και κακές εκτιμήσεις είτε και λόγω σκοπιμοτήτων.
Πάντως και από την Ομοσπονδία των Οικοδόμων κάποια στιγμή απαιτήθηκε από τα σωματεία «υπογραφή δήλωσης αποκήρυξης του κομμουνισμού».
Τα πράγματα δεν πολυάλλαξαν ακόμη κι όταν η ΕΔΑ, αναδείχτηκε αξιωματική αντιπολίτευση με ποσοστό 24,4% τον Μάιο 1958. Κάθε κατάκτηση στον κλάδο για βελτίωση των συνθηκών εργασίας και απολαβών πετυχαίνονταν με ιδρώτα και με αίμα…
Η «αναμόρφωση» του συστήματος των κοινωνικών ασφαλίσεων, στα τέλη 1960 από την κυβέρνηση Καραμανλή, και πάντα υπό τον φόβο του κομμουνισμού, μαζί με τα όποια θετικά είχε και πολλές «παγίδες».
Άλλωστε πλέον η πολυκατοικία είχε γίνει συνώνυμο της κερδοφορίας.
Καλά φαινόντουσαν τα πράγματα στα χαρτιά, αλλά η πραγματικότητα ήταν άλλη. Εκείνη την εποχή το να δουλεύεις οικοδόμος μέχρι τα 65 για να βγεις στη σύνταξη, έμοιαζε με θαύμα…ενώ όσων αφορά τα ένσημα, η κατηγορία «υπέρ αγνώστων» οργίαζε σε όλη τη χώρα.
Μέσα στο γενικότερο πολεμικό πολιτικό κλίμα, η απεργία έμοιαζε μονόδρομος.
Έτσι την 1η Δεκεμβρίου του 1960 15.000 οικοδόμοι συγκεντρώθηκαν έξω από το Εργατικό Κέντρο Αθήνας και μετά από «διαφωνίες», ξεκίνησαν πορεία προς το Υπουργείο Εργασίας.
Ο κρατικός μηχανισμός ήταν έτοιμος. Για πρώτη φορά στον τόπο μας έγινε χρήση χημικών για τη διάλυση λαϊκής κινητοποίησης.
Οι οικοδόμοι όμως δεν ήταν παίξε γέλασε. Δεν διαλύθηκαν, και στήνοντας οδοφράγματα πέρασαν στην αντεπίθεση υποχρεώνοντάς τους αστυνομικούς σε υποχώρηση.
Μετά από ώρες ο απολογισμός έγραφε:
120 τραυματίες (τρεις από σφαίρες αστυνομικών) και 173 προσαγωγές (139 οικοδόμοι και οι υπόλοιποι αλληλέγγυοι, κυρίως νέοι). 22 παραπέμφθηκαν σε δίκη, που κράτησε από τις 5 έως τις 18 Δεκεμβρίου και μονοπώλησε την επικαιρότητα.
Η ηρωική αντίδραση των οικοδόμων απ’ τη μια προκάλεσε πανικό στους αρμοδίους, απ’ την άλλη αναπτέρωσε το ηθικό των εργατικών τάξεων.
Την ίδια ώρα τα πάθη ξαναήρθαν στην πρώτη γραμμή…
Το πρωτοσέλιδο της Καθημερινής, στις 2 Δεκεμβρίου έγραφε: «Με αρτίαν οργάνωσιν, αναπτύξαντες πρωτοφανή μαχητικότητα, οι κομμουνισταί προκάλεσαν χθες αιματηράς ταραχάς εις Αθήνας».
Την επόμενη μέρα πραγματοποιήθηκε απεργία διαμαρτυρίας με αλληλέγγυους και άλλους κλάδους εργαζομένων της Αθήνας και του Πειραιά. 45.000 χιλιάδες κόσμος βγήκε στους δρόμους: Εργάτες στο Φωταέριο, οδηγοί, λογιστές, μηχανουργοί, τυπογράφοι… και όχι μόνο.
Το εργατικό κίνημα άρχισε να οργανώνεται καλύτερα και να διεκδικεί τα δίκια του…
Όμως κάποιοι άλλοι είχαν άλλα κατά νου…
Γι’ αυτό και τραγούδια όπως το «Οικοδόμοι παλικάρια» γνώρισαν μεγάλη επιτυχία στην εποχή τους και για πολλά χρόνια αργότερα…
Η οικοδομή, ειδικά με τον τρόπο που αφέθηκε στα μεγάλα αστικά κέντρα έφτασε να απασχολεί 150.000 άτομα το 1960.
Σκληρή δουλειά, τα μέσα πενιχρά, τις περισσότερες φορές χωρίς ασφάλιση… Σε αυτήν βρήκαν καταφύγιο, μεταξύ άλλων, πολλοί αδικημένοι και κατατρεγμένοι από τις εξουσίες αφού εκεί δεν απαιτούνταν το περιβόητο «Πιστοποιητικό Κοινωνικών Φρονημάτων».
