Πως μπορείς, όμως, εξασκώντας είτε το ένα, είτε το άλλο, να ισχυριστείς ότι έχεις ελεύθερο θέμα; Η ακριβέστερη διατύπωση, μάλλον, είναι ότι έχεις άπειρα θέματα και δεν γνωρίζεις ποιο να διαλέξεις τη δεδομένη στιγμή. Να, όπως τώρα, που δεν γνωρίζω καθώς πληκτρολογώ ετούτες τις λέξεις πού ακριβώς θέλω να οδηγήσω το κείμενο. Καλά, δεν είναι και ολότελα αληθές αυτό, αλλά έχει και μια δόση ρεαλισμού. Για να δούμε.
Υπάρχει κάτι που με απασχολεί διαχρονικά (και με μελαγχολεί με αυξητική τάση όσο περνάνε τα χρόνια), τόσο σε σχέση με τα νέα τραγούδια, όσο και σε σχέση με τα κείμενα: ποιος τα ακούσει; Ποιος τα διαβάζει, τελικά; Το δικό μου ενδιαφέρον είναι εντονότερο, βέβαια, στον συσχετισμό των δύο αυτών δραστηριοτήτων. Παλεύει με τις χορδές και τις σκέψεις του ο τραγουδοποιός, εντός «αφιλόξενων» συνθηκών, κόντρα στην οικονομική δυσκολία, και καταθέτει μια εργασία. Μια εργασία αξιόλογη, μάλιστα. Με τραγούδια σπουδαία. Το αντιλαμβάνεται ο γραφιάς, ευχαριστιέται που δεν θα χρειαστεί να γράψει κάτι δυσάρεστο, ευχαριστιέται ακόμα περισσότερο που βγαίνουν ακόμα όμορφα τραγούδια, και σπεύδει να το επισημάνει από τη στήλη του. Και περνάμε στο δια ταύτα: αυτές οι δυο εργασίες (σημαντικότερη εκείνη του τραγουδοποιού - να είμαστε ξηγημένοι) πόση σημασία έχουν στο 2017, πέραν της «κάθαρσης» και της ανακούφισης που προσφέρουν στους δυο επαγγελματίες (και πάλι σπουδαιότερες είναι εκείνες του τραγουδοποιού);
Θα σας το κάνω πιο λιανά: κυκλοφορεί ο Ορφέας Περίδης πέρυσι (2016) το «Paradise». Έναν από τους καλύτερους δίσκους του, αν με ρωτάτε. Με τραγούδια σημερινά, καλοφτιαγμένα, καλοπαιγμένα, με αισθητική και λόγο ύπαρξης. Καλά ως εδώ. Γράφει κι ο Μυζάλης (που δεν έγραψε, αλλά το κάνει τώρα) και μια κριτική ή μια επισήμανση ή έστω ένα παλιοstatus στο κωλοfacebook, ότι ο δίσκος «τα σπάει». Και; Τι έγινε; Για ποιον δουλεύουν και οι δυο (και πάλι -φυσικά- σημαντικότερη μακράν η εργασία του τραγουδοποιού); Ποιος δίνει μια δεκάρα; Οι φίλοι και οι γνωστοί τους (καμιά φορά ούτε κι αυτοί); Που πάει αυτό το έργο; Και ποιος ο λόγος, έπειτα, ο Περίδης να συνεχίσει να κοπιάζει, να συνεχίσει να εξελίσσεται, να συνεχίσει να «τρώγεται»; Ο κόσμος ακόμα αναζητά και ευφραίνεται με τη «Φωτοβολίδα» του. Ο κόσμος - οι πελάτες. Που έχουν, όπως έχει επικρατήσει να λέγεται, πάντα δίκιο.
