Γιατί η μουσική είναι τέχνη με αρχέτυπη προέλευση και αποτελεί την κινητήρια δύναμη του πολιτισμού. Έκφανση αυτής της μουσικής αποτελεί κι η λαϊκή μουσική, το λαϊκό τραγούδι. Είναι αδιανόητο να μιλάς για στροφή της Βιβλιοθήκης στην κοινωνία, το λαό, αν δε μάθεις να σέβεσαι και να τιμάς τον πολιτισμό του και εν προκειμένω, το λαϊκό μουσικό πολιτισμό του. Στους στυλοβάτες και σκαπανείς αυτού του πολιτισμού, που αφορά στο έντεχνο λαϊκό τραγούδι, αναμφίβολα, συγκαταλέγεται κι ο Μάνος Λοΐζος.
Γιατί αποτελεί λάθος ασύγγνωστο να απομονώνεις το τραγούδι από τον πολιτισμό και την πνευματικότητα, όπως και να καθορίζεις τα όρια του πνεύματος και του πολιτισμού, αφού το γνήσιο λαϊκό τραγούδι – πριν εκφυλιστεί στη σύγχρονη πραγματικότητα – δεν απευθύνεται μόνο στο θυμικό, αλλά καταγράφει την Ιστορία και τον πολιτισμό των ανθρώπων, στο χρόνο και τόπο, άρα ενδύεται, αυτεξούσια, κοινωνικότητα και πνευματικότητα. Και ο Μάνος Λοΐζος ήταν τραγούδι, ήταν μουσική, ήταν πολιτισμός. «Ακόμα και τον τηλεφωνικό κατάλογο να του έδινες, θα μπορούσε να τον έκανε τραγούδι», θα εκμυστηρευτεί ο Λευτέρης Παπαδόπουλος.
Γιατί το τραγούδι, ως γνωστόν, εκφράζει την εποχή του. Είναι ένα κομμάτι της ίδιας της ζωής, μια αστέρευτη, αντικειμενική, αυθεντική πηγή Ιστορίας, παράδοσης, πολιτισμού. Ο Μάνος Λοΐζος – ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες συνθέτες-τραγουδοποιούς – κατέγραψε, χρωμάτισε και καταύγασε ανεξίτηλα με την τέχνη του το κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι μιας χρονικής περιόδου, της εποχής του. Για τούτο και θεωρείται, αυτοδίκαια, απ’ τους κορυφαίους του λαϊκού μουσικού πολιτισμού.
Γιατί δεν είναι μόνο η τέχνη, η τεχνική, οι γνώσεις, που κάνουν από μόνα τους τον καλλιτέχνη. Είναι και κάτι άλλο, ακόμα πιο σπουδαίο. Είναι αυτό που ονομάζουμε στάση ζωής. Ο τρόπος, δηλαδή, να βλέπεις τα πράγματα και να οράσαι από αυτά. Και ο Μάνος είχε, κύρια, στάση ζωής. Υπήρξε, πέρα από μουσικοσυνθέτης, και ένας ενεργός πολίτης, ένα πολιτικό ον ολκής, με ιδεολογία, πίστη, κώδικα αξιών, ήθος, εντιμότητα, παιδεία, αλτρουισμό, εργατικότητα, παλικαριά, θάρρος, λεβεντιά. Ήταν ανείπωτα ωραίος, με την πλατειά της λέξης έννοια.
Γιατί στη βραχεία (εικοσαετή) μουσική του διαδρομή έγραψε μερικά από τα καλύτερα ελληνικά τραγούδια γεμάτα λυρισμό, τρυφερότητα, μα και κοινωνικο-πολιτικά μηνύματα. Την τριετία 1974-1977 υπήρξε από τους βασικούς εκφραστές του πολιτικού τραγουδιού, με κορωνίδα, «Τα Τραγούδια του Δρόμου». Ήταν τα τραγούδια του, «τραγούδια - τραγουδιστικά», και επιτρέψτε μου το χαρακτηρισμό.
Ο Μάνος Λοΐζος ταξίδεψε στη γειτονιά των αγγέλων, σε ηλικία μόλις 45 χρόνων, για να επαληθεύσει ακόμη μια φορά το ρηθέν: «ους οι θεοί φιλούσι αποθνήσκουσι νέοι», αφήνοντας δυσαναπλήρωτο κενό και ένα αΐδιο αστέρι στο στερέωμα…
ΥΓ. Η εκδήλωση-αφιέρωμα στο Μάνο Λοΐζο έλαβε χώρα στο Δημοτικό Στάδιο Χίου στις 3 Αυγούστου.
