Εδώ και χρόνια, ενώ ακούω όσο μπορώ περισσότερα τραγούδια - καινούργια και παλιά - δυσκολεύομαι πολύ να γράψω για τα τραγούδια. Και μάλιστα αυτό που αποκλήθηκε - μάλλον αβασάνιστα - «κριτική»… Η κριτική του τραγουδιού έτσι όπως διαμορφώθηκε στην Ελλάδα είναι, είτε υπηρεσία δημοσίων - ενίοτε και ιδιωτικών - σχέσεων, είτε καθρέφτης εμμονών και απωθημένων… Ακόμα κι αν έχεις τις καλλίτερες των προθέσεων λοιπόν, άντε να πείσεις ότι δεν ανήκεις στις δυο παραπάνω κατηγορίες... Δεν θέλω να μπω καν στη διαδικασία… Άσε που - πρέπει να το πω - ενώ παραμένω ενεργός σ’ αυτό που λέμε «μουσική δημοσιογραφία», έχω περάσει σιγά σιγά στην …απέναντι όχθη. Πιστεύω πολύ περισσότερο τις προθέσεις και αναγνωρίζω τις δυνατότητες των καλλιτεχνών, πολύ πιο εύκολα από αυτές των «κριτικών»… Σχεδόν πιστεύω ότι δεν υπάρχει καλλιτέχνης που, στις συνθήκες που υπάρχουν κάθε φορά, δεν κάνει το καλλίτερο που μπορεί…
Υπάρχει λοιπόν μια μεγάλη σειρά ανθρώπων του τραγουδιού, που ενώ τους έχω ακούσει πολύ και τους έχω γνωρίσει όσο μπόρεσα τον καθένα, δεν έχω γράψει γι’ αυτούς όλα όσα θα περίμενε κανείς ή ακόμα κι όσα έχω σκεφτεί, με αφορμή το υλικό ή την γενικότερη παρουσία τους. Ένας από αυτούς είναι ο Κώστας Λειβαδάς. Έχω αφιερώσει πολύ χρόνο στα τραγούδια του, σχεδόν από τότε που ξεκίνησε. Τον έχω γνωρίσει, όσο στάθηκε δυνατό… Δεν είμαι σίγουρος ότι έχω γράψει ποτέ ένα κείμενο με αφετηρία το υλικό του. Κι ενώ έχουμε κάνει κατά καιρούς συζητήσεις, δεν υπάρχει ούτε μια καταγεγραμμένη συνέντευξη. Μόνο 1 -2 ραδιοφωνικές εκπομπές… Στις οποίες πιστεύω - και ελπίζω - να φάνηκε κάτι από τον Κώστα Λειβαδά, όταν τελειώνουν οι αυτονόητες καλολογικές αναφορές και οι διαδικασίες προώθησης της «δουλειάς» του.
Νομίζω ότι αυτό είναι το πιο σημαντικό για ένα δημιουργό… Παράλληλα με το έργο του, να καταγράφονται οι παράμετροι που το δημιούργησαν. Η ζωή, οι εμπειρίες, οι σκέψεις, τα διαβάσματα, τα ακούσματα, η μελέτη που κρύβεται πίσω απ’ αυτό… Θεωρώ πιο σημαντικό να καταγραφούν και να γίνουν γνωστά κάποια τέτοια στοιχεία, από το να πει κάποιος τρίτος, τη θετική ή την αρνητική του γνώμη. Πίσω από τα τραγούδια δεν κρύβεται ένα πρόσωπο, ένα «είδωλο» - όπως προσπαθούν συχνά να μας πείσουν οι «υπηρεσίες διαμόρφωσης» της αγοράς του δίσκου. Κρύβεται ΖΩΗ… Από τη ζωή ξεκινά και στη ζωή επιστρέφει ένα τραγούδι… Δε θέλω να πω λοιπόν πόσο σπουδαίος είναι ο Κώστας Λειβαδάς. Σαφώς και μπορώ να αραδιάσω τους λόγους αυτής της σπουδαιότητας, αλλά δεν είναι εκεί το θέμα - πιστεύω. Έτσι κι αλλιώς, αυτή τη σπουδαιότητα την αποδεικνύει η πορεία των τραγουδιών του στο χρόνο…
Αυτό που θα με ενδιέφερε να καταγράψω και να μεταφέρω, είναι ΟΛΑ όσα υπάρχουν πίσω από τον ίδιο και τα τραγούδια του. Μέχρι να μου ζητήσουν κάτι τέτοιο από κάποιο από τα μουσικά περιοδικά που ΔΕΝ υπάρχουν, προτιμώ να ακούω τα τραγούδια του… Από δίσκους ή και ζωντανά - μ’ αρέσει κι όταν διαλέγει «περίεργα» τραγούδια άλλων να λέει… Και όταν τον συναντώ, να μιλάμε για τον Στράτο Παγιουμτζή, τη Μάγια Μελάγια, τη Φωκίωνος Νέγρη, τους λογοτέχνες που διάλεξε να μελοποιήσει στο «Γραμμένο με κόκκινο», για τα παιδικά του χρόνια, για τα σύγχρονα πολιτικοκοινωνικά δεδομένα που τόσο παραστατικά περιγράφει όταν θέλει, για τα παλιά τραγούδια και τη σύγχρονη παραγωγή, για την Ανατολή και τη Δύση στη μουσική, για… για… ότι φέρει η κουβέντα. Για όσα τον καθόρισαν και για ότι ψάχνει στο παρόν και στο μέλλον… Για όσα μας καθόρισαν και για όσα ψάχνουμε στο παρόν και στο μέλλον…