Δεν είναι τυχαίο πως πολλοί οικοδόμοι ήταν τα γεροδεμένα παλικάρια της εποχής ενώ ευνόητες είναι οι σχέσεις του επαγγέλματος με την αριστερά.
Δυστυχώς όπως συνέβη συχνά και με άλλες εργατικές ομάδες, οι ηγεσίες τους, δεν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων, είτε από απειρία και κακές εκτιμήσεις είτε και λόγω σκοπιμοτήτων.
Πάντως και από την Ομοσπονδία των Οικοδόμων κάποια στιγμή απαιτήθηκε από τα σωματεία «υπογραφή δήλωσης αποκήρυξης του κομμουνισμού».
Τα πράγματα δεν πολυάλλαξαν ακόμη κι όταν η ΕΔΑ, αναδείχτηκε αξιωματική αντιπολίτευση με ποσοστό 24,4% τον Μάιο 1958. Κάθε κατάκτηση στον κλάδο για βελτίωση των συνθηκών εργασίας και απολαβών πετυχαίνονταν με ιδρώτα και με αίμα…
Η «αναμόρφωση» του συστήματος των κοινωνικών ασφαλίσεων, στα τέλη 1960 από την κυβέρνηση Καραμανλή, και πάντα υπό τον φόβο του κομμουνισμού, μαζί με τα όποια θετικά είχε και πολλές «παγίδες».
Άλλωστε πλέον η πολυκατοικία είχε γίνει συνώνυμο της κερδοφορίας.
Καλά φαινόντουσαν τα πράγματα στα χαρτιά, αλλά η πραγματικότητα ήταν άλλη. Εκείνη την εποχή το να δουλεύεις οικοδόμος μέχρι τα 65 για να βγεις στη σύνταξη, έμοιαζε με θαύμα…ενώ όσων αφορά τα ένσημα, η κατηγορία «υπέρ αγνώστων» οργίαζε σε όλη τη χώρα.
Μέσα στο γενικότερο πολεμικό πολιτικό κλίμα, η απεργία έμοιαζε μονόδρομος.
Έτσι την 1η Δεκεμβρίου του 1960 15.000 οικοδόμοι συγκεντρώθηκαν έξω από το Εργατικό Κέντρο Αθήνας και μετά από «διαφωνίες», ξεκίνησαν πορεία προς το Υπουργείο Εργασίας.
Ο κρατικός μηχανισμός ήταν έτοιμος. Για πρώτη φορά στον τόπο μας έγινε χρήση χημικών για τη διάλυση λαϊκής κινητοποίησης.
Οι οικοδόμοι όμως δεν ήταν παίξε γέλασε. Δεν διαλύθηκαν, και στήνοντας οδοφράγματα πέρασαν στην αντεπίθεση υποχρεώνοντάς τους αστυνομικούς σε υποχώρηση.
Μετά από ώρες ο απολογισμός έγραφε:
120 τραυματίες (τρεις από σφαίρες αστυνομικών) και 173 προσαγωγές (139 οικοδόμοι και οι υπόλοιποι αλληλέγγυοι, κυρίως νέοι). 22 παραπέμφθηκαν σε δίκη, που κράτησε από τις 5 έως τις 18 Δεκεμβρίου και μονοπώλησε την επικαιρότητα.
Η ηρωική αντίδραση των οικοδόμων απ’ τη μια προκάλεσε πανικό στους αρμοδίους, απ’ την άλλη αναπτέρωσε το ηθικό των εργατικών τάξεων.
Την ίδια ώρα τα πάθη ξαναήρθαν στην πρώτη γραμμή…
Το πρωτοσέλιδο της Καθημερινής, στις 2 Δεκεμβρίου έγραφε: «Με αρτίαν οργάνωσιν, αναπτύξαντες πρωτοφανή μαχητικότητα, οι κομμουνισταί προκάλεσαν χθες αιματηράς ταραχάς εις Αθήνας».
Την επόμενη μέρα πραγματοποιήθηκε απεργία διαμαρτυρίας με αλληλέγγυους και άλλους κλάδους εργαζομένων της Αθήνας και του Πειραιά. 45.000 χιλιάδες κόσμος βγήκε στους δρόμους: Εργάτες στο Φωταέριο, οδηγοί, λογιστές, μηχανουργοί, τυπογράφοι… και όχι μόνο.
Το εργατικό κίνημα άρχισε να οργανώνεται καλύτερα και να διεκδικεί τα δίκια του…
Όμως κάποιοι άλλοι είχαν άλλα κατά νου…
Γι’ αυτό και τραγούδια όπως το «Οικοδόμοι παλικάρια» γνώρισαν μεγάλη επιτυχία στην εποχή τους και για πολλά χρόνια αργότερα…