Ε, λοιπόν όχι. Όχι λεβέντες και λεβέντισσες. Δεν είναι η οικονομική κρίση το μεγαλύτερο πρόβλημά μας. Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο. Το πρώτο είναι η πολιτισμική κρίση. Είναι η πνευματική μας φτώχεια. Είναι που έχουμε μετατραπεί όλοι μας σε σκύλους του Παβλώφ και έχουμε επιλέξει την ευκολία και το βόλεμα. Που μάθαμε, ίσως και με τη μέθοδο της αυτοδιδασκαλίας (δεν φταίνε μόνο οι άλλοι), να αναζητούμε τη συγκίνηση μέσα από τη συνήθεια και όχι μέσα από την έκπληξη.
Πιο λιανά: τη συγκίνηση μέσα από το Walkman του Μούτση (του 1983) - και αυτή είναι η καλή εκδοχή της «μούχλας» - και όχι τη συγκίνηση από το νεοφερμένο «Δεν μου αρέσει να μιλώ» του Περίδη κι ας πραγματεύεται το ίδιο θέμα με άλλη οπτική.
Για μένα, όμως, και τα δυο «δικαιούνται» μια θέση στην ευρύτερη κοινωνική ποιητική μνήμη. Προφανώς, άλλη η βαρύτητα ενός τραγουδιού με τριάντα πέντε χρόνια ιστορία σε σχέση με ένα «νιούδι», αλλά σημαντική εδώ είναι η λέξη «ευκαιρία», η λέξη «περιέργεια», η λέξη «αναζήτηση», η λέξη «ξεβόλεμα». Όλες, τέλος πάντων, εκείνες οι λέξεις που καταμαρτυρούν προσωπικότητα, θέση, άποψη και αναζήτηση. Ζωντάνια, πως το λένε;
Κυνηγώ ανεμόμυλους γράφοντας όλα αυτά, το γνωρίζω. Ακόμα κι αν αποφασίζαμε όλοι μαζί, σήμερα κιόλας, να «σπρώξουμε τα ρέστα μας» στην παιδεία, το ποντάρισμα αυτό θα απέδιδε μετά από καμιά πενηνταριά χρόνια. Ενδεχομένως, εν τη απουσία μας. Και έτσι που έχουμε γίνει, κανένας μας δεν «τα χώνει» αν προηγουμένως δεν βεβαιωθεί ότι «θα τα πάρει πίσω». Με αυτή τη λογική για σημαία, βέβαια, τελικά παίρνουμε… (καταλαβαίνετε).
Υ.Γ. Ακούστε το δίσκο του Περίδη.
Υπάρχει κάτι που με απασχολεί διαχρονικά (και με μελαγχολεί με αυξητική τάση όσο περνάνε τα χρόνια), τόσο σε σχέση με τα νέα τραγούδια, όσο και σε σχέση με τα κείμενα: ποιος τα ακούσει; Ποιος τα διαβάζει, τελικά; Το δικό μου ενδιαφέρον είναι εντονότερο, βέβαια, στον συσχετισμό των δύο αυτών δραστηριοτήτων. Παλεύει με τις χορδές και τις σκέψεις του ο τραγουδοποιός, εντός «αφιλόξενων» συνθηκών, κόντρα στην οικονομική δυσκολία, και καταθέτει μια εργασία. Μια εργασία αξιόλογη, μάλιστα. Με τραγούδια σπουδαία. Το αντιλαμβάνεται ο γραφιάς, ευχαριστιέται που δεν θα χρειαστεί να γράψει κάτι δυσάρεστο, ευχαριστιέται ακόμα περισσότερο που βγαίνουν ακόμα όμορφα τραγούδια, και σπεύδει να το επισημάνει από τη στήλη του. Και περνάμε στο δια ταύτα: αυτές οι δυο εργασίες (σημαντικότερη εκείνη του τραγουδοποιού - να είμαστε ξηγημένοι) πόση σημασία έχουν στο 2017, πέραν της «κάθαρσης» και της ανακούφισης που προσφέρουν στους δυο επαγγελματίες (και πάλι σπουδαιότερες είναι εκείνες του τραγουδοποιού);