ΓΙΩΡΓΟΣ Π. ΤΣΑΜΠΡΑΣ
Υπάρχει λοιπόν μια μεγάλη σειρά ανθρώπων του τραγουδιού, που ενώ τους έχω ακούσει πολύ και τους έχω γνωρίσει όσο μπόρεσα τον καθένα, δεν έχω γράψει γι’ αυτούς όλα όσα θα περίμενε κανείς ή ακόμα κι όσα έχω σκεφτεί, με αφορμή το υλικό ή την γενικότερη παρουσία τους. Ένας από αυτούς είναι ο Κώστας Λειβαδάς. Έχω αφιερώσει πολύ χρόνο στα τραγούδια του, σχεδόν από τότε που ξεκίνησε. Τον έχω γνωρίσει, όσο στάθηκε δυνατό… Δεν είμαι σίγουρος ότι έχω γράψει ποτέ ένα κείμενο με αφετηρία το υλικό του. Κι ενώ έχουμε κάνει κατά καιρούς συζητήσεις, δεν υπάρχει ούτε μια καταγεγραμμένη συνέντευξη. Μόνο 1 -2 ραδιοφωνικές εκπομπές… Στις οποίες πιστεύω - και ελπίζω - να φάνηκε κάτι από τον Κώστα Λειβαδά, όταν τελειώνουν οι αυτονόητες καλολογικές αναφορές και οι διαδικασίες προώθησης της «δουλειάς» του.
Νομίζω ότι αυτό είναι το πιο σημαντικό για ένα δημιουργό… Παράλληλα με το έργο του, να καταγράφονται οι παράμετροι που το δημιούργησαν. Η ζωή, οι εμπειρίες, οι σκέψεις, τα διαβάσματα, τα ακούσματα, η μελέτη που κρύβεται πίσω απ’ αυτό… Θεωρώ πιο σημαντικό να καταγραφούν και να γίνουν γνωστά κάποια τέτοια στοιχεία, από το να πει κάποιος τρίτος, τη θετική ή την αρνητική του γνώμη. Πίσω από τα τραγούδια δεν κρύβεται ένα πρόσωπο, ένα «είδωλο» - όπως προσπαθούν συχνά να μας πείσουν οι «υπηρεσίες διαμόρφωσης» της αγοράς του δίσκου. Κρύβεται ΖΩΗ… Από τη ζωή ξεκινά και στη ζωή επιστρέφει ένα τραγούδι… Δε θέλω να πω λοιπόν πόσο σπουδαίος είναι ο Κώστας Λειβαδάς. Σαφώς και μπορώ να αραδιάσω τους λόγους αυτής της σπουδαιότητας, αλλά δεν είναι εκεί το θέμα - πιστεύω. Έτσι κι αλλιώς, αυτή τη σπουδαιότητα την αποδεικνύει η πορεία των τραγουδιών του στο χρόνο…
Αυτό που θα με ενδιέφερε να καταγράψω και να μεταφέρω, είναι ΟΛΑ όσα υπάρχουν πίσω από τον ίδιο και τα τραγούδια του. Μέχρι να μου ζητήσουν κάτι τέτοιο από κάποιο από τα μουσικά περιοδικά που ΔΕΝ υπάρχουν, προτιμώ να ακούω τα τραγούδια του… Από δίσκους ή και ζωντανά - μ’ αρέσει κι όταν διαλέγει «περίεργα» τραγούδια άλλων να λέει… Και όταν τον συναντώ, να μιλάμε για τον Στράτο Παγιουμτζή, τη Μάγια Μελάγια, τη Φωκίωνος Νέγρη, τους λογοτέχνες που διάλεξε να μελοποιήσει στο «Γραμμένο με κόκκινο», για τα παιδικά του χρόνια, για τα σύγχρονα πολιτικοκοινωνικά δεδομένα που τόσο παραστατικά περιγράφει όταν θέλει, για τα παλιά τραγούδια και τη σύγχρονη παραγωγή, για την Ανατολή και τη Δύση στη μουσική, για… για… ότι φέρει η κουβέντα. Για όσα τον καθόρισαν και για ότι ψάχνει στο παρόν και στο μέλλον… Για όσα μας καθόρισαν και για όσα ψάχνουμε στο παρόν και στο μέλλον…
ΓΙΩΡΓΟΣ Π. ΤΣΑΜΠΡΑΣ
