από λίγο καιρό στην Αθήνα. Καταλαβαίνουμε όλοι το θυμό των νέων. Καταλαβαίνουμε την αγανάκτηση τους καθώς οι περισσότεροι θα είναι άνεργοι τούτη τη δύσκολη ώρα. Καταλαβαίνουμε και την ανάγκη τους κάπως να εκτονωθούν. Αλλά όχι έτσι. Όχι επειδή ο συγκεκριμένος τραγουδιστής είναι σύζυγος μιας βουλευτού. Υποπτεύομαι ότι αν οι συνθήκες ήταν περισσότερο «ευνοϊκές» θα προχωρούσαν , οι πλέον θερμόαιμοι, και σε μια, ίσως χωρίς να το θέλουν, δολοφονία. Αν δέχεσαι μια καρέκλα στο κεφάλι δεν είναι ανάγκη να ‘χεις διαβάσει τον Πλάτωνα ή τον Μαρξ για να καταλάβεις ότι αυτό ακριβώς δεν ήταν αιτία φόνου.
Όλα αυτά τα θυμωμένα και εύρωστα παιδιά, χωρίς να το θέλουν ετοιμάζουν τη μεγάλη κρίση της αυριανής μέρας. Οι λέξεις πουλημένος, προδότης και δωσίλογος χωρίς να ξέρουν πότε χρησιμοποιήθηκαν δημόσια και τι ακριβώς σημαίνει η κάθε λέξη, ακούστηκαν κατά κόρον λίγο πριν από τα Δεκεμβριανά του 1944 και πάνω σ’ αυτές τις λέξεις έγινε ότι έγινε. Το τι «έγινε» είναι γραμμένο σε εκατοντάδες εφημερίδες της φοβερής εποχής και σε κατοπινά άρθρα και βιβλία, αριστερών και δεξιών. Το βέβαιο δεν είναι μόνο ποιοι έφταιξαν, αλλά ότι «έγινε».
Ίσως από τύχη, από ευαισθησία, προνοητικότητα, φόβο, σκοπιμότητα (τι πάει να πει αυτός), πολιτική οξυδέρκεια, συμβολή κάποιου ψύχραιμου και «σοφού», το αποτέλεσμα ήταν ότι ο τέως πρωθυπουργός ΠΡΟΛΑΒΕ ΚΑΙ ΕΚΛΕΙΣΕ ΤΟ ΔΙΑΚΟΠΤΗ!
Στα παρασκήνια όμως του θεάτρου παραφυλούν αθέατοι οι αποτυχημένοι ηθοποιοί και οι -κάποτε ακμάζοντες- υποβολείς , έτοιμοι ν’ απλώσουν το χέρι στον καλά φυλαγμένο για την ώρα διακόπτη. Χωρίς συνεννόηση, μαθήματα, ασκήσεις, προγυμναστήριο οι μαθητές είναι έτοιμοι να χειροκροτήσουν τους πρώτους ρόλους τους οποίους θέλουν να υποδυθούν οι αποτυχημένοι ηθοποιοί.
Οι περισσότεροι καλλιτέχνες του άσματος είτε αδιαφορούν είτε χαίρονται, είτε φοβούνται μην τους κάψουν ζωντανούς. Γι’ αυτό σωπαίνουν. Είναι ανθρώπινο. Και σεβαστό. Έχουν οικογένειες, έχουν καριέρα μπροστά τους.
Θέλω μόνο να υπενθυμίσω ότι οι δωσίλογοι θριάμβευσαν στη γερμανική Κατοχή. Μερικοί απ’ αυτούς ήταν και κουκουλοφόροι. Περνούσαν δηλαδή ανάμεσα από παρατεταγμένους υπόπτους, αριστερούς και δεξιούς, νέους κυρίως «δρώντες» ή «κρυφούς» αντιστασιακούς, και έδειχναν με το δάχτυλο ποιος Έλληνας, Έλληνες κι αυτοί, πρέπει να τουφεκιστεί ή να κρεμαστεί, όπως ήταν πιο φθηνή και αγαπημένη μέθοδος του γερμανού. Αυτοί ήταν οι δωσίλογοι. Πολλοί, μετά τον πόλεμο, έκαναν περιουσίες. Όσοι επιζήσανε βέβαια, γιατί κάποια στιγμή είχαν την τύχη των θυμάτων τους, από τους γερμανούς κυρίως. Αλλά να λέγεται και δωσίλογος ο Νταλάρας πάει πολύ. Πάρα πολύ.
Φαίνεται ότι έρχεται μαύρη Άνοιξη για την πατρίδα μας.
Μάνος Ελευθερίου