Θα σας το κάνω πιο λιανά: κυκλοφορεί ο Ορφέας Περίδης πέρυσι (2016) το «Paradise». Έναν από τους καλύτερους δίσκους του, αν με ρωτάτε. Με τραγούδια σημερινά, καλοφτιαγμένα, καλοπαιγμένα, με αισθητική και λόγο ύπαρξης. Καλά ως εδώ. Γράφει κι ο Μυζάλης (που δεν έγραψε, αλλά το κάνει τώρα) και μια κριτική ή μια επισήμανση ή έστω ένα παλιοstatus στο κωλοfacebook, ότι ο δίσκος «τα σπάει». Και; Τι έγινε; Για ποιον δουλεύουν και οι δυο (και πάλι -φυσικά- σημαντικότερη μακράν η εργασία του τραγουδοποιού); Ποιος δίνει μια δεκάρα; Οι φίλοι και οι γνωστοί τους (καμιά φορά ούτε κι αυτοί); Που πάει αυτό το έργο; Και ποιος ο λόγος, έπειτα, ο Περίδης να συνεχίσει να κοπιάζει, να συνεχίσει να εξελίσσεται, να συνεχίσει να «τρώγεται»; Ο κόσμος ακόμα αναζητά και ευφραίνεται με τη «Φωτοβολίδα» του. Ο κόσμος - οι πελάτες. Που έχουν, όπως έχει επικρατήσει να λέγεται, πάντα δίκιο.
Ε, λοιπόν όχι. Όχι λεβέντες και λεβέντισσες. Δεν είναι η οικονομική κρίση το μεγαλύτερο πρόβλημά μας. Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο. Το πρώτο είναι η πολιτισμική κρίση. Είναι η πνευματική μας φτώχεια. Είναι που έχουμε μετατραπεί όλοι μας σε σκύλους του Παβλώφ και έχουμε επιλέξει την ευκολία και το βόλεμα. Που μάθαμε, ίσως και με τη μέθοδο της αυτοδιδασκαλίας (δεν φταίνε μόνο οι άλλοι), να αναζητούμε τη συγκίνηση μέσα από τη συνήθεια και όχι μέσα από την έκπληξη.
Πιο λιανά: τη συγκίνηση μέσα από το Walkman του Μούτση (του 1983) - και αυτή είναι η καλή εκδοχή της «μούχλας» - και όχι τη συγκίνηση από το νεοφερμένο «Δεν μου αρέσει να μιλώ» του Περίδη κι ας πραγματεύεται το ίδιο θέμα με άλλη οπτική.
Για μένα, όμως, και τα δυο «δικαιούνται» μια θέση στην ευρύτερη κοινωνική ποιητική μνήμη. Προφανώς, άλλη η βαρύτητα ενός τραγουδιού με τριάντα πέντε χρόνια ιστορία σε σχέση με ένα «νιούδι», αλλά σημαντική εδώ είναι η λέξη «ευκαιρία», η λέξη «περιέργεια», η λέξη «αναζήτηση», η λέξη «ξεβόλεμα». Όλες, τέλος πάντων, εκείνες οι λέξεις που καταμαρτυρούν προσωπικότητα, θέση, άποψη και αναζήτηση. Ζωντάνια, πως το λένε;
Κυνηγώ ανεμόμυλους γράφοντας όλα αυτά, το γνωρίζω. Ακόμα κι αν αποφασίζαμε όλοι μαζί, σήμερα κιόλας, να «σπρώξουμε τα ρέστα μας» στην παιδεία, το ποντάρισμα αυτό θα απέδιδε μετά από καμιά πενηνταριά χρόνια. Ενδεχομένως, εν τη απουσία μας. Και έτσι που έχουμε γίνει, κανένας μας δεν «τα χώνει» αν προηγουμένως δεν βεβαιωθεί ότι «θα τα πάρει πίσω». Με αυτή τη λογική για σημαία, βέβαια, τελικά παίρνουμε… (καταλαβαίνετε).
Υ.Γ. Ακούστε το δίσκο του Περίδη.
